Kilosu altını geçti! Bu sene salep içmek lüks olacak…
Faydaları saymakla bitmeyen salebin kilosu da servet değerinde. Türkiye’de üretilen salebin yarısını karşılayan Samsun, rekoltesini yılda 56 tona çıkararak en çok salep üreten il oldu.
Salep gerek tadı ve sıcaklığı gerekse içerisinde bulundurduğu vitamin ve mineraller bakımından özellikle kış aylarının vazgeçilmezi haline gelmiş durumda. Olumlu yanı bu kadar fazla olan bitkinin ulaşılabilirliği de oldukça zor. Orkidegillerden olan salep bitkisinin toplanarak çeşitli cihaz ve aletlerle kırılıp toza döndürülmesi bugünkü tükettiğimiz salep içeceğini oluşturuyor. Günümüzde toplanması yasak olan salep soğanının Türk Ceza Kanunu’na göre de ağır yaptırımları olabiliyor.
Tıbbi ve aromatik bitkiler arasında yer alan salep, Türkiye’de ancak devlet tarafından verilen izin ile sertifikalı bir şekilde üretilebiliyor. Kilo işi satılarak ekili alana göre oldukça iyi bir gelir elde ettiren salep üretiminde Samsun başı çekiyor. Özellikle Samsun’da 19 Mayıs ilçesinde doğadan toplanıp, çoğaltılarak üretilen salepler kurutulduktan sonra birçok alanda kullanılıyor.
Açıklanan salep üretim rakamlarına göre Türkiye'de 2022 yılında salep bitkisi üretimi 117 ton oldu. Samsun’da 2022 yılında 56 ton salep bitkisi üretilirken, Samsun’u sırasıyla Muğla 42 ton, Sinop 7 ton, Bursa 5 ton, Hatay 2 ton, Adana, Amasya, Kahramanmaraş, Sakarya ve İstanbul da 1 ton olarak gerçekleşti.
Öte yandan Samsun’da 138 dekar alanda salep bitkisi üretilirken, 2022 yılındaki 56 tonluk üretimin arttırılarak 69 tondan fazla bir salep bitkisinin üretilmesi hedefleniyor.
2023 YAŞ SALEP FİYATLARI
Orkidenin bazı cinslerinin kökünde 2, 3 ya da 4 tane yumru bulunmakta olup bu yumrulardan bir tanesi ebe adı verilen tekrar dikilmesi gereken ve gelecek yıl aynı yerden çıkmasını sağlayan tohumdur.
Toplanılan yumruların kurutulmamış haline yaş salep denilmektedir. 2022 yılı yaş salep fiyatı 100 TL ile 500 TL arasında türüne, kalitesine göre farklılık göstermekteydi. 2023 yılında da yaş salep fiyatları kimi bölgede 800 liraya alıcı bulurken kimi yerlerde de 1000 TL’ye kadar çıkabiliyor.
2023 KURU SALEP FİYATLARI
Toplanılan salep yumruları yıkama işlemi de bittikten sonra ya ipe dizilerek ya da serilerek kurutulmaya bırakılıyor. Salebin kurutulduktan sonraki haline kuru salep, çekirdek salep ya da tane salep deniliyor. 2022 kuru salep fiyatları salebin cinsine, kalitesine ve türüne göre 2 bin TL ile 3 bin TL arasında değişmekte olup Bucak salebi 2 bin 850 TL civarındayken 2023 yılı çekirdek salep fiyatı 2 bin 500 TL ile 3 bin 500 TL arasında değişiklik göstermektedir.
2023 TOZ SALEP FİYATI
Kurutulan saleplerin taş değirmenlerde 4 aşamalı olarak öğütülmesi ile oluşan salebe toz salep denilmekte. Toz salep formu salebi dondurma ya da içimlik salepte kullandığımız halidir. Doğal toz salebin tüketimi vücudumuza birçok fayda sağlarken 2023 yılında toz salep fiyatlarının 2 bin 500 TL ile 3 bin 500 TL arasında değişiklik göstermekte.
SALEP TOPLAMAK NEDEN YASAK?
Yanlış toplayıcılık ve diğer orkide türlerinin soğanlarından da salep elde edilmeye çalışılması ile üretimi tehlike altına giren salep koruma altına alınarak toplanması tamamen yasaklandı. Bu nedenlerden salep içeceğinin fiyatı günden güne artış gösterdi. Salep yetiştiriciliği ve toplanması sadece belli yöre ve bölgelere belirli izin ve kısıtlamalarla verildi.
