Kaya petrolünde büyük rezerv umudu
Türkiye'de 1,64 milyar ton hesaplanan ve petrol üretiminde kullanılan "bitümlü şeyl" (kömür tipi kayaç) rezervinin, yapılacak sondaj çalışmalarıyla 15 milyar tonun üzerine çıkabileceği öngörülüyor.
AA muhabirinin Türkiye Kömür İşletmelerinden (TKİ) aldığı bilgiye göre, Türkiye'nin linyit rezervi 15,4 milyar ton, bitümlü şeyl (kömür tipi kayaç) rezervi ise 1,64 milyar ton olarak hesaplanıyor. TKİ yetkililerine göre, linyit yataklarının bulunduğu havzalarda en az linyit rezervi kadar bitümlü şeyl rezervi olduğu tahmin ediliyor ve yapılacak keşiflerle bitümlü şeyl rezervinin 15 milyar tonu aşabileceği öngörülüyor. TKİ'nin koordinatörlüğünde Şubat 2014'te Türkiye Petrolleri (TP) ile bitümlü şeyl etüt ve araştırma çalışmaları başlatıldı. Söz konusu çalışma için 6 milyon liralık bütçe ayrıldı.
Bu çalışma sonucunda Türkiye'nin günlük 35 bin varillik petrol üretiminin, yüzde 15'inin kömür tipi kayaçtan karşılanması hedefleniyor. Kaya petrolü olarak da nitelendirilen bitümlü şeyl rezervleri, Bolu'nun göynük, Çorum'un Dodurga, Amasya'nın Merzifon, Yozgat'ın Sorgun ve Kütahya'nın Tunçbilek ve Seyitömer ilçelerinde bulunuyor.
Söz konusu rezervlerin işletilmesi amacıyla ilk çalışma ise Göynük ilçesinde başlatıldı. Aralık ayından bu yana Göynük'te sürdürülen sondaj çalışmalarından olumlu sonuçlar alındı. TP ve TKİ'de yapılan ilk analiz sonuçlarına göre bölgede hem elektrik hem de petrol üretiminde kullanılabilecek kalitede bitümlü şeyl kaynakları belirlendi.
Onuncu Kalkınma Planı (2014 - 2018) kapsamındaki Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretim Programı Eylem Planı'na göre, bitümlü şeyl üretiminde ortak yatırıma yönelik etüt ve araştırmaların Ağustos 2016'ya kadar bitirilmesi hedefleniyor.
Bitümlü şeyl nedir?
Literatürde petrollü şeyl (oil shale) olarak da bilinen bitümlü şeyl, ısıtıldığında petrol ve gaz üreten organik bir kayaç türü. Kömür tipi kayaç olarak da nitelendirilen bitümlü şeyl, termik santrallerde yakıt olarak kullanılabiliyor ve bu sayede elektrik üretimi gerçekleştirilebiliyor. Bitümlü şeylin buradan artan kısmı da çimento ve tuğla sanayinde değerlendiriliyor. Başta Estonya olmak üzere Çin, Rusya, Ürdün, İsrail, Brezilya, ABD ve Avustralya, bu kayaç türünden petrol ve gaz üretimi gerçekleştiriyor. Dünyada bitümlü şeyl rezervi en fazla olan ülke ABD. Bu ülkeyi, Çin ve Rusya izliyor.
