Marketlerin zam oyunu! Üretici ve satıcı arasındaki makas açılıyor
Tüketim ürünlerindeki fiyat artışları aralıksız devam ediyor. Yapılan araştırmalara göre sadece marketlerdeki temel gıda ürünlerinin fiyatları 2023 yılında ortalama yüzde 65 oranında artış gösterdi. Bu tablonun 2024 yılında da devam edeceği ifade ediliyor.
Üretici ve satıcı arasındaki makas hızla açılıyor. Perakendeciler fiyat artışlarına gerekçe olarak "döviz kurundaki yükseliş ve akaryakıta gelen zamları" gösteriyor. Ancak basit bir hesap ile son altı ayda iki parametrede de dişe dokunur bir artış olmadığı görülüyor.
Mesela; dolar kuru ağustos ayında 27,5 lira iken, bugün 30 liraya yükseldi. Aynı şekilde motorinin litre fiyatı 36 lira iken bugün 38 liraya çıktı. Bu dönemde yalnızca asgari ücrete zam geldi. Sektör temsilcileri asgari ücrete gelen zammın ürün fiyatlarında çok büyük artışlara neden olmayacağını da ayrıca belirtiyor.
ASGARİ ÜCRET ARTIŞI ZAMMA GEREKÇE DEĞİL
Türkiye Gazetesi'nden Kaan Zenginli'nin haberine göre; TZOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu ve Başakşehir Ziraat Odası Başkanı Ömer Demir "Gıda sektöründe tekelleşen gruplar yüksek kâr hırsıyla adeta vatandaşı soyuyorlar. Dövizi, akaryakıtı, ham madde fiyatlarını öne sürerek kâr marjlarını ikiye katlayanlar, bu emtialar sabit kaldığında neden fiyatlarını artırmaya devam ediyor? Asgari ücrete yapılan zam kadar bir ürüne zam olur mu? Asgari ücretin fiyata etkesi küçüktür. Sen asgari ücrete yüzde 49 zam geldi diye ürüne yüzde 49 zam yapamazsın. Bu ticari ahlaka aykırı bir durum" dedi.
Denetimler ve cezalara rağmen, marketlerde fiyat artışının devam ettiğini söyleyen Demir "Anlaşmış gibi fiyatları yukarı çekiyorlar. ‘Nasıl olsa vatandaş almak zorunda’ mantığıyla ilerliyorlar. Küçük esnafı da bitirdiler.Herkesi, pahalıya almak zorunda bırakıyorlar. Marketlerin kâr marjlarından oyunu net bir şekilde görebiliriz. Bunun için daha sert önlemlere ihtiyaç var. Bir hafta kapat bakalım marketini, fiyatı nasıl indirecek? 2040 yılında gıda savaşları başlayacak. Önümüzdeki birkaç yıl sorunumuz olmaz. Ama doğru politika izlenmezse, bugün yaşadıklarımızın daha fazlasını yaşayacağız" diye konuştu.
ZAM CEBE GİRMEDEN ÇIKTI
"Asgari ücret açıklanmadan zamlar yapılmaya başlandı” diyen Tüketici Federasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu da “Geçmişte ‘Dolar arttı, akaryakıt fiyatları yükseldi’ derlerdi. Şimdi mazeretleri ne? Temmuzdan bu yana dolarda ciddi artış yok. Oysa temel gıda ve ihtiyaç ürünlerindeki fiyat artışları yüzde 20 ile 40 aralığında gidiyor. Piyasa da hakim olan zincir marketler, özellikle bizlerin ucuz diye tercih ettiğimiz 3 harflilerin üçü de maalesef fiyatları her geçen gün değiştiriyorlar. Sebep, “Asgari ücret arttı..” İyi de o asgari ücret vatandaşın cebine girmedi. İşin kötü tarafı şudur, bunlar önümüzde ki ay da asgari ücret arttı, personel giderlerimiz yükseldi diyerek yeniden zam yapacaklar. Bunu için mutlaka alış fiyatı, satış fiyatıyla birlikte yazılsın" diye konuştu.
MARKA TAKINTISI KALMADI, TÜKETİCİ UCUZA BAKIYOR
Bir zincir marketin şube müdürü gelen zamlarla ilgili şu bilgileri verdi: Artık zamlara alıştı insanlar, ilk zamanlardaki tepki yok. Tüketiciler alışveriş yaparken en ucuza bakıyor, marka takıntısı kalmadı. Temel gıda ürünlerinde KOBİ’lere gün doğdu, çünkü markalı ve pahalı ürünler satılmayınca marketler raflara ucuz ürünleri almaya başladı. Mesela; normalde rafa kolay kolay giremeyen Konyalı bir peynir üreticisi, markalı bir peynir üreticisinden daha çok satmaya başladı.
