Putin’in kabusu oldu: Rusya’nın ekonomisi çöküşün eşiğinde
Rusya ekonomisi, savaşın yükü altında çöküşe yaklaşıyor. Enflasyon hızla artarken, iş gücü ve bütçe sıkıntısı Putin’i zorluyor. Uzmanlar, savaşın finansmanının 2025’e kadar sürdürülemez hale geleceğini belirtiyor.
Rusya ekonomisi, yüksek enflasyon, zayıflayan özel sektör ve kritik iş gücü sıkıntısıyla çalkalanıyor. Ünlü ekonomist Anders Åslund’a göre, bu durum Putin’in Ukrayna’daki savaşını sürdürmesini giderek zorlaştırıyor.
Rusya, Ukrayna’ya saldırısının üçüncü yılında stagflasyon tehlikesiyle karşı karşıya. Stagflasyon, yüksek enflasyon ve durgun ekonomik büyümenin bir arada görüldüğü kritik bir durum. Åslund, bu tehlikeyi 14 Ocak’ta Project Syndicate için kaleme aldığı yazısında detaylandırdı.
ENFLASYON HIZLA ARTIYOR
Resmi verilere göre, enflasyon Aralık ayında yıllık %9,5’e yükseldi. Ancak bağımsız araştırma şirketi ROMIR, temel tüketim ürünlerinden oluşan bir sepetin fiyatlarının Eylül ayında %22 arttığını hesapladı. Bu, gerçek enflasyonun resmi rakamlardan çok daha yüksek olabileceğini gösteriyor.
SAVAŞIN BEDELİ AĞIRLAŞIYOR
Åslund’un analizine göre, savaş, iş gücü piyasasını da derinden etkiledi. Birçok işçi cepheye gönderildi, hayatını kaybetti ya da ülkeyi terk etti. Bu durum, ülkede ciddi bir iş gücü sıkıntısı yarattı. Aynı zamanda, savunma harcamaları hızla artarken, hükümetin vergi artışı ya da borçlanma yoluyla gelir elde etme imkanları oldukça sınırlı.
Rusya’nın Ulusal Refah Fonu da hızla eriyor. Savaş öncesi 117 milyar dolar olan likit varlıklar, 31 milyar dolara düştü. Bu fon, şu an için bütçe açığını kapatmak için kullanılıyor ancak uzmanlar, mevcut kaynağın bu yılın açıklarını bile tam olarak karşılayamayacağını söylüyor.
RUBLE DÜŞÜŞTE, TEKNOLOJİ AMBARGOSU BASKI YAPIYOR
Rublenin değer kaybı, enflasyonist baskıları artırırken, ihracattan sağlanan gelirler de zayıflıyor. Batı’nın uyguladığı yaptırımlar, özellikle teknoloji erişimini kısıtlayarak Rusya’daki işletmeleri zor durumda bırakıyor. Åslund, "Rus ekonomisi artık kırılma noktasına yaklaşıyor," diye uyardı.
BÜTÇE KESİNTİLERİ VE RASYON KARTLARI GÜNDEMDE
Uzmanlara göre, Kremlin, likit rezervlerin bu sonbaharda tükenmesiyle bütçe kesintilerine gitmek zorunda kalacak. Ayrıca, Sovyet dönemindeki gibi fiyat kontrolleri ve rasyon kartlarına başvurulabileceği belirtiliyor. Åslund, bu durumun finansal çöküş riskini artıracağını ve savaş için ayrılan kaynakların ciddi şekilde kısıtlanacağını belirtti.
SİLAH ÜRETİMİ DÜŞÜŞTE, ESKİ STOKLARA DÖNÜŞ
Rusya, savaş kayıplarını karşılayacak yeterlilikte yeni silah üretemiyor. Bu nedenle, Soğuk Savaş dönemi stoklarına başvuruyor. Uzmanlar, 2025 sonrasına kadar kilit silahların tükenebileceğini ve savaşın sürdürülemez hale geleceğini öngörüyor.
BATI'NIN UMUTLARI ERKEN Mİ?
Carnegie Rusya Avrasya Merkezi’nden Alexandra Prokopenko ise Rusya’nın ekonomik sorunlarının savaşı hemen bitirecek kadar büyük olmadığını düşünüyor. "Putin, en azından bir yıl daha ekonomiyi çökmeden kontrol edebilir," diyor. Ancak bu strateji, uzun vadede sürdürülebilir değil.
