Karadeniz'i esir alan kahverengi kokarca, fındık başta olmak üzere tarım ürünlerine büyük zarar veriyor. Uzmanlar ise tüm Türkiye için uyarı yaptı: Tarım bitebilir.
Karadeniz Bölgesi’nde popülasyonu artan kahverengi kokarca tehlikesi büyüyor. Ordu’da basta findik olmak üzere tarim ürünlerinde ciddi rekolte kayiplari yasaniyor. Ev, ambar ve depolara girip kis ayi boyunca saklanan böcek, yilda 300 kata kadar çogalabiliyor. Kivi, çilek, ceviz, elma, findik ve Trabzon hurmasi gibi birçok tarim ürününe hasar veren böcek, çiftçinin kabusu haline geldi. Hasat sonunda rekolte düsük, talep çok olunca fiyatlar da tavan yapiyor. Yetkililer böcegin görüldügü yerde öldürülmesi gerektigine dair sezon boyunca çagrilarini duyurdu.
Kahverengi kokarca Karadeniz’in kâbusu oldu. 8 milyon insanin geçim kaynagi olan findik üretimi kokarca böcekle sekteye ugradi. 450 bin findik üreticisi ve 1 milyar 798 milyon dolarlik findik ihracati kahverengi böcekle tehlike altinda. Ordu Altinordu Ziraat Odasi Baskani Atakan Akça tehlikenin boyutunu “Böcegin bulundugu yerler afet bölgesi olarak nitelendirilmeli, acil eylem plani yapilmali ve bölgemizde olaganüstü hâl ilan edilmeli.” sözleriyle özetledi.
Kahverengi kokarca ile mücadele etmek için bildirilen ilaçlarin 15 günde bir kullanilmasi gerektigine dikkat çeken Atakan Akça, ilaçlarin insan sagligina zararinin bulunmadigini vurguladi. Ordu Yorum’a konusan Akça, "Bu ilaçlar vatandaslarimizin hem evlerin ve ahirlarinin içerisinde gönül rahatligiyla kullanilacagi ilaçlar. Bunlar insan sagligina zarar vermeyen, biyoloji yapili ilaçlar ve tarimda kullanilan ilaçlarin tamami ziraat odalarinda satiliyor. Muhakkak bu dönem kullanilmasi elzemdir. Ne kadar çok zararli öldürürsek bir sonraki sene popülasyonu o kadar asagi çekmis olacagiz ve verecegi zararlari da yayilimini da bu derecede önlemis olacagiz." ifadelerini kullandi.
Haber Tarimdan Yazari Mine Ataman kahverengi kokarcanin olusturabilecegi tehlikeyi kösesine tasidi. Ataman, “2023 yili; findik, incir, zeytin, fistik gibi katma degerli tarimsal ürünlerde rekolte kayiplariyla ve ihracat sorunlariyla geçti. Kokarca ile ilgili acil önlem alinip müdahale siki bir sekilde yapilmaz ise Türkiye’nin 2024 tarimsal ihracati da ciddi tehlikeye girebilir.” uyarisinda bulundu.
Kokarca böcek hasari yüzünden Ordu’da tarim tehlikeye girdi. Beklentiler ise tüm yurtla ve komsu ülkelerle is birligi yapilmasi yönünde. Uzmanlarin tahminlerine göre kokarca böcekle mücadele yetersiz kalirsa sadece findik üretimi degil, Türkiye’nin 2024 yili içerisinde ürettigi tüm tarimsal gidalarin rekoltesinde ciddi kayiplar yasanacak. Sezon boyu etkisini gösteren olumsuz hava kosullari birçok tarimsal üründe rekolteyi düsürdü.
Mahsul kaybi yil boyu basta ihracat olmak üzere arz, talep ve fiyat dengesinin de sasmasina neden oldu. Kokarca böcek yüzünden 2023 yili; findik, incir, zeytin, fistik gibi katma degeri yüksek olan tarimsal ürünlerde rekolte kaybi yasandi. Ordu Altinordu Ziraat Odasi Baskani Atakan Akça’ya göre kokarca ile ilgili acil önlem alinip müdahale siki bir sekilde yapilmaz ise Türkiye’nin 2024 tarimsal ihracati ciddi tehlikeye girebilir.
Kahverengi kokarca meyve ve sebzelerin özsuyunu emerek üründe sekil bozuklugu ve çürümeye neden oluyor. 17 derecenin altinda kapali alanlara siginan kokarca için evlerde de mücadele devam ediyor. Bu sezon birçok findik üreticisi kokarca nedeniyle mahsulünü satamadi, çogu mahsul depolarda çürümeye birakildi.
Dogu Asya kökenli bir tür olan kokarca, Türkiye’de ilk defa 2017’de görüldü. Gürcistan ile olan ticaret nedeniyle Türkiye’ye geldigi tahmin edilen kokarca, mevsimlik isçilerin kisin yer degistirmesiyle birlikte tüm ülkeye yayilma tehlikesi de tasiyor.
ABD geçtigimiz yillarda seftali agaçlarindaki kokarca nedeniyle tüm mahsulü kaybetti, 2010’da New Jersey’deki elma zarari 37 milyon dolar, yillik istilaci türlerden kaynakli tarimsal zarar kaybi 40 milyar dolarin üzerine çikti.
Istilaci böceklerin küresel ekonomiye zarari 423 milyar dolar. Gürcistan’in 2016 yili kokarca kaynakli findik zarari 68 milyon dolar. Kuzey Amerika’daki meyve ve sebzelerdeki kayiplarin yüzde 70’i kokarca kaynakli. Zararlilar her yil dört kat artiyor. 2018 yilinda Arhavi’deki kivi üretim düsüsü dahi kokarca kaynakli yasanmisti. Birlesmis Milletler Biyoçesitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Bilim Politika Platformunun yayinladigi rapora göre hayvan yok oluslarinin yüzde 60’indan bile istilaci türler sorumlu.
Haber Tarimdan'in yazari Mine Ataman’in makalesine göre mobilitedeki kolaylik türlerin yer degistirmesini daha da kolaylastirmis durumda. Bilim insani Annibal Pauchard’a göre de yoksullarin sonunu iklim degisikligi kaynakli istilacilar getirecek.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
17:30
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ