'Petrol fiyatlarındaki hızlı düşüş OPEC’i endişelendirdi'

 Petrol fiyatlarında son zamanlarda görülen düşüşle birlikte Brent petrolün varil fiyatı 50 doların altına indi. Gazi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa İlbaş, fiyatlardaki bu beklenmedik düşüşün nedenleri ve etkileri ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Petrol fiyatlarının geçtiğimiz yılın ikinci yarısından itibaren hızlı bir düşüşe geçtiğini belirten İlbaş, hızlı düşüşün OPEC üyesi ülkeleri endişelendirdiğini ifade etti. Bu düşüşün ekonomik ve siyasi açıdan birçok nedeninin olduğunu belirten İlbaş, düşüşün ekonomik nedenlerini şöyle sıraladı:

“ABD’de son yıllarda hızla artan kaya petrolü ve kaya gazı üretimi. Kaya petrolü üretiminin etkisiyle ABD günlük ham petrol üretiminin 9 milyon varil seviyelerine kadar çıkması. IŞİD ve Kuzey Irak'ta üretilen petrolün piyasaya girmesi. Bu petrolün kaçak yollarla da çok ucuz fiyatlarla satılması. Dünyada büyüme tahminlerinde yapılan aşağı doğru düzeltme. Küresel büyümenin beklenenin altına inmiş olması. Rusya'ya Ukrayna nedeniyle uygulanan yaptırımlar. Rusya ve İran üzerinde ekonomik ve siyasi baskı kurma çalışmaları. Bunlar ve benzeri nedenlerle petrol fiyatları hızla düşerken ABD Doları, başta ruble olmak üzere gelişmekte olan ülke para birimleri karşısında değer kazandı. Son 5,5 ayda doların ruble karşısında yüzde 130 değerlenmesi.”

Prof. Dr. İlbaş, petrol fiyatlarındaki düşüşün siyasi nedenlerine de değinerek, bu düşüşün illegal petrol üretici ve satıcılarının gelirlerini düşürmesi ve kaçakçılığı azaltma etkisi nedeniyle olumlu karşılanabileceğini kaydetti. ABD-AB ile Rusya arasındaki enerji-ekonomik savaşında ilk hamleyi Batı’nın kazandığının söylenebileceğini anlatan İlbaş, “Bunun Ukrayna üzerine devam eden bir hesaplaşma olduğunu söylemekte mümkündür” dedi.

Petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye üzerindeki etkilerine de değinen İlbaş, Türkiye’deki düşüş etkisinin uzun süre devam etmeyeceğini ifade ederek, “Ham petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye'de petrol fiyatlarını düşüş yönünde etkilemesi kısa süreli mümkün olabilir. Ancak aşırı düşmesi, Enerji Bakanı’nın açıkladığı gibi 43 doların altına düşmesi halinde yatırımların durması ve ters etkiyle tekrar iki katına çıkma riski de taşıyor. Bu iniş çıkışlar ise ülkemiz ekonomisi açısından istenilmeyen bir durumdur” diye konuştu.

“RUSYA TÜRKİYE'YE SATTIĞI GAZ FİYATLARINDA DA YETERİNCE İNDİRİM YAPMAK İSTEMEYECEKTİR”

Petrol fiyatlarındaki düşüşün Rusya’nın gelirlerini düşürmesi nedeniyle Türkiye’nin ekonomisi üzerinde olumsuz etkiler oluşturabileceğini söyleyen İlbaş, “Rusya'nın petrol gelir kaybı yıllık 170 milyar dolar civarında bekleniyor. AB ve ABD'nin uyguladığı yaptırımlar ve bu hızlı düşüş nedeniyle Rusya 2015 büyüme tahminlerini yüzde 1.2'den yüzde 0.8'e çekti. Rusya'nın bu durumu Türkiye'nin bu ülkeye ihracatını da olumsuz etkileyecektir. Diğer taraftan Rusya petrolden olan gelir kaybı nedeniyle Türkiye'ye sattığı gaz fiyatlarında da yeterince indirim yapmak istemeyecektir” ifadelerini kullandı.

İlbaş, petrol fiyatlarındaki düşüşün aynı hızla devam etmeyeceği tahminin de yapılabileceğini anlattı. Daha fazla düşüşün kaya petrolünü ekonomik olmaktan çıkaracağını bildiren Prof. Dr. İlbaş, fiyatların daha da düşmesinin sektörel yatırımları zorlaştıracağını kaydetti. İlbaş, ekonomilerin iyileşmesinin ve büyüme arzusunun bu trendin tekrar yukarı yönlü değişeceğini göstermekte olduğunu belirterek, “Hesapları buna göre yapmakta yarar var” dedi.