TBMM, yurt dışındaki tarihi eserlerin peşinde

Yurt dışına kaçırılan kültür  varlıklarının iadelerinin sağlanması ve mevcut kültür varlıklarının korunması  için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırma  Komisyonu Başkanı Mustafa İsen, "Almanya ve ABD'de herhangi bir ciddi müze yok ki  o müzede Türkiye'ye ait eserler bulunmamış olsun. Yurt dışında o kadar çok  eserimiz var ki. Taş yerinde ağırdır, eserlerin ait olduğu topraklarda  değerlendirilmesi gerektiğini ısrarla anlatmaya devam edeceğiz." dedi. 

İsen,  yaptığı açıklamada, geçen yıl 16 Kasım'da  çalışmalara başlayan komisyonun yurt içinde ilgili muhataplarıyla yaptığı  görüşmelerin ardından yurt dışı ziyaretlerine başladığını ve geçen hafta Almanya  ile Danimarka'ya gittiklerini söyledi.

Türkiye'nin tarihi eser konusunda önemli bir kaynak ülke, batı Avrupa  ve ABD'nin de pazar ülkeler olduğunu belirten İsen, 19. yüzyıldan bu yana  Türkiye'den batı Avrupa ve ABD'ye eser kaçakçılığı akışı olduğunu dile getirdi.  Eser kaçakçılığının kamuoyunda vicdani bir suç gibi telakki  edilmediğine dikkati çeken İsen, "Vatandaşımıza eserlerimizin korunması,  kaçırılmasının engellenmesi, taş parçası gibi algılanmaması mesajının verilmek  istiyoruz. O eserlerde binlerce yıllık kültür ve bilgi var. Mesela İstanbul'da  Arkeoloji Müzesi'nde İbrani tarihinin en eski yazılı örneği var. Onun değeri  İsrail için de Türkiye için de para ile pulla biçilebilecek bir şey değil." diye  konuştu.

KAPI BURADA TOKMAK YURT DIŞINDA 

Yurt dışına da Türkiye'nin en üst düzeyindeki kurumu TBMM'nin bu  işlerin takibinde olduğunun mesajını vermek istediklerini aktaran İsen,  Türkiye'ye ait eserlerin artık ait oldukları topraklarda sergilenmesi gerektiğini  anlatacaklarını vurguladı. Yurt dışında sergilenen Türkiye'ye ait eserlerin  kültür elçiliği görevini gördüğünü belirten İsen, şunları söyledi:Eserler, uygarlığımızın ne kadar seçkin, ne kadar önemli, ne kadar  dikkate değer olduğunun birer örnekleri. Beyhekim Camisi'nin mihrabı sökülmüş,  götürülmüş ve bugün Almanya'da sergileniyor. Topkapı Sarayı'ndan bazı eserlerin  sayfaları koparılmış, götürülmüş. Kitabın kendisi burada ama bazı sayfaları yok.  Onlar Avrupa müzelerinde sergileniyor. Ya da bir müzeden kapı burada duruyor,  kapı tokmağı götürülmüş. Bu gibi parçalanmış eserlerin süratle birleştirilmesi ve  bu konuda karşılıklı bir mutabakatın oluşturulması noktasında değerlendirmelerde  bulunduk. Tabi mahcuplar, açıkça sizin malınız orada, karşınızda sergileniyor.  'Biz bunu daha iyi sergiliyoruz, bugüne kadar koruduk' gibi kabul edilebilir  olmayan mazeretler söyleniyor."

Türkiye'den kaçırılan eserlere karşın modern sanatların geçici olarak  Türkiye'deki müzelerde sergilenmesine vesile olabilecek bir mutabakatın  oluşturulabileceğini dile getiren Mustafa İsen, kültür alışverişi ekseninde  çalışma yapılabileceğini aktardı. Yurt dışındaki muhataplara, "Bazı eserlerin  mutlaka Türkiye'ye iade edilmesi, bazı eserler karşılığında da modern bir takım  eserlerin Türkiye'de sergilenmesine fırsat verilmesi" yönünde değerlendirmelerde  bulunduklarını anlatan İsen, şu değerlendirmede bulundu:

Bir kısmından rahatsız oldular, bir kısmına olabilir dediler. Bir  heyetle gidip, o eşyaları yüklenip gelmek de mümkün değil. Bir şehir götürülmüş.  Büyük çapta tarihi eser kaçırılmış belli dönemde. Almanya ve ABD'de herhangi bir  ciddi müze yok ki o müzede Türkiye'ye ait eserler bulunmamış olsun. Yurt dışında  o kadar çok eserimiz var ki. Taş yerinde ağırdır, eserlerin ait olduğu  topraklarda değerlendirilmesi gerektiğini ısrarla anlatmaya devam edeceğiz. Bir  kısmında bizim de kusurumuz var, çıkarılmalarına mevzuat açısından izin  vermişiz." Gelecek hafta da Fransa ile İngiltere'ye gideceklerini bildiren  Mustafa İsen, komisyonun çalışmalarını Mart ayında tamamlayacağını kaydetti.