Altın paketler

Son dönemde, ekonomik temeli olmayan para hareketleri karşısında reel sektörün korunması amacıyla 2 büyük paket açıklandı. Paketlerin ilki, sabah saatlerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı açıklamasıyla duyuruldu. Reel sektörü rahatlatmayı amaçlayan paketle kredi gecikmeleri, kur artışı sebebiyle ortaya çıkan limit sorununu çözmeyi, çek ödemelerinde yaşanan gecikme, ‘mücbir sebep’ sayılarak şirketlerin kara listeye girmesini önlemeye yönelik paket sektörde büyük bir rahatlamaya sebep oldu.  İkinci paket ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından geldi. Sektörün talepleri dikkate alınarak hazırlanan pakete, en az 30 milyar dolarlık ithalata karşılık gelen ürün grubunun yerlileştirilmesi çalışmalarının başlatılması amaçlanıyor. KOBİ’lerin bazı ödemeleri 2019 yılına ertelenirken, bu kuruluşların uluslararası pazarlara açılması için 300 bin liraya yakın destek verilmesine, ayrıca işletmelerin marka tescili, kalite belgesi gibi işlemlerinde masrafların yüzde 25 indirilmesi de yine pakette yer alan önemli maddeler arasında yer aldı.

Çarklar daha da hızlanacak
İş dünyasının talepleri doğrultusunda dev bir üretime destek paketi açıklandı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın bayram öncesi açıkladığı, sanayiciye ‘müjde’ niteliği taşıyan pakette öncelik yerlileştirme, KOBİ’lerin giderlerinin azaltılması başta olmak üzere çok önemli destekler yer alıyor. Bakan Varan, paket hazırlanırken, ara malı ithalatını oluşturan 2 bin 739 ürünün incelendiğini, buna göre 30 milyar dolarlık ithalata karşılık gelen öncelikli ürün gruplarının yerlileştirilmesi çalışmalarına başladıklarını söyledi. Paketin parasal genişlemeye yol açmadan, sıkı maliye politikalarına uyumlu şekilde hazırladığını ifade eden Varank, paketteki maddelere ilişkin detayları da açıkladı.
¥  Buna göre, yaklaşık 30 milyar dolara karşılık gelen 2 bin 739 ürün grubunda yerlileştirme çalışması hızlı başlatılacak, ürünlerin kamuda tercih edilmesi halinde yüzde 15 zorunlu fiyat avantajı sağlanması mekanizması oluşturulacak.
¥  Teşvik belgelir yatırımcıya arazi tahsisi yapılacak. Yatırım teşvik belgesi almış firmaların yatırım yeri bulma süreçleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile protokol imzalanarak hızlandırılacak.
¥ 1500 projeye 500 milyon lira destek sağlanacak. Bu, yerel potansiyelin harekete geçirilmesi, refahın tüm yurda dengeli yayılmasını sağlamak amacıyla kalkınma ajansları aracılığıyla gerçekleştirilecek.
¥ Teknolojiye yeni destek de yine pakette. Teknoloji geliştirme bölgelerine toplam 100 milyon lira destek verilecek. Tamamlanma aşamasına gelen teknoparklara özeldestek verilecek.
¥ Yeniş iş geliştiren sektörler ve girişimcilik alanlarına 60 milyon avroluk fon yatırımcıların hizmetine sunulacak.
¥  Temel bilimler mezunlarına istihdam desteği, aylık brüt asgari ücret tutarında ücret ödenmesi şeklinde gerçekleşecek. Bu kapsamda yıl sonuna kadar 15 milyon lira ayrıldı.

30 milyar liralık ürün yerlileşecek
2 bin 739 ürün grubu, teknoloji seviyesi, ithalat içindeki payı incelendi. Buna göre en az 30 milyar dolarlık ithalata karşılık gelen öncelikli ürün gruplarının yerlileştirilmesi çalışmaları başlatılacak. Yerli ürünlere fiyat avantajı, orta ve yüksek teknoloji ürün grupları için kamu ihalelerinde yerli ürünlere yüzde 15 zorunlu fiyat avantajı tebliğinin etkin şekilde uygulanması için takip mekanizması oluşturulacak. Aynı zamanda yerli ürünlerin korunması, yerli üreticinin haksız rekabete maruz kalmasını önlemek amacıyla ithal sanayi ürünlerinin can, mal ve çevre güvenliği açısından denetimi artırılacak.

Bu, reel sektöre kalkanla koruma
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Hazine ve Maliye Bakanlığının bu tedbirlerle reel sektörü kalkanla korumaya aldığını belirterek kredilerin geri çağrılması, nakit akışını bozması gibi endişelerin bertaraf edildiğini söyledi. Tavsiye kararlarının reel sektörün 3 kritik talebine karşılık olduğunu söyleyen Avdagiç “Birincisi reel sektör yeni krediye ulaşılabilecek. İlave teminat baskısı olmayacak. Örneğin 3 milyar dolar kredi kullandınız. Karşılığında 12 milyon TL teminat verdiniz. Dolar 4 TL’den 6 TL’ye çıkınca teminatın 18 milyon liraya yükselmesi gerekiyor. Şimdi banka aradaki fark kadar ilave teminat istemeyecek. Kredi geri çağrılmayacak, çekler geciktiğinde kara listeye girme riski olmayacak. Çünkü ödenmeme durumu ‘mücbir sebep’ sayılacak”  dedi.

A-Ge desteğine kur farkı ayarı
TÜBİTAK, Ar-Ge Başlangıç Destek Programında yer alan 500 bin lira proje bütçesinin üst sınırı 600 bin liraya çıkarılacak. TÜBİTAK Teknogirişim Sermaye Desteği Programı’nda proje destek üst sınırları 200 bin liraya yükseltilecek.  TÜBİTAK sanayi destekleri kapsamında kur farkı dolayısıyla oluşacak maliyet artışlarına destek olunacak. Ar-Ge’nin ticari ürüne dönüşümü için 50 milyon lira üretim yatırım desteği sağlanacak.

Kredilere koruma geldi
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, reel sektörü koruyacak tedbir paketi, Türkiye Bankalar Birliği tavsiyesi çerçevesinde açıklandı. Bankacılık sektörünün, reel faaliyetleri destekleme talebi doğrultusunda hazırlanan pakete göre, sektörün kur oynaklığından kaynaklanan kredi ve ödemelerinin gecikmesi halinde yaşayacakları sıkıntıların hafifletilmesi hedefleniyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Türkiye Bankalar Birliğinin tavsiyesiyle reel sektörümüzü banka kredileri kapsamında rahatlatıcı bir dizi tedbiri bugün itibarıyla devreye alıyoruz” denildi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
¥ Kredi kanalları açık tutulmaya, firma nakit akışlarının sürdürülebilirliğini teminen vade ve fiyatlamada esneklik sağlanmaya devam edilecek.
¥ Kur atrışı nedeniyle limit aşımı oluşan kredilerde limit aşımı dikkate alınmayacak.
¥ Kredi kapama talebi yapılmayacak.
¥ Yine kur etkisiyle teminat değeri risk tutarını karşılamada yetersiz kalan krediler için firmalardan ilave teminat talep edilmeyecek.
¥ 8 Ağustos’tan itibaren yaşanan ekonomik ortam nedeniyle oluşan kredi gecikmeleri, karşılıksız çek ve protesto edilen senetler Risk Merkezine ‘mücbir sebep’ koduyla bildirilebilecek. Bu uygulama, firmaların kredi erişimlerine engel teşkil etmeyecek.

Fransa’dan destek ve iş birliği sözü
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, dün akşam Fransız Finans Bakanı Bruno Le Maire ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Bakan Albayrak ile Le Maire’nin görüşmesinde, iki ülke arasındaki ekonomik işbirliği ve ABD’nin Türkiye’ye yönelik yaptırım adımları ele alındı. Bakanlar, ABD’nin söz konusu uygulamalarına karşı birlikte ve işbirliği içerisinde hareket etme kararı aldı. Albayrak, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Le Maire’nin yaptığı Türkiye’ye destek açıklamalarından duyulan memnuniyeti dile getirdi ve teşekkür etti. İki bakan, 27 Ağustos’ta Paris’te bir araya gelme konusunda mutabık kaldı.

Yatırım teşviklerinde ücretler kaldırılacak
Yatırımcının üzerindeki bürokratik yükü hafifletmek için yatırım teşvik belgesi başvuru ücreti kaldırılacak. TSE hizmet ücretleri ve ihracatçının belge ihtiyacında bedellerle marka ve patent, marka tasarım başvuru ücretleri yüzde 25 indirilecek. Patent, marka ve tasarımla ilgili gecikme cezalarındaki paylar yeniden yapılandırılacak.    

KOBİ’ler için TOBB’dan da kredi paketi
Hazine ve Maliye Bakanlığınca, KOBİ’lerin finansmanı amacıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve çatısı altındaki odaların iş birliği, özel ve kamu bankalarının gönüllü katılımıyla tabana yaygın yeni bir kredi paketi üzerinde çalışıldığı bildirildi. Bu kapsamda, KOBİ’lerin finansmanı amacıyla TOBB ve çatısı altındaki odaların iş birliği, özel ve kamu bankalarının gönüllü katılımıyla tabana yaygın yeni bir kredi paketi üzerinde çalışılıyor. Detaylar kısa sürede açıklanacak.

Alacaklar ertelenecek
KOSGEB’in KOBİ’lerden bu yıl tahsil edeceği alacakları 2019’a ertelenecek. KOBİ’lerin ihracatını artıması için işletme başına 300 bin lira verilecek.