Kartalkaya'daki yangın faciası ile ilgili çok çarpıcı tespitler! Uzman isim yangının çıkış sebebini TGRT Haber'de açıkladı

Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Grand Kartal Otel'de dün gece yarısı çıkan yangın​ felakete dönüştü. Can pazarının yaşandığı yangında 76 vatandaşımız hayatını kaybederken, 51 kişi de yaralandı. Türkiye'yi yasa boğan felaketin yaşandığı otelle ilgili ihmaller kamuoyunda tartışma konusu oldu. Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği (İZODER) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ertuğrul Şen, otelde yangın merdiveni, yangın sensörü ve sulama sistemi olup olmadığı konusunda çarpıcı tespitlerde bulundu. TGRT Haber canlı yayınında konuşan Ertuğrul Şen, yangının çıkış sebebini de açıkladı.

İşte İZODER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ertuğrul Şen'in açıklamalarından satır başları:

"KOLAY VE HIZLI KAÇIŞI SAĞLAYACAK SİSTEM OLMALI"

"Yangınlar engellenemez, bu mümkün değil. Bir şekilde içeride yanıcı birçok malzeme var. Perdeler, halılar, masalar yanıcıdır. Önemli olan bu yanıcı malzemelerin olduğu ortamda yangın çıktıktan sonra oradaki insanların kolay ve hızlı bir şekilde kaçıp kurtulabilmesini sağlayacak sistemin olmasıdır.

YANGIN MERDİVENİ İÇERİDE Mİ OLMALI DIŞARIDA MI?

Yönetmelikte belirtilen kaçış hollerinin, yangına dayanıklı kapının, doğru açılacak kaçış kapısının ve merdivenin içeride ya da dışarıda olması çok önemli değil. Sadece kurallara uygun olması lazım. İnsanlar yangın çıkacak da kaçacağım diye beklemiyor. Buraların kaçış yollarına, işaretlenmiş hollere yönlendirilmesi lazım. Oradan da dışarıya kolaylıkla açılabilen yangın kapılarının ve ondan sonra da kaçış merdivenlerinin olması lazım. Bu dışarıda olabilir; döner merdiven şeklinde ya da sahanlığı olan merdiven şeklinde, ya da içeride korumalı şekilde olabilir.

İzlediğimiz videolarda sanki merdivenin bu kaçışa çok uygun olmadığı görülüyor. İlk görüntülerde merdiven sahanlıklarının doğru şekilde yapıldığı izlenimi edinebiliriz ancak burada insanların dumandan veya yanarak ölmesinin sebeplerinden bir tanesi doğru işaretlenmemiş olması olabilir.

"KAÇIŞ MERDİVENİNDE HALI OLMASI YASAK"

Yönetmelik burayı yangın merdiveni olarak belirlemişse çok yanlış. Bunların hepsinin yangına dayanıklı şekilde işaretlenmesi lazım. Burada onlara dair hiçbir şey göremiyoruz. Yanmış, kül olmuş. Kaçış yollarının güvenli, yangına dayanıklı, 30 dakika, 60 dakika, 90 dakika şeklinde inşa edilmiş olması gerekir. Kapıya sağlıklı şekilde bu hollerden ulaşım olması, dışarıya kolayca açılabilmesi lazım kapının. Çünkü içeride yoğun duman ve alevler sonrası oluşan basınçla içeriye açamazsınız kapıyı, dışarıya açılması lazım. Kaçış merdivenleri halıyla kaplıysa, bunlar yönetmeliğe uygun değil, yasak.

"O GÖRÜNTÜ BENİ ÇOK ŞAŞIRTTI"

Yangın merdiveni yönetmelikteki kurallara uygunsa içeride de olabilir. Ama içerideki kaçışa imkan vermeli. Bunu da göremiyoruz. Sadece büyük yanlışların olduğunu görüyoruz. Halının ne işi var orada mesela? Halı hemen tutuşabilir. Yangın merdivenlerinin en azından belli bir süre dayanıklı olması lazım. Burada kül olmuş bir kaçış yolunu görmek beni çok şaşırttı. Bence faciaya yol açan şey, bu kaçış yolunun doğru tasarlanmaması ve uygulanamaması.

BASINÇLI SU PÜSKÜRTME SİSTEMİ ÇALIŞMADI MI?

İnsanlar gece saat 3'te uykuda olur. Burada sirenin başlamasıyla birlikte yangın esnasında belli bir ısı sonrası patlayarak devreye giren, ön tedbir olarak kullanılabilen yağmurlama ya da sulama sistemi, bu devreye girmemiş belli ki. İnsanlar kaçış yollarını bulamamış. İşaretleme doğru yapılamamış anlamına geliyor bu. Kaçış yollarını bulsa da yeterli kaçış merdivenine ulaşacak kapılar açılmamış ya da yangının sirayet ettiği halılar nedeniyle yangın orada da devam etmiş.

"DIŞ CEPHEDE DE YAĞMURLAMA SİSTEMİ OLMALIYDI, YAPILMAMIŞ"

Yağmurlama sisteminin hem ön cephede hem iç cephede olması gerekir. Kat yüksekliğine bağlı olarak bu sistem giydirme cepheden çok, cephe kaplaması şeklinde yapılmış. Yapılan uygulama uygun malzeme olmadığı yönünde. Eğer Finlandiya'dan ithal edildiyse, onlar cephelerde kullanılacak malzemeleri içerisine yangın dayanımını artırıcı şekilde bu ahşapların yangına dayanımını artırabilir. Zaten o izlenimi görebiliyoruz, dış cephede çok bir şey yoktu ama arka tarafta öyle değil. Yağmurlama sisteminin temel ögelerini, boruları vs. görmemiz gerekirdi. Demek ki yapılmamış.

Uzantıların hepsi ahşap. İçeride giydirme var demek ki. Daha önce gördüğüm fotoğraflara göre oteldeki her şey ahşap kaplama. İçeride yanıcı malzeme çoğunlukta. Önemli olan burada kaçış holünün olması lazım. İnsanlar yangın çıktığında gerek siren gerek yağmurlama sistemi dediğimiz ön alarm sistemlerinin devreye girmesiyle birlikte kaçış yollarını görebileceği işaretlemelere kapılara gitmeli, oradan da merdivenlere ulaşması lazım. Burada bu dizaynın yeterli olmadığını görebiliyoruz. Ben görsellere dayanarak bu iddialarda bulunabilirim ama uzmanların yerinde yapacağı incelemelerle bunun tespit edilmesi lazım. Görünen fotoğrafa bakarak burada tedbirlerin yetersiz olduğunu ifade edebiliriz. Otel yanmış, harap olmuş, faciaya yol açan bir görüntü görüyoruz içeride.

BÖLGENİN YAKININDA İTFAİYE OLMALI MIYDI?

Bu yapılması gereken bir şey. Buradaki mesuliyetin bakanlığımızda olduğu ifade ediliyor. Turizm bölgesinde itfaiyenin de özel tedbirler alması, hazır olması gerekiyor. 45 dakikada otele ulaştığı söyleniyor. 45 dakika ne demek? 45 dakikada bina yanmış, kül oluş. Hava koşullarını da düşünerek tedbir alınması gerekirdi.

"ELEKTRİK KESİNTİSİ MAZERET OLAMAZ"

Elektrikler sulama sisteminin devreye girmesi için gerekli. Su sistemi var, yangın esnasında tesisin en ucundaki ısıyla birlikte eriyerek devreye giren bir sistem. Bu devreye girdiğinde basınç da suyu püskürtüyor. Eğer elektrik kesilirse o basınç ortadan kalkıyor. Dolayısıyla elektrik kesintisi mazeret olamaz. Mutlaka jeneratörle ya da benzinle çalışan başka şekilde enerji üreten kaynağın kesilmemesi lazım.

"KAÇIŞ MERDİVENİNİN ÖNÜNDEKİ KAPI BÜYÜK İHTİMALLE KAPALIYDI"

Dedektör ya gaz alarmını ya da yüksek ısıyı haber verir. Bunların çalışır olması lazım. Bu sistemin çalışmaması gerçekten büyük bir şey. Bu kaçış holü, kaçış merdiveninin önündeki kapının kapalı olduğunu düşünüyorum. Hırsız girmesin diye kapatılıyor. Yönetmelikte bunların hepsi yazıyor. Kaçış yolunu engelleyici hiçbir şey bulunmamalı.

"OTEL PERSONELİ DE EĞİTİMDEN GEÇİRİLMELİ"

Ama her şeyden önce otel personelinin de eğitimden geçirilmesi gerekir. Can güvenliğinden bahsediyorsak bunun da gözardı edilmemesi lazım. Tatbikatlar yapılmalı. Yüksek sezonda böyle bir yangının çıkması, tedbirlerin alınmadığı anlamına geliyor.

YANGIN NEDEN ÇIKTI?

Bilgiye dayalı söylüyorum. Restoranda kızgın yağın alev almasıyla, telaş içerisinde davranan personel su döküyor. Kızgın yağa su dökünce alev daha da büyür. Yani işi daha da alevlendirir. Böyle bir hata yapılmış. Demek ki mutfakta görevli personel, böyle küçük yangınlarda tedbirleri büyümeden alabilmeliler. Köpük sıkılması gerekir. Okuduklarıma ve gördüklerime göre oradaki yangın tüplerinin de çalışmadığı yönünde bilgiler var. Bunu yetkililer tespitlerle ortaya koyacaktır. Bunlar yapılmadıysa, böyle yoğun bir sezonda tedbirlerin alınmaması birilerini mesuliyet altına sokuyor tabii ki.

Bütün bunlar çalışır bir sistemin olmadığına işaret ediyor. Eğitimli mutfak personelinin hemen ulaşabileceği elle hükmedilebilen yangın söndürme aletlerinin olması gerekir. O kızgın yağın yerine bilinçli, eğitimli bir personel olsa suyla değil yangın tüpüyle söndürebilirdi.

SULAMA SİSTEMİ ÇALIŞSA BU KADAR CAN KAYBI OLMAZDI"

Tavanda da yağmurlama sisteminin olmadığı görülüyor. Otelde estetik kaygılar ön plana çıkmış, yangın konusuna hassasiyet gösterilmediği anlaşılıyor. Sistem çalışsa bu kadar can kaybı olmazdı. İnsanların kaçamadıklarını gördük. Demek ki işaretler yok, kaçış yolu yok, merdivenlere ulaşamamışlar. Burada birbirini takip eden bir zincirle tedbirlerin doğru alınmadığı, uygulanmadığı ve denetlenmediği görülüyor.

"OTELİN KONUMUNDA DA SIKINTI VAR"

Otelin tamamen yanan bölümü ahşapların yapıştırıldığı bir yer. Yangın yönetmeliği açısından uygun olmayan bir cephe. Çünkü hepsi yanmış. Yangına belli bir süre dayansa da 3-4 saat içinde tamamen yanmış. Demek ki burada bu cephenin yapılmış olması estetik kaygıların ötesinde teknik olarak yanlış. 4. kattan sonra cephe ahşap kaplama.

Buraya olası bir yangında nasıl ulaşılabileceğine cevap verilmesi lazım. Bence tasarımda da bir sıkıntı var. Her tarafını çıra gibi kaplamışsınız. Tepede yağmurlama sistemi yok. Sadece içeride odalarda değil, cephede de yağmurlama sisteminin olması gerekir. Yüksek ısıda betonun dayanma mukavemeti düşer. Kendiliğinden çökebilir. 

"BÖYLE BİR ŞEY OLAMAZ"

İçerideki malzemelerin yoğunluğu yangının performansını etkilemiş, çatıya kadar yükselmiş. Yangın merdiveninin kendisi yanmış. Merdivene bir şey kaplanmış. Böyle bir şey olamaz dedirten görüntüler. Yangın merdiveninin tarifi de böyle değil. Yangın merdiveninin mevzuatta böyle tarifi yok.

Yıllık bakım onarım periyodu geçiriyorsa bunun ilgili mercilere bildirilmesi, yapılan değişikliğe dair bilgi verilmesi gerekir. Haber verilmiyorsa özellikle otellerin her sene denetlenmesi gerekiyor. Doğru kaçış yolları açık olsaydı önlenebilirdi. Sadece maddi kayıpla atlatılabilirdi. Tedbir alınmalıydı, tedbirler denetlenmeliydi.