Aidat ücretlerine yapılan fahiş zamlar bir kez daha dolandırıcılık iddialarını gündeme taşıdı. Peki aidat çeteleri hangi yöntemlere başvuruyor? Vatandaşlar ne gibi önlemler alabilir. Uzman isimden değerlendirmeler haberimizde...
Yeni yilla birlikte site ve apartmanlardaki aidatlarda artisa gidildi. Yüksek enflasyon da göz önüne alindiginda yapilan zamlar sonrasi vatandaslar bütçelerinden oldukça yüksek meblaglari aidat için ayirmak durumunda kaldi.
Ancak bazi bölgelerde yapilan fahis orandaki zamlar, dolandiricilik iddialarini da beraberinde getirdi. Mafyavari yöntemlerle yüksek aidat ödemeye zorlandiklarini belirterek isyan eden vatandaslar, "seffaf yönetim" talebinde bulundu.
Dolandiricilarin elindeki en büyük koz ise vatandaslarin vurgun yöntemlerine iliskin bilgi sahibi olmamalari ve haklarini bilmemeleri.
Peki site aidati dolandiricilari hangi yöntemleri kullaniyor? Vatandaslarin bu gibi durumlara karsi alacaklari önlemler nelerdir?
Bu ve benzer sorularin cevaplarini site yönetimi uzmani Mehmet Yilmaz, tgrthaber.com.tr'ye degerlendirdi.
Yilmaz, site ve apartman yönetimi dolandiriciliginda en bilinen yöntemin kayitsiz islemin yapilamadigi "fatura sisirme" oldugunu belirtti. Kötü niyetli yönetimlerin, site sakinlerine verdikleri hizmetleri yüksek göstererek, anlastiklari firmanin kazancindan kayit disi pay aldiklarini belirten Yilmaz, "Oransal olarak örnegin 1 liralik bir hizmeti 5 lira olarak fatura ediyorlar. Anlastiklari firma ile elde ettikleri kâri bölüsüyorlar. Ancak bu gibi hizmet satin alimlarinda site yönetimlerinin de onayi gerekiyor. Buradaki engeli de yönetimlerdeki bazi kisilere, elde edilen kardan pay vererek ortadan kaldiriyorlar" ifadelerini kullandi.
Bir diger yönteminin "asilsiz fatura kesme" islemi oldugunu ifade eden Yilmaz, "Bu yöntemde dolandiricilar, site için malzeme alimi yapar gibi fatura kestiriyorlar. Aslinda hiç satin alinmayan malzemeleri faaliyet raporlarinda kullanilmis gibi gösteriyorlar. Bunun KDV'sini ödeyip, kalan meblagi elden ya da baska bir banka araciligiyla kendi hesaplarina geçiriyorlar" dedi.
Dolandiricilar tarafindan en çok basvurulan yöntemlerden birinin de nakit aidat ödemeleri sonrasi yapilan "fatura iptali" islemi oldugunu belirten Yilmaz, bu yöntemi ise söyle anlatti:
"Burada dolandirma süreci söyle isler: Bir daire sakini gelir ve aidatini nakit olarak öder. Bu sirada tahsilati yapan kisi, bir bahane üreterek o an için makbuz veremeyecegini söyler. Vatandas ayrildiktan hemen sonra ise faturayi iptal eden dolandirici, ödemeyi oldugu gibi cebine atar. Özellikle büyük sitelerde karsilasilan bu yöntemle dolandiricilar zaman içinde büyük meblaglarda vurgunlar yapar. Buradaki hedef kitle ise genelde yasli veya yalniz yasayan kisilerdir. Bunun önüne geçmek için en saglikli yöntem aidat ödemelerini banka karti ya da banka havalesi yöntemiyle yapmaktir."
Fahis site aidatlarini tespit etme noktasinda yapilabileceklere deginen Mehmet Yilmaz, "Aidatlarda fahis artis olup olmadigini anlamanin en saglikli yolu yönetim tarafindan hazirlanmis bütçe planlamasinin incelenmesidir. Buna göre piyasa fiyat arastirmasi yapmak dogru bir yöntemdir. Ancak tüm sitelerin gelir ve giderleri, altyapi ariza ve hasarlari, yaptirdigi isler ve çalistirdigi personellerin maaslari farklilik gösterdigi için bu konuda geneli kapsayan bir çözüm bulanamaz" ifadelerini kullandi.
Yillik bütçe denetlemesine dikkat çeken Yilmaz, "Yapilacak inceleme ile kesilen faturalar ve yapilan isler denetlenebilir. Bunun yaninda denetim raporlari ve faaliyet raporlari da mutlaka incelenmelidir. Yapilan ise karsilik kesilen fatura dogru mudur degil midir, sonuca göre islem yapilabilir" dedi.
Suat Vilgen / tgrthaber.com.tr