Tarlada 4 lira, pazarda 16 lira
Balıkesir’in Altıeylül ilçesine bağlı Bayat kırsal mahallesinde bamya hasadı başladı. Mahallede toplanan bamyalar tüccara kilosu 4 liradan satılırken, Balıkesir’de semt pazarlarında 16, manavlarda ise 20 liradan tüketiciye ulaşıyor.
Bayat kırsal mahallesinde bamya yetiştirerek geçimlerini sağlayan Erşen ailesi, ürettikleri bamyanın fiyatının düşük olduğundan şikayet ediyor. Bamya yetiştirmenin meşakkatli bir iş olduğunu belirten Erşen ailesi, sabah 05.30’da başladıkları toplama işlemini sıcakta saat 11.00-12.00’ye kadar devam ettirdikleri halde emeklerinin karşılığını alamadıklarını belirtiyor. Hasan Erşen, nisan ayında başlayan bamya yetiştiriciliğinin eylül ayına kadar devam ettiğini söyledi. Hasan Erşen, bamyayı 4 liradan tüccara sattıklarını belirterek, “Bamyayı nisan ayında ekmeye başlıyoruz. Mayıs aylarında bamyanın çapasını yapmaya başlıyoruz. Toplaması Eylül 15-20’yi buluyor. Topladığımız bamyayı 4 liradan tüccara veriyoruz. Yani kendileri kaça veriyor bilmiyoruz. Bamyayı ekiyoruz, çok meşakkatli geçiyor. Buradan bizden 4 liradan alıyorlar, Balıkesir’de 15-20 liradan veriyorlar. Bizi de bu şekilde zor durumda bırakıyorlar” diye konuştu.
Bamya yetiştiricisi Dudu Erşen ise bamya yetiştirmenin zorluklarından bahsederek, “58 yaşındayım. Bamya için sabah erkenden tarlaya geliyoruz ve toplamaya başlıyoruz. Sıcakta saat 11.00-12,00’ye kadar topluyoruz. Bamya toplamak zor. Sıcakta çalışıyoruz, ertesi güne kalmasın diye bir tek bamya dahi bırakmamaya çalışıyoruz. Yoksa ertesi günü atılıyor. Bizim bamyamız çok ve her gün topluyoruz. Bamyadan kazancımız normal. Anca yiyeceğimizi, içeceğimizi karşılıyoruz. Mazot parası, şeker parası” ifadelerini kullandı.
4 liradan satıyorlar
Ürettikleri bamyayı 4 liradan tüccara satarak geçimlerini sağladıklarını belirten Rabia Erşen ise, ürettikleri bamyanın şehirlerde 20-25 liradan satıldığına dikkat çekti. Rabia Erşen, “Köy yerinde bamya topluyoruz. Bamyayı toplaması çok zor. Yere eğildiğin zaman bakırın dolmadan kalkamıyorsun. Çünkü bir tane bile bamya bizim için çok önemli, kilo basması gerekiyor. Sabah 05.30’da geliyoruz. Bazen çiy, bazen de sıcak oluyor. Tabi ki her zaman bamya toplamanın zorluğu var. Topladığımız bamyaları 4 TL’den alıyorlar, bu çok az. Zaten geçen sene de 3,50 liraydı. Bir de fiyatın daha fazla olması gerekiyor. Bir gün topladığımız bamyaları pazara götürmüştük ve pazarda bamyalarımızı 20 liradan satmıştık. Pazarda bamya çok pahalı ama buraya gelince çok az. Sonuçta bamyayı fabrika falan alıyor diyorlar. Bir de beğenmeyip seçmeye başlıyorlar. Bu fiyat emeğimizi korumuyor. Hepimiz çoluk çocuk yetiştiriyoruz, ev geçindiriyoruz. Fırıncının kazancı nasıl ekmekse, bizim de kazancımız burası, ekmeğimiz bu. Yani buradan para kazanıyoruz. En azından biraz daha yüksek olması gerekiyor bamyanın parası. Topladığımız bamyayı 5 liradan verseniz diye bir şey yok. Burada toplayıcılar var. Sonuçta toplayıcılara vermek zorundasınız. Onlar da toptan almak zorunda. Mesela burada yoldan geçenler alıyorlar ama 2 kilo alıyorlar. Toplayıcıya gittiğinde 80-100 kilo birden satıyorsun. Yeri geldiğinde biz bu tarladan 130-140 kilo bamya alıyoruz. Ama 4 liradan satıyoruz. Bunu biz pazara götürsek bir kucak para alır geliriz. Topladığımız bamyayı pazarda satmayı denemiyoruz. Çünkü maliyet çok. Buradan pazara götürmek masraf oluyor. Oraya götürdüğün zaman bamyayı toptan vereceğin insan bulmak gerekiyor. O kişiyi de orada bulduğun zaman 25 liraya satacaksa sana yine 20 liradan alıyor. Kendin satmak istesen tezgah için yer alman gerekiyor, ona da paran yetmiyor. Yapacak bir şey yok. Bunun başında bekliyoruz. Burada satış fiyatları biraz daha yüksek olsa bizim için iyi olur” diye konuştu.
