Referandum sonucunun ardından ilk değişiklik
Referandum sonucunun kesinleşmesiyle HSYK’nın adı HSK olarak değişecek. Yeni HSK’nın üye sayısı 22’den 13’e düşecek... Yeni HSK’nın 4 üyesi Cumhurbaşkanı, 7 üyesi TBMM tarafından seçim sonuçları kesinleştikten sonra 30 gün içinde seçilecek
Resmi olmayan seçim sonuçlarına göre, Anayasa değişikliğine ilişkin halk oylamasında ‘Evet’ kararının çıkmasının ardından 18 maddelik teklifteki düzenlemeler, yürürlük tarihlerine göre hayata geçirilecek. Halk oyuna sunularak kabul edilen 6771 sayılı ‘Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’unun yürürlüğe girmesiyle en önemli düzenlemeler, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nda (HSYK) yaşanacak.
12 Eylül 2010’da yapılan anayasa değişikliğine ilişkin halk oylamasıyla yapısı, üye sayısı ve seçim sisteminde köklü değişiklikler olan HSYK’da yine değişiklikler yapılacak. 2010’daki anayasa değişikliğiyle HSYK’nın üye sayısı 7’den 22’ye çıkarılmış, Genel Kurul ve üç daire şeklinde çalışması benimsenmişti. Yeni düzenlemeyle şu anda 22 üyeden oluşan ve üç daire halinde çalışan HSYK’nın adı ‘Hâkimler ve Savcılar Kurulu’ (HSK) olacak, 13 üyeden oluşacak ve iki daire halinde çalışacak. Kurulun başkanı yine Adalet Bakanı olacak, Adalet Bakanlığı Müsteşarı, kurulun doğal üyesi sayılacak.
Kurul için 2010’daki anayasa değişikliğine ilişkin halk oylamasıyla getirilen seçim sistemi de kaldırılacak. Kurulun üç üyesi, birinci sınıf olup birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hâkim ve savcıları arasından, bir üyesi, birinci sınıf olup birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idari yargı hâkim ve savcıları arasından cumhurbaşkanınca, üç üyesi Yargıtay üyeleri, bir üyesi Danıştay üyeleri, üç üyesi nitelikleri kanunda belirtilen yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından TBMM tarafından seçilecek. Öğretim üyeleri ile avukatlar arasından seçilen üyelerden en az birinin öğretim üyesi ve en az birinin de avukat olması zorunlu olacak. Üyeler 4 yıl için seçilecek. Süresi biten üyeler bir kez daha seçilebilecek. Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki 30 günde yapılacak. Mevcut HSYK üyeleri, yeni üyelerin göreve başlayacağı tarihe kadar görevlerine devam edecek ve yürürlükteki kanun hükümlerine göre çalışacak. Anayasa’nın 159. maddesinde yapılan düzenlemeye göre HSYK üyeleri, en geç 30 gün içinde seçilecek ve bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki 40. günü takip eden iş günü görevlerine başlayacak.
7 kanundaki 144 madde
Adalet Bakanlığı, anayasa değişikliğine ilişkin halk oylamasında ‘Evet’ oyunun çıkmasının ardından çalışmalara başladı. Bu kapsamda öncelikli olarak 7 kanundaki 144 maddede düzenlemeye gidilecek. Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanı’nın partili olabilmesinin önü açıldığı için Cumhurbaşkanlığı Seçimi Kanunu’ndaki, “Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve TBMM üyeliği sona erer” hükmünün de kanundan çıkartılması gerekiyor.
Askeri mahkemeler kalkacak
Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kaldırılacak. Yürürlük tarihinden itibaren 4 ay içinde, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin askeri hâkim sınıfından başkan, başsavcı, ikinci başkan ve üyeleriyle diğer askeri hakimler (yedek subaylar hariç) tercihleri ve kazanılmış hakları dikkate alınarak, HSK’ca adli veya idari yargıda hâkim veya savcı olarak atanabilecek.
