Dünyada finansal sistemin alarm çanları çalıyor. Finans analisti İslam Memiş'e göre, dijital paralar hızla yaygınlaşırken, kağıt para ve geleneksel bankacılık modeli tarihe karışma yolunda ilerliyor. Merkez bankaları, kendi dijital para projelerini hızlandırırken, nakit kullanımını azaltmak için çeşitli politikalar geliştirmeye devam ediyor. Deneyimli uzmana göre, Türkiye de benzer bir süreç yaşamaya hazırlanıyor. 200 TL’nin değerinin korunması, daha büyük banknotların basılmaması da dijital dönüşümün bir işareti olarak gösterildi. İslam Memiş, 2030'a piyasaların yaşayacağı senaryoyu açıkladı.
Dijitalleşme son sürat devam ederken beraberinde getirdiği riskleri İslam Memiş açıkladı. Banka şubelerinin kapanması dolandırıcılık vakalarının artması, finansal sistemin tamamen dijitale taşınması özellikle yaşlı nesil için adaptasyon sorunlarını beraberinde getirirken uzman, 2030’a kadar bu dönüşüme ayak uyduramayan bireylerin finansal sisteme erişimde zorluklar yaşayabileceğini açıkladı. İslam Memiş, enflasyona rağmen neden yeni kağıt paraların basılmadığını tek tek nedenleriyle anlattı.
İslam Memiş'in yaptığı açıklamalar şöyle;
"Dünyada dijital paralarla ilgili büyük bir dönüşüm süreci yaşanıyor. Merkez bankaları kendi dijital para projelerini hazırladı, hatta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) üçüncü faz denemesini başarılı bir şekilde tamamladı. Yakın gelecekte, dijital paralara geçiş süreci başlayacak.
Özellikle ABD’de, Donald Trump ve Elon Musk’ın planları doğrultusunda Amerikan Merkez Bankası (FED) lav edilerek çalışan sayısı azaltılacak. Bu zamanlarda Merkez bankalarının faiz politikalarına yönelik itibarsızlaştırma süreci yaşanabilir ve sonunda küresel olarak merkez bankalarının etkisi azaltılarak dijital paralara geçiş dönemi hızlandırılabilir.
2030 yılına kadar kağıt para kullanımının büyük ölçüde sona ermesi bekleniyor. Bu nedenle, Türkiye’de 200 TL’lik banknotun değerinin artırılmaması (örneğin 500 TL veya 1000 TL’lik banknot basılmaması) dijital paraya geçişin bir göstergesi. Kayıt dışı ekonomiyi önlemek, paranın transferini takip etmek ve herkesin dijital sistemlere mahkum olmasını sağlamak amacıyla kağıt para tedavülden kalkıyor.
Avrupa Merkez Bankası, 2019 yılında 500 Euro’luk banknotların üretimini durdurmuştu. Şimdi ise 2026 yılında 200 Euro’luk banknotların üretimini sonlandırmayı planlıyor. ABD’de ise en yüksek banknot olarak 100 dolar kalacak.
Türkiye de benzer bir sürece girebilir. 200 TL’lik banknot yerine maksimum 100 TL’lik banknot basılabilir. Türkiye’de dijital bankacılık lisansları verildi ve geleneksel bankacılık modeli değişmeye başladı.
2030 yılına kadar fiziki banka şubelerinin tamamen kaldırılması ve dijital bankacılığın hâkim hale gelmesi öngörülüyor. Özellikle yaşlı neslin bu değişime adapte olması için desteklenmesi gerekiyor. Bugün bile birçok yaşlı vatandaş, maaşlarını almak için banka kuyruklarında bekliyor. Oysa dijital sistemlere uyum sağlayamazlarsa, gelecekte büyük zorluklarla karşılaşabilirler.
Öte yandan, banka şubelerinin azalması ve tamamen dijitalleşmesi dolandırıcılık vakalarının artmasına neden olabilir. Günümüzde telefon dolandırıcılıkları yaygın bir şekilde görülüyor. Büyüklerimize sahip çıkıp onları bu yeni dünyaya hazırlamamız gerekiyor."