Türkiye Boğazları kapattı mı? Rus savaş gemileri Boğazdan geçebilir mi?

Türkiye Rusya Ukrayna savaşında kritik noktada bulunuyor. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Azerbaycan lideri Aliyev'in Rusya ile görüşmeleri organize etme teklifinde bulunduğunu duyurdu. Ukrayna ''Rusya, Belarus topraklarından bize saldırmazsa müzakereyi kabul ederiz'' açıklamasını yaparken müzakereler için saldırganlık saldırganlık göstermemiş İstanbul, Varşova, Bakü veya Budapeşte'yi önerdi. İstanbul diplomatik olarak önemli yere sahip olmasının yanında jeopolitik olarak da kritik yere sahip. Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne göre İstanbul ve Çanakkale boğazlarında Türkiye’nin hakimiyeti bulunuyor. Montrö Sözleşmesi’nde Karadeniz’e kıyısı olan, olmayan; savaş gemisi ve ticaret gemisi; Türkiye’nin savaşta taraf olması ya da olmaması savaşan ülkelerin savaş gemileri gibi ayrımlar gündeme gelirken ''Türkiye boğazları kapattı mı?'' sorusu merak ediliyor.

TÜRKİYE BOĞAZLARI KAPATTI MI?

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski önceki gün Twitter’dan Türk halkına ve Erdoğan’a ettiği teşekkür akıllara ''Türkiye boğazları kapattı mı?'' sorusunu getirdi. Zelenski paylaşımında ‘’Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ve Türk halkına güçlü destekleri için teşekkür ederim. Rus savaş gemilerinin Karadeniz’e geçişinin yasaklanması ve Ukrayna için önemli askeri ve insani destek bugün son derece önemlidir. Ukrayna halkı bunu asla unutmayacak!’’ sözlerine yer verdi. Açıklamanın ardından gözler ''İstanbul ve Çanakkale Boğazı kapatıldı mı?'' sorusuna çevrildi. Rusya Ankara Büyükelçiliği Zelenski paylaşımından kısa süre sonra Türkiye tarafından herhangi bir uyarı almadıklarını duyurdu.

TÜRKİYE BOĞAZLARI SAVAŞ GEMİLERİNE KAPATABİLİR Mİ?

Rusya Ukrayna savaşı 4.gününde devam ediyor. Kremlin sözcüsü, Ukrayna'yı müzakereler devam ederken askerini operasyonlarının durdurmayacağını duyurdu. Sıcak çatışma Başkent Kiev ve Harkov’da yoğunlaşırken Harkov Valisi Oleg Sinegubov, "Rus ordusu Harkov'a girdi. Vatandaşlardan sokağa çıkmamalarını, sığınaklarda kalmalarını istiyoruz" açıklamasını yaptı. Savaşı devam ederken ülkeler yaptırımlarının açıklamaya devam ediyor. Avrupa Birliği Komisyonu, Rusya'ya karşı yeni bir yaptırım paketini açıkladı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Rus bankalarına yönelik darbe vuracak adımlar atılacağının ifade ederken ''SWIFT, dünyanın baskın küresel bankalar arası ödeme sistemidir. Bankaları kapatmak, finansal işlemlerinin çoğunu dünya çapında yürütmelerini engelleyecek ve Rusya'nın ithalat ve ihracatını etkin bir şekilde engelleyecektir'' ifadelerine yer verdi. Türkiye ise müzakerelere aracı olmak için çalışmalarını sürdürürken ''Türkiye boğazları savaş gemilerine kapatabilir mi?'' sorusu gündeme geldi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ‘’ Çavuşoğlu, bir savaşın olup olmadığının hukuki bir tanım gerektirdiğini vurgulayarak, "Şu anda BM ve NATO belgelerinde savaş tabiri kullanılmış değil ama halkın tabiriyle bir savaş var ortada. Sonuç itibarıyla biz Montrö Anlaşması'nı tüm maddeleriyle beraber bu kritik süreçte uygulayacağız." açıklamasını yaptı.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne göre Türkiye taraf olmadığı savaş durumunda tarafsız devletlerin savaş gemilerinin Boğazlardan geçişine barış zamanındaki koşullara uygun olarak izin veriyor. Ancak Türkiye, savaşın tarafı olan devletlerin savaş gemilerinin Boğazları kullanmasını bağlama limanlarından ayrılmışlarsa bu limanlara geri dönmek için, BM Sözleşmesi çerçevesinde alınacak zorlayıcı önlemlerin uygulanmasını sağlamak amacıyla bu önlemlere katılan ülkelerin savaş gemileri istisnaları dışında yasaklayabilir. Türk yetkililerden ''Türkiye Boğazları kapattı mı?'' sorusuna yönelik resmi bir açıklama gelmedi. 

DIŞİŞLERİ BAKANI ÇAVUŞOĞLU'NDAN MONTRÖ AÇIKLAMASI: BU BİR SAVAŞ 

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna Rusya savaşına dair açıklamalarda bulundu. Çavuşoğlu ''Türkiye Boğazları kapatacak mı?'' konusuna açıklık getirdi. Çavuşoğlu, "Burada bir savaş mı var yoksa çatışma mı? Kararımızı verdik. 19. madde çok açık. Bu bir savaş" dedi.  

Bakan ''Biz sözleşmeden bahsediyoruz. Eğer bu savaş gemisi, savaşın tarafı olan ülkedeki üsse gidecekse o zaman bu geçiş engellenemiyor. Burada o geminin üsse kayıtlı olup olmadığı belli. Suistimalin de olmaması lazım. Üsse gideceğim deyip de Boğaz'dan geçtikten sonra savaşa dahil olmaması lazım. Türkiye'nin tutumunu ve Montrö anlaşmasının hükümlerini açıklamış oldum'' dedi.