Son ankette muhalefete soğuk duş

Denge Araştırma Şirketi Başkanı Hasan Basri Yıldız: "AK Parti'de sert düşüş bekleyen araştırmalar özel bir gayret içinde. AK Parti %47 üzerine oturdu. Muhalefetin oy patlaması yapması için olağanüstü gelişmelerin yaşanması gerekiyor. Seçmen istikrardan yana oy kullanacak. İstikrarı da AK Parti temsil ediyor. Kavga da çıksa seçmen bu tercihinden vazgeçmez."

7 Haziran seçimlerine yaklaşık iki ay kala siyaset yeniden ısınıyor. Geçmiş yıllarda yaptıkları kamuoyu anketlerinde seçmeni manipule etmekle suçlanan kamuoyu araştırma şirketleri seçimlere kısa bir süre kala yeniden sahneye çıktı. Sicili hiç de temiz olmayan bu masa başı araştırma şirketleri, geçtiğimiz 8 seçimde olduğu gibi 7 Haziran seçimlerinde de seçmeni manipule etmeye çalışıyor. Peki gerçek kamuoyu araştırmalarına göre partilerin son oy oranı nedir? AK Parti'de yaşanan son tartışmalar seçmen tercihleri üzerinde etkili oldu mu? 2015 seçimlerinde bir koalisyon ihtimali var mı? 7 Haziran seçimleri hakkında merak edilen tüm soruları 2007 ve 2011 seçimlerinde en başarılı kamuoyu araştırmalarına imza atan DENGE Araştırma Şirketi Başkanı Hasan Basri Yıldız'a sorduk.
TÜRKİYE'DE SEÇMEN TERCİHİNİ DEĞİŞTİRECEK BİR GELİŞME YOK
- Her seçim öncesinde olduğu gibi kamuoyu anketleri arasında büyük farklılıklar var. Her seçimde 10 puan yanılan anket şirketleri malum medya tarafından yine kullanılıyor. Bu anketleri gerçekçi buluyor musunuz?
Hayır, gerçekçi bulmuyorum. AK Parti ilk seçimlere katıldığı 2002 yılından son cumhurbaşkanlığı seçimlerine kadar oylarını düzenli bir şekilde arttırarak gelmiş ve bu süreçlerde ani düşüşler yaşamamıştır. Seçim sürecine girdiğimiz bugünlerde bazı araştırmaların AK Parti oylarını % 40'ın altında göstermesi özel bir gayret olsa gerek. AK Parti'nin oylarının % 40'ların altına düşebilmesi için gerek 30 Mart yerel gerekse cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Türkiye'de var olan siyasi ve ekonomik şartların 180 derece değişmesi gerekir.

- 30 Mart seçimlerinden bu yana Türkiye'de hiçbir şey değişmedi mi?
Hayır değişmedi. Siyasi şartlar dün ne ise bugün de üç aşağı beş yukarı aynıdır. Kaldı ki 30 Mart yerel seçimleri öncesi yaşanan 17-25 Aralık hadisesi parti tarihinin en ağır koşullarıdır. Bu duruma rağmen AK Parti kendi yerel seçimler tarihinin rekorunu kırmıştır.
SEÇMEN İSTİKRARDAN YANA OY KULLANIYOR
- Bu Erdoğansız AK Parti'nin ilk seçimi. Sizce Davutoğlu liderliğindeki AK Parti aynı başarıyı yakalayabilir mi?
Bence Davutoğlu'nun genel başkan olması sadece AK Parti taraftarlarınca değil diğer parti seçmenleri tarafından da memnuniyetle karşılanmıştır. Ekonomik koşullara baktığımızda nispi değişiklikler olsa da AK Parti'yi iktidardan düşürebilecek boyutlarda değildir. Dolayısıyla AK Parti'nin oylarını kökten sarsacak siyasi ve ekonomik sebep yoktur. Çünkü seçmen istikrara oy vermektedir ve bu konudaki eğilim de AK Parti'nin iktidar olmasından yanadır.

-Seçmenin tercihini en çok ne etkiliyor?

Türkiye'nin büyüme rakamları ile AK Parti'nin oyları arasında lineal bir ilişki vardır. 2002 milletvekili seçimlerinde AK Parti % 34,4 oranında oy alarak iktidar olmuş ve bu tarihten sonra 2004 yerel seçimlerinde oylarını % 41,6'ya çıkarırken büyüme rakamı da 9,4 olmuştur. 2007 milletvekili seçimlerinde oy oranı % 46,6 olurken büyüme rakamı 4,7'dir. 2009'da dünyada ekonomik kriz vardır ve Türkiye'nin büyüme rakamı -4,7'dir o yıl yapılan yerel seçimde bile AK PARTİ'nin oy oranı 38,3'tür. 2010 yılı büyüme rakamı 9,2'dir ve bu yıl yapılan referandumda evet % 57,8'dir. 2011 milletvekili seçimlerinde oy oranı 49,8 olurken büyüme rakamı 8,8 olmuştur. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Sayın Erdoğan % 51,8 ve yerel seçimlerde de AK PARTİ % 45,5 alırken büyüme oranı 3,3 olmuştur.

7 Haziran seçimlerine giderken büyüme rakamının 2015 yılında 3'ün üstünde olduğunu öngörürsek AK PARTİ'nin oylarının da % 47 bandına oturduğunu rahatlıkla tahmin edebiliriz. 

AK PARTİ'DE KAVGA DA ÇIKSA SEÇMEN YİNE OYUNU VERİR

- Son zamanlarda AK Parti'de ortaya çıkan tartışmalar oyları ne yönde etkiler?

İstedikleri kadar tartışadursunlar toplum AK Parti'yi 7 Haziran'da yeniden iktidar yapacaktır. Çünkü seçmen istikrardan yanadır. Türkiye'nin siyasi ve ekonomik istikrarı AK Parti'nin tek başına, yeniden iktidar olmasıdır. Bu tespit benim şahsi görüşüm değil araştırmalarda seçmenin ortaya koyduğu düşüncedir. Çünkü koalisyonların Türkiye'ye neye mal olacağını seçmen çok iyi bilmektedir.

-Birkaç aydır HDP'nin oy oranını konuşuyoruz. Yaptığınız araştırmalara göre HDP barajı geçebilecek mi?
Son yaptığımız araştırmada HDP'nin oy oranı % 8,8 olarak çıkmıştır. Selahattin Demirtaş'ın cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aldığı 9,8 oranıyla araştırmamızdan çıkan sonuçları karşılaştırdığımızda HDP'nin baraja yakın olduğunu söyleyebiliriz. Ancak milletvekili adayları listesi partilerin oy oranlarını 1-2 puan etkileyebilir. Dolayısıyla HDP'nin göstereceği adaylar bu partinin barajı aşıp aşmayacağı noktasında belirleyici olacaktır.

HDP BARAJI GEÇSE DE AK PARTİ TEK BAŞINA İKTİDAR OLUR

- HDP'nin barajı geçmesi durumunda AK Parti'nin tek başına hükümet kurması tehlikeye girer mi?

Bu konu kamuoyunda maalesef yanlış değerlendirilmektedir. HDP bağımsız olarak girdiği 2011 seçimlerinde 35 milletvekili çıkarmıştır. AK Parti'nin ise bu seçimlerde aldığı milletvekili sayısı 327 olmuştur. Burada yapılan temel yanlışlık şudur: HDP'nin barajı aşması durumunda alabileceği maksimum rakam 50-60'tır çünkü aynı seçimde MHP %13 oranıyla 53 milletvekili çıkarabilmiştir. Bu hesaplama HDP'nin daha lokal MHP'nin ise Türkiye sathında daha yaygın oy oranına sahip olması göz önünde bulundurularak yapılmıştır. AK PARTİ'nin anketlerimizde çıkan oy oranlarını koruduğu takdirde, HDP'nin barajı aşıp sandalye sayısını 20-25 arttırması ihtimali karşısında AK Parti yine tek başına hükümeti kurma sayısına sahip olacaktır.

CHP VE MHP'DE DEĞİŞEN BİR ŞEY YOK

- CHP Haziran seçimlerinde oylarını arttıracak mı?

2011 milletvekili seçimlerinden bu tarihe kadar yaptığımız bütün ölçümlerde CHP'nin oy oranında doğrusal bir çizgi gözükmektedir. 2011 milletvekili seçimlerinde CHP'nin aldığı oy oranı % 25,9'dur en son yaptığımız araştırmada da bu oran % 26'dır. Yani CHP'nin oy oranı sabitlenmiştir.

- Barış süreci MHP'nin oylarını nasıl etkiler?

MHP konjonktüre bağlı olarak zaman zaman kısmi artış ve azalışlar yaşasa da 2011 milletvekili seçimlerinden bu tarihe kadar yaptığımız bütün ölçümlerde % 13 ile % 15 arasında bir dalgalanma göstermektedir. En son yaptığımız araştırmada da bu oran % 14,6 olarak çıkmıştır. Son yerel seçimlerde MHP'nin aldığı oy % 15,3'tür. 2009 yerel seçimlerinde de MHP % 16,5 oy almıştı. Yani MHP'nin yerel oyları milletvekili oylarının her zaman bir miktar üzerindedir.

AK PARTİ %47'YE OTURDU

- Son araştırmanızda AK Parti'nin oy oranı nedir?

Son yaptığımız araştırmada partilerin oy oranları şu şekilde sıralanmaktadır: AK Parti % 47,0 CHP % 26,0 MHP % 14,6 HDP % 8,8 SP % 1,6 BBP 0,6 ve DİĞER 1,4

- Başkanlık sistemine kamuoyu desteği artıyor mu?

Başkanlık sistemine destek kamuoyunda tartışıldığı ilk günlerde % 25'lerden başlamış ve son yaptığımız araştırmada bu değer % 40'ların üzerine çıkmıştır.

- Sivil anayasa konusunda kamuoyu hazır mı?

Araştırmalarımızda sivil anayasa konusunda halkın desteği her zaman yüksek olmuştur ve bu konu % 70'lerin üzerinde bir taraftar kitlesine sahiptir. Sivil anayasa sadece AK Parti değil diğer partili seçmenlerin de desteğini almaktadır.

SEÇMEN PARALELLE MÜCADELEYE DESTEK VERİYOR

- Paralel yapıyla mücadele konusunda kamuoyunun algısı hangi yönde değişiyor?

17-25 Aralık süreciyle ilgili kamuoyunda açıklanan ilk araştırmayı Denge Araştırma olarak biz gerçekleştirdik ve sonuçları ocak ayında kamuoyuyla paylaştık. İlk araştırmamızdan başlamak üzere son yaptığımız araştırmaya kadar Paralel Yapı'ya karşı halkın yoğun bir tepkisi olmuş ve bu konuda hükümet % 80'lere varan oranlarda destek görmüştür. Bu rakamlar araştırmalarımızda da nettir. Zaten 17 Aralık sürecinden sonra AK Parti'nin iki seçim zaferi bu sonucu kanıtlamaktadır.

- Çözüm süreci konusunda önemli bir eşikteyiz. Kamuoyu desteği ne durumda?

Çözüm süreci konusunda kamuoyu desteği % 60'la AK Parti oylarının üzerinde gözükmektedir.

BBP VE SAADET 2011'İN DE GERİSİNDE

- Liderleri vefat ettikten sonra istedikleri çıkışı gerçekleştiremeyen BBP ve Saadet Partisi bu seçimlerde bir varlık gösterebilecek mi? 

Türkiye'nin son 12 yıllık seçim tarihine baktığımızda küçük partilerin gittikçe eridiğini görmekteyiz. Dolayısıyla bu seçimde BBP ve SP 2011 seçimlerinde aldıkları oyun gerisinde kalacaklardır.

- Gülen hareketi ile birlikte hareket eden 3 tabela partisi var. Bunlara şans veriyor musunuz?

Hangi amaçla kuruldukları hakkında bir fikrim yok ancak oy alabilirler mi diye soruyorsanız kamuoyunda isimleri dahi telaffuz edilmeyen bu partilerin seçimlerde bir varlık göstereceğine inanmıyorum.