Türkiye'de çoban krizi sürüyor! 150 bin çoban için Bakanlıklar harekete geçti
Türkiye’de yaşanan yerli çoban eksikliği bakanlıkların takibine girdi. Tüm sektörlerdeki personel açığından daha fazla ihtiyaç olan çobanlık mesleği için Tarım Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı seferber oldu. Yapılan çalışmalara göre 150 bin çoban eksikliğinin olduğu ortaya çıktı.
Hayvancılıkta verimi ve kaliteyi artırmak için yeni destekleme modeline geçen Türkiye’nin çoban ihtiyacı, birçok meslekteki açığı geride bıraktı. İŞKUR tarafından 2024’ün 2’nci çeyreğine ilişkin yayımlanan Açık İş İstatistikleri Araştırması Sonuçlarına göre açık iş sayısı, imalat sektöründe 99 bin 991, toptan ve perakende ticaret sektöründe 62 bin 489, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri sektöründe 35 bin 908 bin olarak belirlenmişti.
Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, geçtiğimiz yılın eylül ayında; ‘Şu anda 68 bin öğretmen ihtiyacımız var’ derken, Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı Talip Geylan da Türkiye’de öğretmen açığı sorununu ortadan kaldırmak için 2024’te en az 92 bin atama yapılması gerektiğini söylemişti. Ancak hayvancılık sektöründe 150 bin çoban ihtiyacı ile bütün sektörlerden fazla elemana ihtiyaç duyuluyor. Anadolu'nun birçok yerinde ortalama 50 bin lira maaşla çobanlık yapacak kişiler bulunamıyor.
YABANCI ÇOBANLARLA AÇIK KAPATILMAYA ÇALIŞILIYOR!
Yüksek maaşlara rağmen devam eden çoban sıkıntısının çözülmesi için istihdam desteği ve eğitim dâhil birçok başlıkta uygulama bulunuyor. Ancak, çoban bulmakta zorlanan işletme sahipleri başta Afganlar olmak üzere yabancı çobanlarla bu açığı gidermeye çalışıyor. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı Türkiye’de aktif olarak faaliyet gösteren 400 bin küçükbaş hayvancılık işletmesi bulunduğunu belirterek; “Gerekli yasal prosedürlerin yerine getirilmesi hâlinde yabancıların çalışmalarına engel bir durum yok.
Ülkemizde çalışmakta olan yabancı statüsündeki kişilerin istihdamının devamlığının sağlanmasına yönelik çalışmalar, bakanlığımız, İçişleri Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş birliğinde devam ediyor” dedi.
"150 BİN ÇOBAN AÇIĞI VAR"
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Başkanı Nihat Çelik de Türkiye’de hâlihazırda yaklaşık 50 bin çobanın çalıştığını belirterek şunları kaydetti:
"Sektörde sürdürülebilirliğin sağlanması açısından 150 bin çobanın çalışması şart. Çoban sorunu hâlen devam ediyor. Bakanlıkların bu konuda çalıştıklarını biliyoruz, bu çalışmalara hız verilmesini talep ediyoruz. Bu kapsamda, yerli çobanlığın özendirilmesini ve yabancı çobanların da yasal mevzuat çerçevesinde önlerinin açılmasını istiyoruz."
660 MİLYON LİRALIK DESTEK VERİLDİ
Bakan Yumaklı ‘sürü yöneticisi istihdam desteği’ kapsamında bugüne kadar 71 binden fazla işletmeye 660 milyon lira civarında destek ödemesi yapıldığını kaydetti. 2014 yılında başlatılan bu uygulama, yaklaşık 10 yıldır devam ediyor. 2021 yılında çoban başına 6 bin lira olan destek, 2022 yılında 12 bin liraya, 2023 yılında 30 bin liraya yükseltilmişti. Ayrıca 400 bin aktif küçükbaş hayvancılık işletmesinin ehil sürü yöneticisi ihtiyacını karşılamak amacıyla eğitimini tamamlayan 50 binin üzerinde sürü yöneticisine sertifika verildiği belirtildi.
