Gerilim her geçen dakika artıyor! Türkiye olası savaştan nasıl etkilenecek?
Ukrayna ile Rusya arasındaki kriz devam ederken tüm dünya tedirginlikle olacakları bekliyor. En kötü ihtimal olan savaş senaryosunda bile, Türkiye ile Rusya’nın ilişkileri düşünülünce bu savaşın ülkemizi ağır şekilde etkilemeyeceği düşünülüyor.
Rusya ile ticari ilişkilerin gıda, turizm, ticaret ve enerji alanında olması gerekçe gösterilerek savaşın buğday ithalatını vuracağı ihtimali dahi ekmek fiyatlarının yükselmesi için yeterli neden olarak görülmüyor. Ayrıca devam eden projeler sebebiyle Türkiye, arz konusunda da Avrupa’dan daha avantajlı bir yerde konumlandı.
“İÇ PŞİYASA KESİNLİKLE ETKİLENMEZ”
Sıcak savaş riskinin her geçen dakika artması, Türkiye’nin savaştan ne kadar etkileneceği sorusunu da beraberinde getirdi. Ekonomi üzerinde bir takım olumsuz etkiler beklenmekle birlikte konunun uzmanları enerji, gıda ve turizm tarafında çok karanlık bir tablo çizmenin doğru olmayacağı görüşünde. Öncelikle buğday ithalatı ile bağlantılı olarak ekmek fiyatlarında ciddi anlamda yükseliş yaşanacağı konusunun doğru olmadığını söyleyen TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, Türkiye’nin kendine yeten bir ülke olduğunu belirtti. Rusya’dan ithal edilen buğdayın direkt olarak ihracata döndüğünü dile getiren Güldal “Ülkemiz yıllık buğday üretim miktarı son beş yılda ortalama 21 milyon ton civarında, tüketim miktarı ise 19 milyon ton civarında. Genel itibarıyla ülkemizin buğday üretimi, tüketimimizi karşılamakta olup, ithal edilen buğday ile katma değerli ürün üretilerek ihracat yapılıyor” dedi. Özellikle bu yıl buğday tarafında bolluk olduğunu vurgulayan Güldal “İthal ettiğimiz buğday, makarna ve bisküvi gibi ürünler için kullanılıyor. Bunlar da ihraç ediliyor. Türkiye makarna ihracatında dünyada lider konumda. Sektör olarak 1 milyar dolar gibi net bir ticaret fazlamız var. İç piyasa kesinlikle etkilenmez, ihracat tarafı ise kendine alternatif pazarlar bulabilir” ifadelerini kullandı.
“TURİZM AVRUPA İLE TELAFİ EDİLEBİLİR”
Muhtemel bir Rus-Ukrayna savaşında, Türkiye’nin en olumsuz etkileneceği sektör olarak turizm ön plana çıkmakla birlikte sektör temsilcileri, çok karanlık bir tablo çizmenin doğru olmadığını da belirtti. Daha öncede Rusya ile turizm tarafından büyük bir kriz yaşandığını hatırlatan sektör oyuncuları “Rusya pazarı tamamen kapandığında alternatif pazarlar ürettik. Mutlaka etkisi oldu ama turizm sektörü tamamen bitmedi. Keza olası bir savaş durumunda kuzey pazarının kapanması, Avrupa ile telafi edilebilir. Dövizdeki yükseliş nedeniyle Türkiye tamamen bir tatil ülkesi hâline dönüştü. Almanya ve İngiltere başta olmak üzere, AB ülkelerinden erken rezervasyon rekorları kırıyoruz. Bu yıl sadece Almanya’dan 5 milyon turist gelmesi bekleniyor” açıklamasında bulundu
ELEKTRİĞİN YÜZDE 10’U AKKUYU’DAN
Türkiye’nin ilk nükleer güç santrali olacak Akkuyu’da da çalışmaların tüm hızıyla sürmesi, ülkemizi enerji alanında Avrupa’dan daha avantajlı bir konuma soktu. Rus ortaklığıyla inşası devam eden proje, Türkiye’de enerji alanında yapılmış bugüne kadarki en büyük yatırım. Tamamlandığında tesiste yaklaşık 4.000 kişinin istihdam edilmesi bekleniyor. 2023’te ilk reaktörü devreye alınırken, her yıl bir reaktör devreye alınarak tesis tamamlanacak. Reaktörlerin her biri 1.200 megavat elektrik üretecek. Dört reaktör çalışmaya başladığı zaman ülkemizde üretilen elektriğin yüzde 10’u bu tesisten sağlanacak. Olası bir savaşta projenin durması beklenmiyor.
GAZDA TEDARİKİNDE TÜRKAKIM ALTERNATİFİ
2020 yılında açılışı yapılan TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı üzerinden bugüne kadar Türkiye'ye 19 milyar metreküp, Avrupa'ya 17 milyar metreküp gaz akışı sağlandı. Yaşanacak bir savaş durumunda TürkAkım’ın Türkiye’ye uzanan gaz tedarikinde bir sorun beklenmezken, Putin’in Avrupa’ya aynı tutum içinde olmayacağı tahmin ediliyor. Avrupa'nın doğalgaz pazarında lider konumunda bulunan Rusya, Kuzey Akım, Mavi Akım, Yamal-Avrupa, Türk Akım, Progress, Urengoy-Uzhgorod ve Soyuz boru hatları üzerinden Avrupa’ya yılda ortalama 230 milyar metreküp civarında doğalgaz gönderimi sağlıyor.
DOMATES KOTASI ZATEN DOLDU
Türkiye’nin domates ihracatında en büyük pazarı Rusya. Ancak Rusya’nın koyduğu ithalat kotası, Türk üreticileri memnun etmedi. 300 bin tonluk kotanın 296 bin tonu hâlihazırda gerçekleştirilmiş durumda. Üretici tarafı ‘Rusya’ya satacağımız domatesi zaten sattık’ derken Rusya pazarının kapanması durumda 300 bin domatesin elde kalmayacağı, Orta Doğu pazarının Rusya’ya alternatif olacağı bekleniyor.
AVRUPA’DAN İLK YAPTIRIMLAR
Rusya'nın Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlıklarını tanımasının ardından Almanya, Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattı projesini durdurdu. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya'nın uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirterek “Kuzey Akım 2 boru hattının sertifikalandırılması ve bu sertifika olmadan boru hattının faaliyete geçmemesi için gerekli idari adımları attık” dedi. İngiltere de 5 Rus bankasına yaptırım kararı aldı.
Öte yandan Rusya eski devlet başkanı Medvedev "Kuzey Akım 2'nin sertifika sürecinin durdurulması ile birlikte, Avrupalılar'ın, (bin metreküp) doğalgaza 2000 avro ödeyeceği yeni dünyaya hoş geldiniz" paylaşımında bulundu.
