Küresel piyasada enflasyon baskısı: Merkez bankaları para musluklarını kısıyor
Fiyatların kontrolden çıkması üzerine martta ilk hamlesini gerçekleştirecek olan ABD Merkez Bankasından bu yıl beklentiler, ‘7 defa faiz artışı’na kadar yükseldi. İngiltere iki aydır faizi artırırken, Avrupa’da da bu yönde adımlar bekleniyor.
Küresel bazda önemli merkez bankalarının uzun süredir devam eden ultra gevşek para politikalarında sona gelindi. Dünya genelinde artan enflasyon baskısı sebebiyle, merkez bankalarının para politikaları hızla şahinleşmeye başladı. Yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınıyla durma noktasına gelen küresel ekonominin yoluna devam edebilmesi için birçok olağan dışı adım atılmıştı. Merkez bankaları bir taraftan politika faiz oranlarını tarihî düşük seviyelere indirirken, bir taraftan da trilyonlarca dolarlık varlık alım programını devreye soktu. Hükûmetler, salgın sebebiyle trilyonlarca dolarlık genişleyici maliye politikalarını uygulamaya alırken, vatandaşlara harcamaları için çekler gönderildi. Atılan adımlar her ne kadar salgının etkilerini azaltsa da, artan harcamalarla birlikte dünya genelinde enflasyon tehdidi baş göstermeye başladı. Salgın sebebiyle artan kısıtlamalar tedarik zincirinde de bozulmalara yol açarken, pandemi öncesinde süregelen arz-talep dengesine tekrar ulaşılamaması, fiyatlamalardaki uyumsuzluğu derinleştirdi. Sonuçta artan enflasyon baskısı, merkez bankalarının para politikalarının şahinleşmesine yol açarken, tarihî düşük seviyedeki faiz oranlarının da sonuna gelindi.
GÖZLER MARTTA ABD’DE
ABD Merkez Bankası (FED) geçen yılın son çeyreğine kadar enflasyonun “geçici” olduğu yönlendirmesini sürdürmüştü. Ancak artan enflasyon baskısı sebebiyle ocak toplantısının ardından FED Başkanı Jerome Powell, martta faiz artırma yönünde bir eğilimleri olduğunu dile getirdi. Powell, varlık alımlarının da mart başında sona ereceğini kaydederek; bilanço azaltımının, faiz artımından sonra başlayacağını duyurdu. Bu gelişmelerle tahvil piyasalarında FED’in bu yıl en az 4 faiz artışına gideceği fiyatlanırken, ABD’de bazı kurumlar bunun 7’ye ulaşabileceği tahmininde bulunuyor. FED’in şahinleşen bu para politikası duruşu sonrası, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 1,90’la, Covid-19 salgını öncesi seviyelere çıktı.
AVRUPA DA BAŞLAYACAK
Avrupa Merkez Bankasının (ECB) para politikası yönlendirmelerinde de enflasyonun kontrol altında olduğu vurgusu öne çıksa da; ocakta yüzde 5,1’le tarihî yüksek seviyeye çıkan enflasyon sonrası bu tutum önemli ölçüde değişti. ECB Başkanı Christine Lagarde, komite üyelerinin tamamının yükselen enflasyon konusunda endişeli olduklarını söyledi. Lagarde’ın açıklamalarıyla birlikte tahvil piyasalarında ilk faiz artışının 10 baz puanla haziranda yapılacağı, yıl içinde ise ECB’nin toplamda 40 baz puanlık faiz artışına gideceği fiyatlanmaya başladı.
İNGİLTERE ARTIRDI BİLE
İngiltere Merkez Bankası (BoE), bu hafta 25 baz puan faiz artırarak politika faizini yüzde 0,50’ye çıkardı. BoE faiz kararını 5’e karşı 4 oyla aldı. Diğer 4 üyenin, politika faizinin 50 baz puan artırılmasını istemesi dikkat çekti. BoE’nin yılın geri kalanında 4 defa daha faiz artıracağı tahmin edilirken, söz konusu gelişmeler birçok varlık fiyatını etkiledi. Almanya’nın 10 yıllık tahvil faizi şahinleşen merkez bankalarıyla birlikte Aralık 2019’dan bu yana en yüksek seviye olan, yüzde 0,14 seviyesine çıktı.
