6’lı masadan 10 maddelik ortak açıklama! Güçlendirilmiş parlamenter sisteme dönüş vurgusu

İstanbul’un fethinin 569. yıl dönümünde toplanan altı muhalefet partisinin genel başkanları dördüncü kez buluştu. Gelecek Partisi Genel Başkanlığı’nda gerçekleştirilen görüşmede 10 madde üzerinde anlaşma sağlandı. Toplantının ardından 6 partiden gece yarısı ortak açıklama yayımlandı. "Bugün açıkladığımız 'Temel İlkeler ve Hedefler' metniyle, geçiş süreci ve ülke yönetimi konusunda bundan sonraki ortak çalışmalarımıza referans kaynağı olacak bir tutum belgesi ortaya koymuş bulunuyoruz. Bu referans metin aynı zamanda milletimize ve partilerimizin tabanlarına ortak bir taahhüt niteliği taşımaktadır.

SEÇİM GÜVENLİĞİ 

'Seçim Güvenliği Komisyonu' seçim öncesi, seçim dönemi, seçim günü ve seçim sonrası olmak üzere dört aşamada yapılacak ortak çalışmaları ele almış ve atılacak adımları planlama aşamasına geçmiştir. Bu çerçevede, şu temel hususu kamuoyumuza duyurmak isteriz.

KOMİSYONLARDA SEÇİM HAZIRLIĞI

Altı siyasi parti olarak yol haritamızda belirlediğimiz şekilde, seçim sonuçları YSK tarafından ilan edilip kesinleşene kadar ortak çalışmaya ve işbirliğine devam edeceğiz. Vatandaşlarımız müsterih olsunlar, bir tek oylarının dahi zayi olmaması için gece gündüz çalışacak, seçimlerin adil, serbest, şeffaf ve güvenlik içinde gerçekleşmesi için her türlü tedbiri alacağız. Komisyonumuzun bu konuda yaptığı çalışmaların geldiği aşama, 6 Haziran 2022 Pazartesi günü kamuoyumuzla paylaşılacaktır."

EKONOMİK REFORM ÇALIŞMALARI

"Kurumsal Reformlar Komisyonu"nun kamu maliyesindeki gerçek durumun ve geleceğe yönelik yükümlülüklerin tespitinin yanı sıra Stratejik Planlama Teşkilatı'nın kurulması, TCMB'nin kurumsal yapısının güçlendirilmesi ve bağımsızlığının teminat altına alınması ve Ekonomik ve Sosyal Konsey'in yeniden yapılandırılarak işlevsel hale getirilmesine yönelik ilkesel ve yapısal reformların çerçevesini oluşturduğu belirtilen açıklamada, "Komisyonumuz bu kurumlardaki tahribatı tespit ve bu tahribatın giderilmesi için atılacak kurumsal reform adımları için geliştirdiği somut önerileri 13 Haziran 2022 Pazartesi günü kamuoyumuzla paylaşacaktır." ifadesine yer verildi.

'Anayasal ve Yasal Reformlar Komisyonu'nun Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'e geçiş sürecinde gerekli görülen anayasal ve yasal reformlarla ilgili çalışmaları çerçevesinde Anayasa'nın yasamaya ilişkin 75. ile 91. maddeleri arasında yapılacak değişikliklerin değerlendirildiği, komisyonun çalışmalarını aynı kararlılıkla sürdüreceği, anayasal düzenleme konusundaki hazırlıklarını gelecek toplantıya kadar tamamlayacağı aktarıldı.

SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER ELE ALINDI

Toplantıda komisyon çalışmalarını değerlendirmenin yanı sıra gündemdeki siyasi ve ekonomik konuların ele alındığı belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Ekonominin en önemli unsurlarından olan fiyat istikrarı iktidarın akıldan, bilimden ve rasyonaliteden uzak tezleri nedeniyle maalesef ağır bir tahribat almıştır. Ülkemiz dünya enflasyon sıralamasında 6. sıraya yükselmiş, oluşan hayat pahalılığı sosyal istikrarı bozacak düzeye ulaşmıştır.

Kur Korumalı Mevduat (KKM) Sistemi ile 85 milyon vatandaşın kamuya emaneti olan kaynaklar, ülkemizin az sayıdaki varlıklı insanına adaletsiz bir servet transferi şeklinde aktarılmaya başlanmıştır. İktidar acilen KKM uygulamasına son vermeli, para politikasını normalleştirmelidir.

Son dönemde bir taraftan provokatif açıklamalarla diğer taraftan yanlış uygulamalarla tırmanan göçmenler sorunu da kapsamlı şekilde ele alınmıştır. Kapsamlı bir 'Göç Politikası' geliştirilmesi için partilerimiz arasındaki istişarelerin derinleştirilmesi amacıyla bir komisyon kurulması hususunda mutabakata varılmıştır."

Ukrayna-Rusya savaşının getirdiği "gerilimli konjonktürde" gündeme gelen NATO'nun genişlemesi konusunun da Türkiye'nin stratejik çıkarlarının gerektirdiği çok boyutlu dış politika perspektifinden ele alındığı ifade edilen açıklamada, "Türkiye’nin terörle mücadele bağlamında ortak tavır ve işbirliği konusundaki haklı talepleri sadece NATO üyeliğine baş vuran İsveç ve Finlandiya için değil halihazırda üye olan bütün NATO üyeleri ve esasen bütün BM üyeleri için de geçerlidir. Bir taraftan bu konuda haklı taleplerimiz dile getirilirken diğer taraftan Doğu Akdeniz ve Ege'deki güç dengelerinin aleyhimize değişmesine sebep olacak ve Türkiye'nin çok boyutlu dış politika gerekliliklerine zarar verecek gerilimlerden ve maceracı söylem ve politikalardan uzak kalınmalıdır." değerlendirmesi yapıldı.

SINIR ÖTESİ OPERASYON GÖRÜŞÜLDÜ

Son MGK toplantısı sonrasında gündeme gelen muhtemel sınır ötesi operasyon konusunun da toplantıda değerlendirildiği bildirilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Terörle mücadele ve sınır güvenliği konusunda gerekli tedbirlerin alınması ülkemizin hakkı, iktidarın ise sorumluluğudur. Ancak milli güvenliği ilgilendiren konular olağanüstü bir sürece girildiği intibaı verilerek önümüzdeki seçim sürecini de etkileyecek şekilde iç siyasette malzeme olarak kullanılmasına karşı ortak bir tavır geliştirme konusunda da kararlıyız. İlgili devlet kurumlarının, muhalefet partilerini olası operasyonun gerekçeleri, süresi, kapsamı ve hedefleri konusunda bilgilendirmeleri şarttır.

Son olarak, çok zor şartlar altında hayat mücadelesi veren milletimize ortak mesajımız şudur. Her gün derinleşen sorunlara son verme hedef ve iradesiyle bir araya gelen liderler olarak, iktidarın gündem mühendisliklerini boşa çıkararak ülkemizi bu darboğazdan kurtaracak, milletimizi hak ettiği demokratik ve müreffeh Türkiye hedefine ulaştıracağız."

İşte mutabık kalınan o açıklamanın detayları;

GÜÇLENDİRİLMİŞ PARLAMENTER SİSTEM VURGUSU

"Kuvvetler Ayrılığı İlkesine Dayalı Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem: Hukuk devletinin yeniden tesisi, siyasetin normalleşmesi ve ekonomimizin tekrar refah üretmesi için gerçek anlamda güçlendirilmiş parlamenter sisteme bir an önce geçilmesi gerektiğine inanıyoruz. Yasama, yürütme ve yargı erklerinin kuvvetler ayrılığı ilkesi çerçevesinde, denge ve denetim mekanizmaları ile yapılandırıldığı 'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi' bütün kurumlarıyla hayata geçireceğiz.

TOPLUMSAL BARIŞ VE TERÖRE KARŞI MÜCADELE

Özgürlükçü Kamu Düzeni: Vatanseverliğimizin gereği olarak farklılıklarımıza saygı çerçevesinde geçmişte yaşanmış kırgınlıkların geleceğimizi esir almasına izin vermeyecek, demokratikleşme anlayışıyla ve empati bilinciyle ülkemizin huzurlu geleceğini hep birlikte kuracağız. Toplumsal barışı ve kamu düzenini tehdit eden terör örgütleri dahil her tür yapılanmaya karşı mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz.

İNSAN HAKLARI VE KATILIMCI DEMOKRASİ

Her Tür Ayrımcılığa Son Verecek Çoğulcu, Katılımcı ve Özgürlükçü Demokrasi: Demokratik hak ve özgürlüklerin evrensel ilkelerini savunan bizler, insan haklarına dayalı bir siyasal düzenin kurulması gerektiğine inanıyoruz. Vatandaşlarımız arasında ayrımcılığa yol açan her türlü engeli ortadan kaldırarak, milletimizin hiçbir ferdinin etnik, mezhebi ve dini kimliği, felsefi ve siyasi görüşü dolayısıyla dışlanmadığı çoğulcu ve katılımcı bir demokrasiyi hep birlikte inşa edeceğiz."

DÜŞÜNCÜ VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ

"Düşünce, İfade ve Basın Özgürlüğü" başlıklı ilkede, temel hak ve özgürlüklere ilişkin anayasal ve yasal güvencelerin temin edileceği, düşünce, ifade ve basın özgürlüklerinin kullanımını engelleyen mevzuatın yeniden düzenleneceği, demokratik toplumun gereklerine uygun olarak bu özgürlüklerin üzerindeki her türlü baskıya son verileceği, basının ve sosyal medyanın demokrasi açısından taşıdığı önemi dikkate alarak, özgür bir şekilde görev yapacağı güvenli, çoğulcu ve elverişli bir ortam sağlanacağı belirtildi.

DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ

"Din ve Vicdan Özgürlüğü" başlıklı ilkede, "Ortak hedefimiz, bugüne kadar vatandaşlarımızın elde ettiği insan hakları kazanımlarını daha da ileri götürerek evrensel standartlara tam anlamıyla ulaştırmaktır. Kimseyi, yaşamın hiçbir alanında ayırımcılığa maruz bırakmayacak, kimseye de özel bir ayrıcalık tanımayacağız. Kamusal ve özel yaşamda herkesin inanç pratiğine saygılı olmayı özgürlükçü laiklik anlayışının zorunlu bir gereği olarak görüyoruz. Bu bağlamda din ve vicdan özgürlüğü çerçevesindeki kazanımların koruyucusu ve güvencesi olacağız." ifadeleri yer aldı.

Açıklamada diğer ilkelere ilişkin şunlar kaydedildi:

TOPLUMSAL BARIŞ

"Toplumsal Barış ve Tarafsız/Bağımsız Yargı Önünde Hesap Verilirlik: Hiç kimse siyasi tercihleri nedeniyle suçlanmayacak, toplumsal barışımızın rövanşist bir tavır ve kolektif suç anlayışı üzerinden zarar görmesine müsaade edilmeyecektir. Demokratik hukuk devleti anlayışı temelinde her kişi ve işlem hukuki denetime tabi tutulacaktır. Ülkenin zenginliklerini, kamu kaynaklarını hukuk ve ahlak dışı yol ve yöntemlerle elde edenler ise bağımsız ve tarafsız yargının karşısına çıkartılacaktır.

SOSYAL DEVLET ANLAYIŞI

Sosyal Devlet ve Gelir Adaleti: Türkiye'yi anayasamızda yer aldığı şekliyle gerçek bir sosyal devlet haline getireceğiz. Sosyal yardım ve güvenlik mekanizmalarıyla bütün dezavantajlı kesimlerin insana yaraşır bir hayat sürmelerini sağlayacağız. Tek bir çocuğun dahi yatağa aç girmeyeceği bir Türkiye inşa edeceğiz. Kadınlarımızı toplumsal eşitsizlikten ve şiddetten, çocuklarımızı her türlü istismardan, gençlerimizi ise gelecek kaygısından kurtaracağız.

EKONOMİK KRİZDEN ÇIKARACAK ADIMLAR: İSTİHDAM, ÜRETİM VE SOSYAL DEVLET

Üretim ve İstihdam Odaklı Ekonomi: Ülkemizi yaşanan ekonomik krizden çıkaracak şekilde makroekonomik dengeleri rasyonel bir yaklaşımla gözeten, sosyal devlet ilkesiyle adil bir gelir dağılımını önceleyen, AR-GE ve üretim-odaklı bir ekonomi politikası benimseyeceğiz. Ekonomi ile ilgili tüm kurumların etkin biçimde çalışmasını ve kuralların tüm taraflara adil biçimde uygulanmasını sağlayacağız. Hayat pahalılığı ile mücadele eden, üretim ve istihdam odaklı, insan onuruna yaraşır sosyal politikalarla desteklenmiş bir anlayışı hayata geçireceğiz."

SİYASİ ETİK REFORMU

Siyasi Etik Reformu: Mevcut iktidar koalisyonunun sorumsuzca zaafa uğrattığı devlet yapısını kurumsal kültür, ehliyet ve liyakat temelinde yeniden inşa edeceğiz. Bu geçiş sürecinde devlet sürekliliği ve kamu düzeni zaafa uğratılmayacak, kaos senaryosu çizenlere asla fırsat verilmeyecektir. Demokratik meşruiyete sahip olmayan hiçbir yapının devlet kurumlarını organize bir şekilde kontrol etmesine izin vermeyeceğiz. Vatandaşlarımızın kamu istihdamında görünen ve görünmeyen bir dezavantaj veya avantajla karşılaşmasına engel olacağız. İsrafı ve yolsuzluğu önleyecek, kamuda denetimi, şeffaflığı ve hesap verebilirliği temel alacak siyasi etik reformunu hayata geçireceğiz."

ETKİN DIŞ POLİTİKA

"Etkin ve İtibarlı Dış Politika" ilkesinde Türkiye'nin çıkarlarını ve itibarını korumak, uluslararası alandaki etkinliğini ve saygınlığını en üst seviyeye çıkarmanın ana öncelik olduğu belirtildi. Açıklamada, AB perspektifine odaklanarak çok boyutlu dış politikayla Türkiye'nin demokratik dünyanın ve uluslararası kurumların saygın bir üyesi olması sağlanacağı kaydedildi.

Tarihi ve kültürel bağlara sahip olunan ülkelerle ilişkilerin geliştirilmesine önem verileceği aktarılan açıklamada, "Dış politikamızın ve dış ilişkilerimizin iç siyasetin malzemesi yapılmasına müsaade edilmeyecektir. Güvenliğimizi ve sınırlarımızı korumak üzere savunma sanayimiz daha da güçlendirilecek, TSK'nın caydırıcılığı azami seviyeye çıkarılacaktır. Birbirinden farklı siyasi geleneklere sahip partiler olarak bizler, Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılına adım atarken ülkemizin daha huzurlu, daha mutlu, daha müreffeh, daha özgür ve daha demokratik olmasını sağlamak üzere iş birliği ve güç birliği yaptık. Bu birlikteliğimizi, milletimizin desteği ile hedeflerimizi gerçekleştirinceye kadar sürdüreceğiz." değerlendirmesinde bulunuldu.