Kripto para tartışması: Yasak değil düzenleme gelsin
TCMB'nin yönetmeliğine göre kripto paralara yatırım yapılabilecek ancak bir mal veya hizmet alırken ödeme aracı olarak kullanılamayacak. Sistem, yerli ve lisanslı kuruluşlar üzerinden işleyecek. Bu kararı "vergiye giden yolda ilk adım" olarak niteleyen uzmanlar "Alışveriş tarafında da düzenleme yapılabilirdi. Bu karar teknolojik gelişmeyi yavaşlatabilir ve Fintech girişimler kaçabilir" diyor
Dünyanın hızla adapte olmaya çalıştığı "blockchain" teknolojisinin önemli ayaklarından olan kripto paralarla ilgili ülkemizde yeni bir tartışma başladı. Merkez Bankasının konuyla ilgili yeni yönetmeliğine göre kripto varlıklar; ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamayacak. Bu varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacak. Ödeme ve elektronik para kuruluşları; kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına da aracılık edemeyecek. Yönetmelik, 30 Nisan'da yürürlüğe girecek.
TÜRKİYE İLK 4'TE
Ülkemizdeki kripto para yatırımcılarının sayısı 3 milyona dayandı. Günlük işlem hacmi 600 milyon doları buluyor. Türkiye; Nijerya, Vietnam ve Filipinler'in ardından dünyada en fazla trafiğin döndüğü dördüncü ülke konumunda. Sektör temsilcileri ve ekonomistler; kripto paraların hâlen bir yatırım aracı olarak alım-satımının yapılacağını, yalnızca bir ürün alırken ödeme aracı olarak kullanılmasının önüne geçildiğini belirtiyor. Bu adımı "vergiye giden yolda ilk adım" olarak niteleyen uzmanlar; dünyada yaygın olan kripto paralarla alışverişi yasaklamak yerine, bu alanın da düzenlenmesi gerektiğini dile getiriyor.
ALIŞVERİŞ DE İZLENEBİLİR
Ekonomist İslam Memiş “Dünyanın birçok yerinde kripto para alım satımı işlemlerinden vergi alınıyor. Ülkemizde de bu tür bir adım atılabilir. Nihayetinde bir kazanç elde ediliyor. O nedenle sürecin vergi tarafına doğru evrildiğini söyleyebiliriz. Döviz ve altın alım satımından BSMV alınıyor. Bu, yüzde 1 oranında. Aynı vergi burada da uygulanabilir. Alışverişlerde ise kripto para kullanımın önüne geçilmesi hızlı bir karar. Bu alışverişlerin takibi yapılabilirdi. Vergi getirilsin, bu tarafta hem fikiriz. Ancak ürün alımlarında da kullanılabilirdi” açıklamasını yaptı.
REKABETİ KAYBEDERİZ
Anadolu Üniversitesi Dijital Güvenlik Merkezi Müdürü Doç. Dr. Yusuf Levent Şahin "Kripto parayla ödeme alan işletmeler ortaya çıkmıştı. Bu, Türkiye'de kullanılamayacak. Diğer taraftan yabancı şirketlerle rekabet hâlinde olan işletmeler, kripto parayla hizmet ya da ürün satamayacakları için maça geriden başlayacak. Bu alandaki uluslararası rekabetimizi biraz azaltmış olabilir. Kripto para geleceğin teknolojisi olarak görülüyor. Teknolojik bir gelişmenin gerisinde kalmak gibi bir handikap doğurabilir" dedi.
Ekonomist Gökhan Şen "Ödeme fonksiyonunu tamamen ortadan kaldırıyor. Bu karar, teknolojik gelişmeyi de bitiriyor. Alım-satım yapabilirsiniz. Bankalardan para çekebilirsiniz ama başka bir şey yapamazsınız" diye konuştu.
MAĞDURİYET ÖNLENECEK
Merkez Bankasından yapılan duyuruda; kripto varlıkların herhangi bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması, merkezî bir muhatabın bulunmaması, piyasa değerlerinin aşırı oynaklık göstermesi, anonim yapıları dolayısıyla yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz kullanılabilmesi gibi nedenlerle ilgili taraflar açısından önemli riskler barındırdığı vurgulandı. Duyuruda, son dönemde söz konusu varlıkların ödemeler alanında kullanılmasına ilişkin çeşitli girişimlerin oluşmaya başladığına işaret edilerek "Bu varlıkların ödemelerde kullanılmasının, yukarıda bahsedilen sebeplerle işlemin tarafları açısından telafisi mümkün olmayan mağduriyetler ihtimali bulunduğu ve bu alanda mevcutta kullanılan yöntem ve araçlara karşı güven zaafı meydana getirebilecek unsurlar içerdiği değerlendirilmektedir" ifadeleri kullanıldı.
KAYIT DIŞILIĞIN ÖNÜNE GEÇİLECEK
BtcTurk CEO'su Özgür Güneri "Daha önce Hepsipay, İninal, Papara gibi elektronik para sağlayıcıları kripto para işlemlerine aracılık edebiliyordu. Düzenleme ile bunun önüne geçildi. Bu konuda yetki sadece bankalara ve yerli kripto para borsalarına veriliyor. Para transferleri bankalar üzerinden yapılsın, daha fazla denetim olsun isteniyor. Ayrıca kripto para ile alışveriş yapılamayacak. Zaten Türkiye'de alışveriş neredeyse yapılmıyor. Ancak kullanıcılar BtcTurk gibi yerli kripto para borsalarında işlem yapmaya devam edecek. Yerli borsalardan yabancı borsalara para transfer edilebilecek. Burada MASAK, daha etkin denetimi ve kara para işlemlerinin önüne geçmeyi hedefliyor" ifadelerini kullandı.
YERLİ BORSALAR İÇİN OLUMLU ADIM
Türkiye'nin 5. yerli kripto para borsası Ascoindex'in kurucusu Uğur Akkuş "Kripto para satın alan kişiler, merkeziyetsiz borsalardaki paralarını elektronik para kuruluşları üzerinden bankalara gönderiyorlardı. Böylece devlet hiçbir şekilde denetleyemiyordu. Şimdi merkeziyetsiz borsalarda işlem yapan kişiler, paralarını, Türkiye'deki elektronik para kuruluşları üzerinden bankalara aktaramayacaklar. Bu, bizim gibi yerli ve merkezi belli olan borsalar için olumlu bir şey. Bu mevzuatın çıkmasını destekliyorduk. Burada kripto paralarla ilgili alışveriş yapılamama durumu var. Ama bunun da önümüzdeki dönem Master ve Visa anlaşmalarıyla beraber önünün açılacağını düşünüyoruz" diye konuştu.
