Patates kızartması krizi: Dünya devi yüzlerce kişiyi işten çıkartıyor

Görünüşe göre fast-food tüketicileri artık patates kızartması​ istemiyor. Yüksek fiyatlar nedeniyle daha fazla müşteri fast fooda ilgisini kaybederken, Kuzey Amerika'nın en büyük kızartma patates üreticisi bu yavaşlamadan olumsuz etkileniyor.

HİSSE SENETLERİ YÜZDE 33 DÜŞTÜ

Yılda sadece bir tesiste 250 milyon pound dondurulmuş patates ürünü üretebilen Lamb Weston, bu ay başında iş gücünün %4'ünü (yaklaşık 428 çalışan) işten çıkaracağını ve Connell, Washington'daki üretim tesisini kapatacağını duyurdu. Yıl başından bu yana şirketin hisse fiyatı %33 oranında düştü.

Lamb Weston sözcüsü Fortune'a kapatılan tesisin, şirket kapasitesinin yalnızca %5'ini temsil eden eski bir tesis olduğunu belirtti. CEO Tom Werner, 1 Ekim'deki kazanç çağrısında, özellikle hızlı servis burger zincirlerinin Lamb Weston'ın düşüşünden sorumlu olduğunu söyledi. Bu restoranlardaki trafik, şirketin ilk çeyreğinde %3 azalırken, genel restoran trafiği yıllık bazda %2 düştü. Werner, trafiğin mali 2025 yılına kadar düşmeye devam etmesini bekliyor.

McDonald's​, Lamb Weston'ın en büyük müşterisi ve satışlarının %13'ünü oluşturuyor. Patates işleyicisi ayrıca KFC ve Taco Bell'in sahibi olan Yum Brands için de patates kızartması üretiyor.

ENFLASYON​ VURDU

Menü fiyatlarındaki enflasyon, fast foodu birçok tüketici için bir lüks haline getirdi ve McDonald's ve Wendy's gibi endüstri devleri tüketicileri çekmekte zorlanıyor, onları daha fazla harcamaya ikna etmekse daha da zor. McDonald's'ın aynı mağazadaki satışları geçen çeyrekte %1 küçüldü ve Yum Brands, ikinci çeyrekte yıllık gelirini %4.5 artırmasına rağmen, beklentilerin altında kaldı.

McDonald's ABD Başkanı Joe Erlinger, Temmuz ayında yatırımcılara yaptığı açıklamada, "Günün sonunda, müşterilerin bu çok rekabetçi ortamda en azından önümüzdeki birkaç çeyrek boyunca ekonominin ve yaşam maliyetlerinin artışının baskısını hissetmeye devam etmesini bekliyoruz" dedi.

Patates kızartması, ekonomik sağlığın bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Werner, patates kızartması satışlarının genellikle ekonomik sağlığın iyi bir göstergesi olduğunu savunuyor. Genellikle en vazgeçilebilir fast food yan ürünü olan patates kızartması, tüketiciler maddi sıkıntı yaşadıklarında siparişlerden çıkarılıyor. Ancak ekonomi iyi olduğunda, müşterilerin ilk eklediği yan ürün patates kızartması oluyor. Werner, bu durumu CNBC ile yaptığı bir röportajda "kızartma ekleme oranı" olarak adlandırmıştı.

TÜKETİCİ EVDE YEMEK YAPMAYA YÖNELİYOR

Pandemi öncesine kıyasla, kızartma ekleme oranı 2022'de %22'den %24'e yükselmesine rağmen, Lamb Weston fast food endüstrisinin zor bir ortama uyum sağlaması nedeniyle sıkıntı çekmeye devam ediyor. McDonald's CEO'su Chris Kempczinski, Şubat ayında daha fazla tüketicinin tasarruf etmek için evde yemek yapmaya yöneldiğini kabul etti. Bu sadece McDonald's için kötü haber olmakla kalmıyor, aynı zamanda ABD'de tüketilen tüm dondurulmuş patates kızartması ürünlerinin %80'inin fast food restoranlarından geldiğini belirten Lamb Weston için de sorun teşkil ediyor.

Fast food endüstrisindeki yavaşlama, aynı zamanda müşterileri geri çekmek için indirimli menü savaşlarını ve promosyonlu yemek fırsatlarını da beraberinde getirdi. Bu promosyonlar arasında McDonald's'ın 5 dolarlık yemek menüsü ve Wendy's'in iki adet 3 dolarlık kahvaltı fırsatı yer alıyor. Ancak bu tür cazip fırsatlar mağaza trafiğini artırsa da, Lamb Weston'a pek faydası olmadı. Ziyaretçiler büyük boy patates kızartmasına geçmeye istekli değil.

Werner, "Bu promosyon yemek fırsatlarının birçoğunda, tüketicilerin orta boy patates kızartmasından küçük boy patates kızartmasına geçiş yaptığını belirtmek önemli" dedi.

Yine de Lamb Weston için bir umut ışığı var. Werner, bu zorlu dönemde restoran ortaklıklarını sürdürmenin yanı sıra, şirketin son çeyrekte diğer zincirlerle de iş hacmini genişlettiğini söyledi.

Columbia Business School'da ders veren gıda ve restoran danışmanı Stephen Zagor, en azından McDonald's için fast food yavaşlamasının kısa ömürlü olacağını ve enflasyonun düşmesiyle toparlanacağını belirtti.