İstanbul'da 23 Nisan 2025 Çarşamba günü 6.2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. 13 saniye süren sarsıntının ardından bütün Türkiye deprem gerçeği ile tekrardan yüzleşti. Gelişen teknolojiler sayesinde ise gelecekte deprem büyük bir felaket olmaktan çıkacak. ABD'de çalışmalarını yürüten Türk bilim insanı Cemil Emre Yavaş liderliğindeki araştırma ekibinin geliştirdiği yapay zeka modeli depremleri yüzde 97.97 doğrulukla tahmin etmeyi başardı.
AFAD tarafından açıklanan bilgilere göre 23 Nisan 2025 Çarşamba günü Marmara Denizi'nde İstanbul Silivri açıklarında 6.2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın açıklamalarına gören 13 saniye süren deprem Bursa, Edirne, Tekirdağ, Yalova ve Sakarya olmak üzere birçok çevre ilden de hissedildi.
İstanbul'da yaşanan depremin ardından Türk bilim insanı Cemil Emre Yavaş ve ekibinin geliştirdiği yapay zeka modeli tekrardan gündeme geldi.
ABD'de bulunan Georgia Southern Üniversitesi'nde çalışan Türk bilim insanı Cemil Emre Yavaş liderliğindeki araştırma ekibi, Los Angeles için geliştirdiği yapay zeka modeliyle depremleri yüzde 97.97 doğrulukla tahmin etmeyi başardı.
Bilim dünyasında çığır açan bu gelişme Scientific Reports dergisinde yayımlandı. Araştırma kapsamında 12 yıl boyunca meydana gelen bütün sismik veriler kullanılarak, yapay zeka modeli geliştirildi.
Makine öğrenimi tekniklerinden Random Forest algoritması ile oluşturulan model, 30 gün öncesinden maksimumum potansiyel deprem büyüklükleri tahmin edilebiliyor.
Los Angeles dünyadaki en aktif fay hatlarından biri olan San Andreas Fayı üzerinde yer alıyor. bu nedenle modelin elde ettiği yüksek doğruluk, kent için büyük risk azaltma ve hazırlık fırsatı anlamına geliyor.
Türk bilim insanı tarafından geliştirilen modelin testleri İstanbul ve San Diego şehirlerinde de gerçekleştirildi. Yapılan testlerde İstanbul'da yüzde 91.65 doğruluk oranı yakalanırken, San Diego'da ise yüzde 98.53 doğruluk oranı tespit edildi.
Modelin başarısının temelinde, geçmiş depremlerden elde edilen verilerle oluşturulan özellik matrisi (Feature Matrix) yer alıyor. Bu matris olası sismik aktiviteleri etkileyen kilit değişkenleri analiz ederek, algoritmanın hem depremin olasılığını hem de büyüklüğünü tahmin etmesine imkan sağlıyor.
Türkiye Doğu Anadolu Fay Hattı, Batı Anadolu Fay Hattı ve Kuzey Anadolu Fay Hattı olmak üzere 3 büyük fay hattı üzerinde bulunuyor. Jeoloji uzmanları tarafından yaşanan 6.2 büyüklüğündeki depreme rağmen İstanbul'da 7 ve üzeri bir büyük deprem daha bekleniyor.
Türkiye'nin bu denli aktif fay hatları üzerinde yer alması Cemil Emre Yavaş gibi birçok bilim insanının çalışmasını daha da değerli kılıyor. Büyük depremleri tahmin edebildiğimiz noktada artık can kayıpları minimuma indirilebilir.