10 soruda OHAL! Kime ne yetki veriyor?

Kahramanmaraş​'ta yaşanan 7,7 ve 7,6'lık büyük depremler Türkiye​'nin yüreğini yaktı. Bölgede çok sayıda vatandaş yıkılan binaların enkazı altındayken artçı depremler de devam ediyor. Depremde şu ana kadar 3 bin 549 kişinin hayatını kaybetti, 22 bin 168 kişinin yaralandı.  Yaşanan felaket nedeniyle 7 gün ulusal yas ilan eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan​ Kahramanmaraş merkezli deprem​ ile ilgili bölgede OHAL​ ilan edildiğini açıkladı. Erdoğan ayrıca depremin 13.5 milyonu etkilediğini belirterek “100 milyar TL'lik kaynak kurumlara verildi'' dedi. Peki OHAL ne anlama geliyor. TGRT Haber Ankara Temsilcisi Ercan Gürses, OHAL’in detaylarını ve neler getireceğini anlattı. 

OHAL nedir? 

Anayasa uyarınca olağanüstü hal, MGK'nın tavsiye kararı ve Cumhurbaşkanı'nın başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilir. 1983 Anayasası'nda hangi şartlarda olağanüstü hal ilan edileceği yer alıyor. Buna göre, "Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım, Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması" gibi durumlarda, olağanüstü hal ilan edilebiliyor.

OHAL, kime yetki veriyor? 

OHAL ilan edilen illerdeki valilere yetkiler veriliyor. Böylece yetki karmaşalarının önüne geçilmiş oluyor. Kamunun imkanları ve tüm araç ve gerçekleri bu kapsama giriyor. 

Valiye kişilerle ilgili ne tür yetkiler veriyor? 

OHAL ile valilerin müsadere yetkisi oluyor. Kişilerin seferberlik durumunda olduğu gibi görevlendirme yetkisi bulunuyor.  Bölgede 16-60 yaşları arasındaki vatandaşları kapsıyor.

Mülkiyet ile ilgili ne tür yetkiler veriyor? 

Devletin mal ve araçları ücret karşılığında kullanma yetkisi oluyor.  OHAL bittikten sonra vatandaşlar mal ve araçlarının kullanılmasına itiraz edebiliyor.  Valiye işlerin hızlandırılması açısında ihalesiz satın alma yetkisi veriyor. Birçok ürün ve hizmeti ihalesiz alınabiliyor. İl İdaresi Kanunun 11. Maddesine göre. 

OHAL kararı yasal mı? 

Savaş ve afet durumlarında OHAL uygulanabiliyor. Geçmişte de örnekleri bulunuyor. Amaç işlerin hızlı yürütülmesi. 

Toplumsal olayları nasıl etkiliyor? 

Protesto ve eylemlerin de ertelemesi imkanı tanıyor. 

Ne kadar sürecek? 

3 ay sürecek. 

Yeniden OHAL ilan edilebilir mi? 

Gerekli olduğu hallerde yeniden OHAL kararı alınabilir.

Hangi illerde ilan edildi?

OHAL, Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis ve Malatya illerde ilan edildi. 

OHAL seçimi nasıl etkiler? 

Siyasettin gündemi rafa kalktı. Siyasi atmosfer dağılmış durumda. Bunu düşünmemek ve destek olmaya odaklanmak lazım. Önceliğimiz şu durumu yönetmek.