Anadolu’da ilk Türk izleri
Kars Kağızman’da Türklerin Anadolu’daki izlerini simgeleyen 70’e yakın yeni kaya resmi bulundu. Kaya resimlerinde at tasvirleri, süvari resimleri, av ve tuzak sahneleri, dağ keçileri, geyik, rengeyiği, hayat ağacı vb motifler yer alıyor.
ADI GİZLİ BİR DAĞDA
Anadolu’da Türk izlerini taşıyan milattan önce dönemlere tarihlenen yeni kaya resimleri ve kurgan mezarlar tespit edildi. 20 yıldır 1071 öncesi dönemlere ait Anadolu’da Türk izlerini araştıran Atatürk Üniversitesi Eski Çağ Tarihi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Alpaslan Ceylan yeni buluntuları Hürriyet ile paylaştı.
Prof. Ceylan, Kars’ta bir dağın tepesinde tespit edilen, Anadolu tarihi açısından bilimsel öneme haiz buluntuların güvenliği sağlanmadan tam yerlerinin açıklanmayacağını söyledi. Erken Neolitik döneme ait kaya resimleri Güney Özbekistan’da Zardur Kaman mağarasında ve Doğu Pamirler’de Sakta mağarasında bulunuyor. Güneye doğru Azerbaycan Gobustan kaya resimleri ve ülkemizde Hakkari Trişin kaya resimleri de birbirine yakın neolitik dönem kaya resimler olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar kaya resimlerinde milattan önce dönemlerde yavaş yavaş belirginleşen bir üsluba doğru yöneliş gözlemlendiğini Türk kaya resimlerinde de hayvan üslubunun dikkat çektiğini söylüyor.
ANADOLU TARİHİNE IŞIK TUTACAK
Prof. Ceylan, Türklerin 1071’deki Malazgirt Savaşı’ndan çok daha önce Anadolu’ya girdiklerini bilimsel olarak ispatlayan çalışmalarıyla tanınıyor. Kaya resimleri, taş heykelcikler, yazıtlar Anadolu’daki Türk izlerini bilim dünyasına sunuyor. Bu konuda Kağızman Geyiklitepe Kaya resimleri, Hakkari Taşları olarak bilinen 13 dikili taş (stel) ve Trişin kaya resimleri, Van’daki Narlı Huşş ve Yedi Salkım mağaralarındaki kaya resimleri, Erzurum Cunni mağarası kaya resimleri Anadolu’da erken dönem Türk izlerinden bir kısmını oluşturuyor. Yaklaşık 30 yıldır Doğu Anadolu’da dağ taş demeden bilimsel yüzey araştırmaları yapan Ceylan bu yılki araştırmalarında Anadolu’da Türk izlerine ışık tutacak yepyeni bulgulara ulaştı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle yürütülen Kars’taki yüzey araştırmaları sırasında M.Ö. 3000-2000 yılları arasına tarihlendiği tahmin edilen kaya resimleri ile benzer döneme ait olduğu düşünülen kurgan tipi mezarlara ulaştı.
PUZZLE’I BİRLEŞTİRİYORUZ
Türk kültürüne ait kaya resimleri ve kurganların Anadolu tarihi açısından çok önemli olduğuna dikkat çeken Prof. Ceylan, Orta Asya, Kafkasya ve İran’ı bilmeden bu buluntuların değerlendirilemeyeceğini belirtti. Bilim dünyasına ilk defa sunulacak buluntuların önümüzdeki yıl analizlerinin yapılıp, diğer Türk kültürlerindeki kaya resimleri ile karşılaştırmalar yapılacağını kaydeden Ceylan; “Kurganlar için Kültür Bakanlığı’ndan kazı izni isteyeceğiz. Kaya resimlerini diğer Orta Asya ve Kafkasya’daki çağdaşları ile karşılaştıracağız. Analizlerle tam bir tarihleme yapılacak. Yeni buluntular Anadolu tarihine ışık tutacak. 20 yıldır Kültür Bakanlığı izni ile ondan önce de 10 yıl bağımsız olarak Doğu Anadolu’da araştırmalar yaptım. Moğolistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, İran ve Azerbaycan’da her yıl araştırmalar yapıyorum. Aslında bir bir puzzle’ın parçalarını toplayıp birleştiriyoruz. Her yıl yeni parçalar buluyoruz’’ dedi.
İZLER BİLİNÇLİ YOK EDİLİYOR
Daha önce bulunan Erzurum Cunni mağara resimlerinin tahrip edildiğine dikkat çeken Prof. Ceylan, bu nedenle yeni buluntuların koordinatlarını vermekten çekiniyor. Gerekli koruma önlemleri alınıncaya kadar yerlerinini gizli tutulacağını söyleyen Ceylan, “Anadolu’da Türk izlerini yok etmeye çalışanlar var. Boynuna fotoğraf makinası asıp kendisine araştırmacı süsü verenler yer tespiti yapıldıktan sonra gece bunları tahrip ediyorlar’’ dedi.
