TÜİK açıkladı: 2024 yılı gelir dağılımı belli oldu: Eşitsizlikte düşüş gözlemlendi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin Gelir Dağılımı İstatistiklerini kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan veriler, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması sonuçlarına dayanarak 2023​ yılı gelirlerini temel aldı. Araştırmada, hanehalkı gelirleri eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürülerek hesaplandı.

EN YÜKSEK VE EN DÜŞÜK GELİR GRUPLARININ PAYI DEĞİŞTİ

Son verilere göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay 0,6 puan azalarak yüzde 48,1 oldu. Buna karşılık, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay 0,2 puan artarak yüzde 6,3’e yükseldi.

GİNİ KATSAYISI DÜŞÜŞ GÖSTERDİ

Gelir dağılımındaki eşitsizliği ölçen Gini katsayısı, bir önceki yıla göre 0,007 puan azalarak 0,413 olarak tahmin edildi. Sosyal transferlerin etkisini ölçmek için Gini katsayısı iki farklı yöntemle de hesaplandı. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda 0,476, emekli ve dul-yetim maaşı dışındaki sosyal transferler hariç tutulduğunda ise 0,423 olarak kaydedildi.

P80/P20 VE P90/P10 ORANLARINDA DÜŞÜŞ

Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20'sinin en düşük yüzde 20'ye oranını ifade eden P80/P20 oranı, 7,7’ye geriledi. Gelirden en fazla pay alan yüzde 10’un en az pay alan yüzde 10’a oranı (P90/P10) ise 13,3 oldu.

ORTALAMA GELİRLERDE ARTIŞ

Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri yüzde 106,9 artarak 374 bin 899 TL’ye ulaştı. Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise yüzde 108,3’lük bir artışla 90 bin 116 TL’den 187 bin 728 TL’ye yükseldi. Tek kişilik hanehalklarında bu rakam 223 bin 859 TL’ye, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında ise 231 bin 206 TL’ye ulaştı.

GELİRLERİN KAYNAĞI VE PAYLARI

Toplam gelir içinde en büyük pay yüzde 48,8 ile maaş ve ücret gelirine ait olurken, sosyal transfer gelirlerinin payı yüzde 17,8’e yükseldi. Müteşebbis gelirinin payı ise yüzde 20,8’e gerileyerek ikinci sırada yer aldı.

EĞİTİM VE SEKTÖR BAZINDA GELİRLER

Yükseköğretim mezunları, 309 bin 721 TL ile en yüksek yıllık ortalama esas iş gelirine sahip grup oldu. Sektörel olarak ise en yüksek gelir hizmet sektöründe (242 bin 299 TL), en düşük gelir ise tarım sektöründe (153 bin 773 TL) kaydedildi. İnşaat sektörü, yıllık ortalama esas iş gelirinde yüzde 115,4 ile en yüksek artışı gösterdi.

BÖLGESEL FARKLILIKLAR

Türkiye genelinde yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 187 bin 728 TL olarak hesaplanırken, bu rakam İstanbul’da 257 bin 891 TL’ye ulaştı. En düşük gelir ise TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde 91 bin 818 TL olarak kaydedildi. Gelir eşitsizliğinin en fazla olduğu bölge İstanbul olurken, P80/P20 oranının en düşük olduğu bölgeler arasında TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) yer aldı.

İSTİHDAM DURUMU DEĞİŞİKLİKLERİ

2023 yılında işsiz olan fertlerin yüzde 40,8’i 2024 yılında çalışmaya başladı. Çalışan bireylerin ise yüzde 90,6’sı iş hayatına devam etti. İşgücüne dahil olmayan bireylerin yüzde 10’u, işgücüne katılım gösterdi.