Merkez Bankası'ndan çarpıcı altın açıklaması! O uygulama dengeleri değiştirdi
Altın ithalatına getirilen kota, piyasalarda dengeleri değiştirdi. İşlenmemiş altın ithalatında keskin bir düşüş yaşanırken, mücevherat ithalatında dikkat çeken bir artış görüldü. Merkez Bankası ekonomistleri, bu değişimin tüketim malı ithalatına yansımalarına dikkat çekerek kritik uyarılarda bulundu.
Türkiye’de yatırımcıların gözdesi olan altın, son iki yılda ithalatında uygulanan kota nedeniyle farklı bir seyre girdi. 7 Ağustos 2023'te altın ithalatındaki artışın cari işlemler dengesi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla işlenmemiş işlenmemiş altına getirilen kota uygulaması, altın ticaretinde önemli değişimlere yol açtı. İşlenmemiş altının ithalatı azalırken, mücevherat ithalatında ise dikkat çekici bir artış yaşandı.
İŞLENMEMİŞ ALTIN AZALDI, MÜCEVHERAT YÜKSELDİ
Ağustos 2023’te yürürlüğe giren kota uygulamasından önce, işlenmemiş altının 12 aylık birikimli ithalatı 34 milyar doları buluyordu. Ancak 2024 Kasım itibarıyla bu rakam 17 milyar doların altına geriledi. Öte yandan, aynı dönemde mücevherat ithalatı büyük bir ivme kazandı. Ağustos 2023’te 1,6 milyar dolar olan 12 aylık mücevherat ithalatı, neredeyse dört katına çıkarak 6,4 milyar doları aştı.
TOPLAM İTHALATTA DÜŞÜŞ
Kota uygulaması sonrası işlenmemiş altın ve mücevherat ithalatının toplamında da belirgin bir düşüş gözlendi. Ağustos 2023’te toplam 35,5 milyar dolar olan bu rakam, 2024 Kasım itibarıyla 23 milyar dolara indi.
MÜCEVHERAT, TÜKETİM MALI İTHALATINI YÜKSELTTİ
Bu değişim, tüketim malları ithalatında da etkisini gösterdi. 2024 yılının Ocak-Kasım döneminde toplam tüketim malları ithalatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13,1 oranında arttı. Bu artışın 9,2 puanlık kısmı mücevherat ithalatından kaynaklandı. Diğer tüm tüketim mallarının katkısı ise yalnızca 3,9 puanda kaldı.
EKONOMİSTLERDEN KRİTİK UYARI
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ekonomistleri, mücevherat ithalatındaki olağandışı artışın tüketim harcamalarına olan etkisine dikkat çekiyor. Ekonomistler, mücevherat ithalatının toplam ithalat üzerindeki etkisinin göz ardı edilmesi durumunda, ithalat artışlarının yanlış yorumlanabileceğini vurguluyor. Özellikle kısa vadeli analizlerde mücevherat ithalatı verilerinin ayrıntılı şekilde incelenmesi gerektiği ifade ediliyor.
Bu kota değişikliğinin sonucunda piyasa dengelerinin bozulduğunu gördüm. İş dünyasında ne zamandan beri böyle karmaşık durumlar yaşandığını düşünüyom. Her neyse, umarım ekonomimiz bu yeni koşullara en kısa sürede uyum sağlar.