Haberler>Ekonomi>Son dakika! Milyonların cebine girecek zam belli oldu: TÜİK nisan ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı

Son dakika! Milyonların cebine girecek zam belli oldu: TÜİK nisan ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı

Editör: Sevde Nur Demir / Kaynak: TGRT Haber

03 May 2023 09:55 - Güncelleme : 03 May 2023 11:41

Son dakika! Milyonların cebine girecek zam belli oldu: TÜİK nisan ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı

Son dakika: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) asgari ücret, memur ve emekli zamlarını etkileyecek nisan ayı enflasyon rakamını açıkladı. Mart ayında TÜFE aylık yüzde 2,29 yıllık ise yüzde 50,51 olarak ölçüldü. Piyasaların beklentisi enflasyonun yüzde 2,65 olacağı yönündeydi. Nisanda enflasyon aylık yüzde 2,39 olurken yıllık yüzde 43,68'e düştü. Böylelikle 4 aylık enflasyon farkı ortaya çıktı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) nisan ayına yönelik enflasyon rakamlarını açıkladı. Temmuz ayında netleşecek olan asgari ücret, enflasyon memur ve emekli zamları da belirginleşmeye başladı. TÜFE ocak ayında aylık yüzde 6,65, şubatta yüzde yüzde 3,15, martta ise 2,86 oldu.Nisan ayında bir önceki aya göre %2,39, bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,21, bir önceki yılın aynı ayına göre %43,68 ve on iki aylık ortalamalara göre %67,20 olarak gerçekleşti.

SON 16 AYIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNE İNDİ

Nisan ayı enflasyon verisi yıllıkta son 16 ayın en düşük seviyesine geriledi. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %13,82 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %66,62 ile sağlık oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2023 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup %-1,47 ile konut oldu. Buna karşılık, 2023 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %5,93 ile haberleşme oldu.

MEMUR EMEKLİ MAAŞLARI VE ASGARİ ÜCRETİ ETKİLEYECEK

Memur, emekliler ve asgari ücrete yapılacak ara zam oranı yavaş yavaş netleşmeye başladı. Memur ve emeklilerin zam oranı ocak ayında yüzde 8 toplu sözleşme artışı ve enflasyon farklı ile yüzde 16.48 çıkmış, eklenen 13,52 puanla yüzde 30'luk bir zam almaya hak kazanmışlardı. Ayrıca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in “Temmuz ayında enflasyonu da dikkate alıp yeni bir asgari ücret belirleyeceğiz" sözleri sonrasında asgari ücrete de TÜFE oranlarına paralel bir artış yapılması bekleniyor. Ocak ayında yüzde 54 zam yapılan asgari ücret yeniden değişecek.

ENFLASYON FARKI BELLİ OLDU

Merkez Bankası’nın piyasa katılımcıları anketindeki öngörülere göre enflasyon, nisan'da yüzde 2.65 şeklinde bekleniyordu. Aylık TÜFE beklentilerin altında gelerek yüzde 2,39 oldu. Piyasa katılımcıları anketi enflasyonun mayısta yüzde 2.46, haziran için de yüzde 2.61 olmasını bekliyor. Bu tahmine göre ilk 6 aylık enflasyon yüzde 21.43 gerçekleşecek. Bu orana refah payının da eklenmesi gündemde. Masa yüzde 35 zam beklentisi var. Bununla beraber açıklanan yeni enflasyon oranıyla 4 aylık TÜFE oranı yüzde 15,22 oldu.

Foto Galeri

<p>Milyonlarca çalışan ve emekli 3 Temmuz’da maaşlarında yaşanacak değişikliğe odaklandı. Enflasyon farkına göre belirlenecek olan artışlarda refah payını da etkisi yüksek olacak. Yüzde 20'nin üzerinde gelmesi beklenen 6 aylık enflasyona göre artışın yüzde 25-30 arasında olması beklenirken Refah payı 7500 lira ile 10 bin lira arası olanlara daha yüksek yansıtılacak. </p>

<h3>ASGARİ ÜCRET 11 BİN LİRAYI GEÇECEK?</h3><p>Sabah Gazetesi’nden Hazal Ateş’in haberine göre, Yüzde 20-30 arasında yapılacak bir artış ile net asgari ücret 11 bin lirayı geçmiş olacak. Rakamın 10 bin lira ile 11 lira 500 lira arasında bir noktada netleşmesi bekleniyor. Asgari ücretin yeniden belirlenmesinin ardından özel sektörde de maaşların yükseltilmesi bekleniyor. Merkez Bankası anketine göre 6 aylık enflasyon yüzde 21.43 gerçekleşecek. Buna göre emeklilerin Temmuz artışı refah payı hariç yüzde 21.43 olurken, refah bayıyla birlikte zam oranın yüzde 30-35'e çıkması bekleniyor. İşte konuyla ilgili merak edilen tüm sorular ve yanıtları</p>

<p><strong>1- Emekli aylığına yapılacak zammına eklenecek refah payı kaç puan olacak?</strong></p><p>Milyonlarca memur, SSK ve Bağ-Kur, Emekli Sandığı emeklisi ve sözleşmeli personele yılın ilk yarısında yüzde 30 zam yapıldı. Toplu sözleşmeye göre memur için yüzde 16.48 olması gereken zamma 13.52, işçi, esnaf, çiftçi emeklisinin yüzde 15.40 enflasyon zammına da 14.60 puan refah payı ilave edildi. Temmuz ayında eklenecek refah payı oranı ise 6 aylık enflasyon açıklandıktan sonra netleşecek. Refah payının 7500 lira üzerindeki aylıklar için kademelendirilerek farklı oranlarda yüzde 15 ile yüzde 20 arasında değişmesi bekleniyor. Toplam 6 milyon emeklinin aylığına refah payı eklenecek.</p>

<p><strong>2- En düşük emekli aylığına Nisan itibariyle yapılan yüzde 36'lık zammın ardından Temmuz'da da bir artış söz konusu olacak mı?</strong></p><p>Bugün itibariyle 3 milyon 762 bin kişi 6500 liranın altında, 8 milyon 139 bin kişi 7 bin liranın altında, 8 milyon 796 bin kişi 7500 liranın, 9 milyon 898 bin kişi de 8 bin liranın altında aylık alıyor. Emekli aylıkları prime esas kazanç, çalışma süresine göre hesaplanıyor. Emekli aylıkları Ocak ve Temmuz aylarında enflasyon oranında artırılıyor. En düşük emekli aylığı 7500 liraya çıkarılırken Temmuz zammı kök aylık üzerinden yansıtılacak. </p>

<p>Kök aylık 5 bin liraysa yüzde 30 zam varsayımı ile emeklinin ayılığı 6500 lira olacak ama 7500 lira yatmaya devam edecek. Örneğin, bugün itibariyle en düşük aylığı 6 bin 95 lira olan SSK'lılar (2000 öncesi işe başlayacak) Temmuz ayında enflasyon zammının yüzde 30 olduğu düşünüldüğünde kök aylığı 7 bin 923 liraya çıkacak. Bu kapsamdaki bir emeklinin eline geçecek aylık 7500 liradan 7 bin 923 liraya çıkmış olacak.</p>

<p><strong>3- Asgari ücret Temmuz ayında kaç lira olacak?</strong></p><p>Toplam sigortaların yüzde 41'i, 7 milyon 131 bini asgari ücretle çalışıyor. Asgari ücret bu yıl için yüzde 54.7 artışla brüt 10 bin 8 lira, net ise 8 bin 506 lira uygulanıyor. Haziran ayında Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun toplanması bekleniyor. Yeni asgari ücrette de enflasyon rakamları belirleyici olacak. 6 aylık enflasyon artışının yüzde 20-30 arasında olması bekleniyor. Enflasyon yüzde 20 artarsa net 10 bin 200 lira, yüzde 30 artarsa net 13 bin 10 lira, yüzde 40 artarsa net 14 bin 11 lira olacak.</p>

<p><strong>4- Bugün itibariyle aylık ve maaşlara yansıyacak 6 aylık enflasyon tahmini nedir?</strong></p><p>Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre enflasyon, Nisan'da yüzde 2.65, Mayısta yüzde 2.46, Haziran için de yüzde 2.61 olacak. Bu tahmine göre ilk 6 aylık enflasyon yüzde 21.43 gerçekleşecek. SSK, Bağ-Kur, emeklileri refah payı hariç bu oranda zam alacak. </p>

<p>Refah payıyla birlikte bu oran yüzde 35'e ulaşması bekleniyor. Memur ve Emekli Sandığı emeklilerinin zammı da toplu sözleşme ve enflasyon farkı ile belirleniyor. Yüzde 6 toplu sözleşme artışı, ilk 6 ayda yüzde 8'lik oran aşıldığı için enflasyon farkı olacak memur ve emeklilerinin artışı da yüzde 21.43'lük 6 aylık enflasyon tahminine göre yüzde 19.18 olacak. Refah payının yüzde 30 ya da yüzde 35'i tamamlama şeklinde olması bekleniyor.</p>

<p><strong>5- Emekliliğe Temmuz ayında hak kazanıyorum, alacağım kıdem tazminatı da artar mı?</strong></p><p>Yeni asgari ücretle birlikte çalışma ve sosyal güvenlikte birçok ödeme kalemi yeniden belirlenecek, en düşük aylık ihbar, kıdem tazminatı, emzirme yardımı da artacak. Temmuz ayında asgari ücretin artmasıyla kıdem tazminatları son brüt maaş üzerinden hesaplanacak. İşten ayrılanlar için hesaplamada yeni asgari ücretin brüt rakamı geçerli olacak. Asgari ücret bütün iş kollarını kapsayacak şekilde belirleniyor, işveren bu ücretin altında ödeme yapamıyor. İşsizlik ödeneği ile kısa çalışma ödeneğinin tavanı artacak.</p>

<p><strong>6- EYT'li olmakla beraber emekli olmadan devam edersem emekli aylığım yükselir mi?</strong></p><p>Uzun yıllar çalışmak, prim gün sayısının artması tek başına aylığı artırmaya yetmez.<br />Brüt kazancın yüksek yatırılması önem taşıyor. Bildirilen matrah artınca emekli aylığı da yükseliyor. Emeklilik başvurusu yapılırken bakmakla yükümlü eşle beraber çocuk sayısı da bildirilir. Bakmakla yükümlü kişiler olması aylık bağlama oranını artırır. Emekli aylığı çalışanın ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutar aylık olarak bağlanıyor.</p>

<p><strong>7- Emekli aylığı bağlanırken son yıllardaki kazancın düşük ya da yüksek olmasının etkisi var mı?</strong></p><p>Emekli aylığı bağlanırken prim günü, aylık bağlama oranı, prime esas kazanç tutarı gibi birçok parametre dikkate alınır. Son on yıllık ortalama kazanç 2000 öncesi çalışmalarda dikkate alınır. Çalışırken kazancı yüksek bildirilenlerin son 10 yıl ortalaması, düşük olanların da son 5 yılı dikkate alınır. 2000 yılından sonra işe başlayanların yüksek emekli aylığı alabilmesi için prim gününü artırması, yüksek kazanç bildirmesi gerekiyor.</p>

<p><strong>8- Emekli aylığını artıran prime esas kazançların etkisi yıllara göre değişir mi?</strong></p><p>Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen prime esas kazanç emekli aylığını artırmada büyük önem taşıyor. Aylık hesabında, Ocak 2000 öncesi, Ocak 2000 ile Ekim 2008 arası ve bu tarihten sonrası olmak üzere üç önemli dönem bulunuyor. 2000 öncesi dönem aylık hesabı gösterge, memur maaş katsayı ve aylık bağlama oranı çarpımı ile bulunuyor. Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesi primler emekli aylığını önemli ölçüde artırıyor.</p><p> </p>

ASGARİ ÜCRET ÇİFT HANELERE ÇIKACAK

Bu yıl asgari ücrete geçtiğimiz yıl olduğu gibi yeniden ara zam yapılacak. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nu haziran ayında toplanarak yılın geri kalanında uygulanacak asgari ücrete karar verecek. Yeni asgari ücrete enflasyon rakamları karar verecek. Piyasa katılımcıları anketinde yer alan verilere göre altı aylık enflasyon farkı göz önüne alındığında yüzde 20-30 seviyelerinde zam beklentisi söz konusu. Eğer beklentiler gerçekleşirse asgari yüzde 20 zamla beraber 10 bin 200 liraya yükselerek çift hanelere çıkacak.