Sivile geçen savaş pilotları geri dönüyor

Darbe teşebbüsünden sonra TSK’da yapılan temizlikten en fazla Hava Kuvvetleri etkilendi. Yüzlerce pilotun FETÖ üyeliği nedeniyle TSK ile ilişiği kesildi. Hal böyle olunca TSK’da pilot açığı yaşandı. Pilot açığının kapatılması önce FETÖ kumpası ile emekliliğe zorlanan savaş pilotlarının dönüşü sağlandı. Ancak açık kapanmayınca dün çıkartılan 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile sorunun çözüm yolu açıldı.

18 yıl şartı kalkıyor

Son çıkartılan KHK’da, TSK’da 18 yılını doldurmadan emekli olan savaş pilotlarının tekrar hava kuvvetlerine çağrılma yolu açıldı. KHK’ya göre, TSK ihtiyacı olması durumunda 18 yılını doldurmadan emekli olan bütün pilotları göreve çağırma hakkına sahip. Göreve çağrılan pilot sağlık başta olmak üzere aranan diğer koşulları sağlaması durumunda TSK’da görevlendirilecek. KHK’ya göre TSK’dan ayrılan pilotlar çağrı emrinin tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde çağrı emrine uyarak başta sağlık olmak üzere gerekli testleri yaptırmaları gerekiyor. Testleri geçenlere ise ‘nasip’ kararı tebliğ ediliyor. Bu kararın tebliğinden itibaren de pilotların 15 gün içinde atandıkları birliklere katılmaları şart. Pilotların görev süreleri ise 4 yıl olarak belirlendi. Eğer çağrılan ya da görevlendirilen pilot ‘katılış’ yapmaz ise sivil pilot sertifikaları görev süresince yani 4 yıl boyunca iptal ediliyor.

Ekonomik kayıp ayarı

Yeni çıkan KHK’da sivil havacılıktan TSK’ya dönecek pilotların maddi kayıpları için de düzenleme yapılmış durumda. Sivil havacılık sektöründe 1. pilot olarak görev alanlar ortalama 30 bin TL aylık gelire sahip. TSK’da ise bu rakam geçtiğimiz yıllarda üçte birin altına iniyordu. Bu ekonomik kaybın giderilmesi için pilot maaşına katkı için ‘uçuş tazminatı’ ve ‘uçuş hizmet yılı’ kriterlerine düzenleme getirildi. Yeni katılacak pilotların görev süresine bakılmaksızın üst barem olan 23 uçuş hizmet yılı esas alındı. Ayrıca sivilde geçirdikleri süreç rütbe bekleme süreci olarak değerlendirildi. Bu düzenlemeler ile sivil pilot ile savaş pilotu arasındaki gelir farkı arasında makas azalacak. Üçte biri oranı üçte iki oranına çıkartılmaya çalışılacak.

Sivile dönüş yolu da açık

KHK’da 4 yıllık görev süresi bitenler için sivil havacılığa dönüş yolu da garanti altına alındı. KHK’da şu ifadeler kullanıldı: “Subay nasbedilen pilotların çalıştıkları firmalarla yaptıkları iş sözleşmeleri, TSK’da görev yaptıkları sürece askıya alınır. Görev süreleri sona erenler, görev öncesi çalıştıkları firmalar tarafından yeniden istihdam edilir.”

300 pilot

TSK’da 2012 yılında yapılan düzenlemede zorunlu hizmet süresi 15 yıldan 10 yıla indirilmişti. Pilotlarda ise ‘pilot eğitimi’ aldıkları için bu süre 13 yıl ile sınırlandırılmıştı. Sadece 2012 yılında bu değişiklikten etkilenen 110 pilot TSK’dan ayrılacak sivil havacılığa geçiş yapmıştı. 2002-2013 yılları arasında TSK’dan ayrılan F-16 ve F-4 pilot sayısı ise 291 olarak açıklanmıştı. Yeni çıkan KHK’dan yaklaşık 300’ün üzerinde pilotun etkileneceği tahmin ediliyor.

928 ihraç

Resmi gazetenin bugünkü sayısında yayımlanan 693 ve 694 sayılı iki kanun hükmünde kararname (KHK) ile 928 kişi işten çıkarıldı, 3 basın kuruluşu kapatıldı. Kapatılan basın kuruluşları Diyarbakır’da faaliyet gösteren Dihaber ajansı, Gazete Şujin ve Rojeva Medya Gazetesi oldu.

Yüksek Öğretim Kurumları:  172 (120 akademik, 52 idari)

Adalet Bakanlığı: 142

Kara Kuvvetleri Komutanlığı: 106

Hava Kuvvetleri Komutanlığı: 59

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı: 49

Orman ve Su İşleri Bakanlığı: 42

İçişleri Bakanlığı: 29

Milli Savunma Bakanlığı: 19

Dönseler bile üç büyük şehirde görev yok

Barış Akademisyenleri Dayanışması, yeni KHK ile işlerine son verilen 120 akademisyen arasında barış imzacılarından Heval Bozbay, Taylan Banguoğlu, Ülker Sözen ve Mehtap Balık’ın da olduğunu açıkladı. Öte yandan ihraç edilen akamedisyenlere İstanbul, Ankara ve İzmir’deki üniversitelere dönüş yasağı getirildi.

Şehit ailelerinin konut hakkı 10 yıla çıkarıldı

OHAL kapsamında çıkartılan 694 sayılı KHK ile terörle mücadele sırasında şehit ve gazi olanların ailelerinin kamu konutlarından yararlanma hakkı bir yıldan 10 yıla çıkartıldı. Güvenlik korucuları ile gönüllü güvenlik korucularının görevlerini yaparken doğduğu iddia edilen suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmalarda müdafi olarak belirlediği en fazla üç avukatın ücreti de İçişleri Bakanlığı bütçesinden karşılanacak.

İki yeni ilçe

KHK’larla Aksaray ve Artvin’de de iki yeni ilçe ilan edildi. Aksaray’da merkeze bağlı Sultanhanı ilçe ilan edilirken, Artvin’de de Hopa ilçesine bağlı Kemalpaşa beldesi ilçe ilan edildi ve Hopa’daki 12 köy bu yeni kurulan ilçeye bağlandı.

Cumhurbaşkanı tutuklu takas edebilecek

694 sayılı KHK’da Cumhurbaşkanı’na diğer ülkeler ile tutuklu takas etme yetkisi verildi. Düzenlemede “Türk vatandaşları hariç olmak üzere, tutuklu veya hükümlü bulunanlar; ırkı, etnik kökeni, dini, vatandaşlığı nedeniyle cezalandırılamayacağı, onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulmayacağı ya da işkence ve kötü muameleye maruz kalmayacağına ilişkin güvenceler bulunması kaydıyla, ülke menfaatleerinin gerektirdiği hallerde, Cumhurbaşkanı’nın onayı ile başka bir ülkeye iade edilebilir veya başka bir ülkede tutuklu bulunanlar ile takas edilebilebilir” ifadeleri yer alıyor.

Açılan kadrolar

KHK ile kadroların bir kısmı şöyle: Emniyet Genel Müdürlüğü: 32 bin 12 (Bu sayının içinde 2 bin 500 komiser muavini, 22 bin polis memuru, 7 bin bekçi bulunuyor) Adalet Bakanlığı: 4 bin hakim ve savcı, 2 bin hakim adayı Hakimler ve Savcılar Kurulu: 100 müfettiş.  

MİT Cumhurbaşkanı’na bağlandı MİKK kuruldu

694 sayılı kararnamedeki MİT detayına göre MİT Müsteşarının sorumluluğu Başbakandan alınıp, Cumhurbaşkanına verildi. MİT Müsteşarı hakkında soruşturma yapılması Cumhurbaşkanının iznine bağlandı. Devletin çıkarlarının veya görevin gizliliğinin zorunlu kıldığı hallerde MİT mensuplarının, MİT’te görev yapmış olanların tanıklığı MİT Müsteşarına, MİT Müsteşarının tanıklığı ise Cumhurbaşkanının iznine bağlandı.

2012 krizi sonrası

MİT yasası 2012 yılındaki ‘ifade krizi’ sonrası değiştirilmişti. 7 Şubat 2012 tarihinde Özel Yetkili Savcı Sadrettin Sarıkaya’nın talimatıyla MİT Müsteşarı Hakan Fidan, PKK soruşturması kapsamında ifadeye çağrılmış bu girişim sonrası devletin zirvesinde kriz çıkmıştı. Daha sonradan FETÖ kumpası olduğu ortaya çıkan ifade krizi sonrası Milli İstihbarat Teşkilatı mensupları veya bazı kamu görevlileri hakkındaki ceza soruşturmalarında “Başbakan izni” şartını düzenleyen kanun değiştirilmiş ilgili yasa düzenlemesi 17 Şubat’ta Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilmesinin ardından, yürürlüğe girmişti. Bu yasaya göre MİT Müsteşarı’nın ifadeye çağrılması ancak Başbakan’ın iznine bağlı hale getirilmişti.

İstihbarat koordinasyonu

KHK’daki bir başka detay ise Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu’nun (MİKK) oluşturulması oldu. Karara göre; istihbarat çalışmalarının yönetilmesinde temel görüşleri oluşturmak, uygulamayı belirlemek üzere Cumhurbaşkanı başkanlığında MİKK kuruldu. Milli Savunma Bakanlığı ile TSK’da görev yapan personele ilişkin istihbarat yürütme yetkisi de MİT’e verildi.

Emniyette 32 bin kişilik kadro

694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çerçevesinde, yeni hakim, savcı adaylarına ve Emniyet Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatına binlerce kadro açıldı. Emniyet’te toplam 32 bin, adalete 4 bin kişilik kadro açıldı. mniyet’in yaptığı yazılı açıklamada FETÖ soruşturması kapsamında kamu görevinden çıkartılmış 1 Emniyet Teşkilatı mensubunun göreve iade edildiği ve daha önce yine aynı soruşturma kapsamında görevden uzaklaştırılan ve durumu tekrar değerlendirilen 734 teşkilat mensubunun da ‘Bakanlık Oluru’ ile eski görevlerine iade edildiği belirtildi.

Milletvekili soruşturma yetkisi Başsavcılık’a

Resmi Gazete’de yayınlanan 694 sayılı KHK’nın kapsamının hayli geniş olması dikkat çekti. Kararnamede, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda çok sayıda değişiklik yapıldı. Bunlardan biri de, kanunun, cumhuriyet savcılarının görev ve yetkilerini düzenleyen 161’inci maddesiyle ilgiliydi. Maddeye, milletvekillerini seçimden önce veya sonra işlediği öne sürülen suçlarla ilgili soruşturma yetkisi Ankara başsavcılığı ve ağır ceza mahkemesine verildi. Anayasa değişikliğiyle bir defaya mahsus olmak üzere hakkında fezleke bulunan milletvekillerinin dokunulmazlıkları kaldırılmış, bu değişiklikle eş başkanlar Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında olduğu HDP’li vekiller cezaevine konulmuştu.

1 ay sonra göreve iade

Temmuz ayında yayınlanan 692 sayılı KHK ile kamudan ihraç edilenler arasında AK Parti Antalya milletvekili Hüseyin Samani’nin Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde mimar olarak çalışan kızı Betül Gökay Samani de yer almıştı. Samani, ihraç kararı sonrası kızının adına otomobil almak için Bank Asya’da bir günlük para yattığını, başka da hiçbir şey olmadığını söylemişti. 693 sayılı KHK ile 57 kişi göreve iade edildi. Göreve iade edilenler arasında Mimar Samani de yer aldı.

Söz konusu KHK’da, göreve iade edilen kişilerin listesine de yer verildi. Milletvekili Samani iade kararı sonrası “Kızım daha öncesinden istifa etmişti, göreve başlamayacak” dedi.