'Hayvana eziyet edenin sonraki hedefi insandır'
"Seri katillerin geçmişlerinde muhakkak hayvan cinayeti vardır. Hayvana karşı işlenen şiddet eylemleri en az 2 yıl hapis cezası ile cezalandırılmalıdır."
Bugünkü pazar konuğum İstanbul Barosu Hayvan Hakları Merkezi Başkan Yardımcısı Avukat Deniz Tavşancıl Kalafatoğlu. Hayvan hakları, sadece bir hayvan katledildiğinde gündeme geliyor. Son günlerde yaşanan olaylardan dolayı konu daha fazla gündemde. Herkes bir ümitle hayvan hakları için yasa çıkarılmasını bekliyor. İnşallah çıkacak yasa katliamlara dur demeye vesile olur. Ancak en sıkıntılı tarafı sanırım çocukluktan eğitimle değiştirilmesi gereken çok temel konular var. İnşallah gelecekte daha sevgi dolu nesillerimiz olur...
Hayvan haklarıyla ne zaman ilgilenmeye başladınız?
2006 yılında baro seçimlerinde hayvan hakları komisyonunun kurulması için bir grup avukat imza topluyordu. Türkiye’de ilk defa bir baro çatısı altında hayvan hakları komisyonu kuruldu. Ben de çalışmaya başladım. Hâlâ devam ediyoruz.
Hayvana şiddet konusunda ne durumdayız?
Artık şiddetin boyutu ufak bir tekme değil. Ölesiye dövmeler, kenarda yatan hayvanın arabayla üzerinden geçmeler.
Davalarda yüzleştikleriniz olduğunda ne diyorlar?
O boyuta getirebildiklerimiz olduğunda ya "Çok alkollüydüm" ya da “Pişmanım" gibi lafların arkasına saklanıyorlar. Maçka parkında yavru bir kedi bir kafeden içeriye girmeye çalışırken üzerine kaynar su dökmüşler ve hayvan vefat etmiş. Sonra da bağımsız bir olaydan dolayı kafenin yıkım kararı geldi. Bu, insanları rahatlattı. İster istemez bir şekilde adaleti görmek istiyoruz. Ya mahkeme salonlarında ya da münferit olaylarda ilahî adaleti görünce insanların vicdanı biraz rahatlıyor. Hayvana şiddetin boyutu her geçen gün artmakta ve cezalar yetersiz kaldığı için çoğu zaman 3-5 lira ödeyerek bu insanlar sokağa geri dönmektedir. Bu da toplumsal olarak infial oluşturmaktadır.
Şu anda kanunlar ne durumda?
Türkiye'deki hayvan haklarına ilişkin en büyük eksiklik iki ana grupta toplanabilir. Birince ve en önemli eksiklik yasalardadır. Sahipli hayvan mal olarak görülürken, sokak hayvanları mal dahi sayılmamakta. Sahipli hayvana zarar vermek 6 aydan 3 yıla kadar hapis, sahipsize ise idari para cezası uygulanmakta. İkinci önemli eksiklik ise, toplum olarak hayvana bakış açımızdadır. Hayvan çok rahat şiddete maruz kalmakta, cinsel ihtiyaç adı altında cinsel saldırıya uğramaktadır. Bunun önüne geçebilmek için önce hayvana karşı yönelen şiddetin, hayvanla sınırlı kalmayacağının, bir sonraki hedefin muhakkak insan olacağının bilinmesidir. Seri katillerin geçmişlerinde muhakkak hayvan cinayeti vardır. Hayvana karşı işlenen şiddet eylemleri en az 2 yıl hapis cezası ile cezalandırılır şekilde yasal düzenlemeler yapılırsa bunun önüne geçilebilir.
Trafikte de çok hayvan ölüyor. Trafikle ilgili kanunlar ne durumda?
Bir hayvana çarpan ve ona zarar veren sürücü, onu en yakın veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek veya götürülmesini sağlamak zorundadır. Bu maddenin ihlali hâlinde, hayvan başına 625 TL para cezası var. Ayrıca trafik kazalarında, sokak hayvanlarının masrafları sigorta tarafından karşılanır.
Sizin evinizde hayvan dostunuz var mı?
17 yıldır birlikte yaşadığımız 'Casper’ı 2017 yılının Eylül ayında kaybettik. O hafta ulusal köpek haftasıydı. Şimdi bir muhabbet kuşumuz var. Kızımda alerji olduğu için bir hayvan alamıyoruz. Kızıma sözüm var; ona barınaktan bir kedi, bir de köpek alacağız. Kızım da bir hayvan arkadaş edinmek istersek barınaktan sahiplenmemiz gerektiğinin bilincinde.
CAN KURTARMAK MUHTEŞEM
Seçtiğiniz kariyerden memnun musunuz?
Avukattan başka hiçbir şey olmak istemedim. Fakat 1999’da ruhsat alıp meslek hayatıma başladığımda sisteme dair bazı hayal kırıklıklarım oldu. Ancak 2006’da hayvan hakları için mücadeleye başlamamla birlikte o içimdeki boşluğu doldurdum. Bir can kurtarmanın bende oluşturduğu o muhteşem duyguyu tarif edemem.
Benzer kariyer planları olan gençlere ne tavsiye edersiniz?
İçlerinde gerçekten bir adalet duygusu olmalı. Hukuk ve avukatlık ister istemez bir taraf olmayı ve mücadele etmeyi gerektiriyor. Çok sevmek lazım bu mesleği.
BURCU ÇETİNKAYA