Merkez Bankası’ndan bankalara kredi ayarı: Yatırım ve üretime destek hamlesi
Merkez Bankası, yüzde 13 faizle bankalara verdiği paranın yatırımcılara yüzde 45’i bulan faiz oranlarıyla ulaşmasını engelleyecek iki kritik adım attı. Buna göre bankalar artık yüzde 22,85’i aşan faizler için yüzde 90 oranında zorunlu karşılık ayırmak zorunda kalacak.
Ağustos toplantısında sürpriz bir şekilde faiz indirimi kararı alan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kredi faizleri ve büyüme hızına yönelik yeni düzenleme yaptı.
Resmî Gazete’de yayınlanan düzenleme ile bankalara menkul kıymet tesis etme zorunluluğu getirilirken böylece ticari kredilerde yüzde 30’u aşan faiz uygulaması zorlaştırılmış oldu. Düzenleme ile kredilerdeki faiz oranlarının politika faizi ile uyumlu hâle getirilmesi hedefleniyor.
Buna göre bankalar kredi faizinde, TCMB tarafından belirlenen ve son olarak yüzde 16,32 olan yıllık bileşik referans oranının 1,4 katı olarak uyguladıkları krediler için yüzde 20 menkul kıymet tesisi yapmak zorunda olacak. Eğer kredi faizi referans katsayının 1,8 katı ve üzerine çıkarsa, tesis oranı yüzde 90 olarak uygulanacak. Katsayılar baz alarak yapılan hesaplamaya göre ilgili faiz oranları sırasıyla yüzde 22,85 ve yüzde 29,38 düzeylerini gösteriyor.
Bu düzenleme ile yüzde 29,38’in üzerinde ticari kredi faizi, fiilen uygulanabilir olmaktan çıkarılmış oldu. Bu durumda yüksek banka faiz isterse tahvil ya da hisse senedi piyasalarından alım yapmak zorunda kalacak. Bu durumda tahvil piyasası cazip olsa da bankaların hisse senedi piyasalarına yatırım yapması pek beklenmiyor.
Böylece devletin tahvil yoluyla daha ucuza borçlanmanın yolu açılırken, sanayici de ucuz krediye erişebilecek. Malum sanayiciler yüzde 40 faizli kredi aldığı için dert yakınıyordu.
DÖVİZ ALIMINA ENGEL OLACAK
Bu düzenlemeye dâhil edilmeyen kredi türleri ancak harcama karşılığı kullandırılabilecek. Eğer krediler harcama karşılığı kullandırılmaz ise bu krediler de menkul kıymet tesisine tabi tutulacak. Son düzenleme ile farklı kredi türleri ile alınan kredilerin dövize dönüşünün önüne geçilmesi hedefleniyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının son verileri ticari kredilerde faizin yükseldiğine, bununla birlikte trend büyüme hızının gerilediğine işaret etmişti. İlgili verilere göre ticari kredilerde faiz 12 Ağustos haftası itibarıyla yüzde 27,1 seviyesine yükseldi. Bununla birlikte trend büyüme hızında da gerileme izlendi. 12 Ağustos haftası itibarıyla ticari kredilerde trend büyüme hızı 13 haftalık, yıllıklandırılmış ve kur etkisinden arındırılmış hesaplamaya göre yüzde 25’in altına geriledi.
