Canikli, 'Kayıp kaçak bedeli de maliyetin bir unsuru'

Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, Anadolu Ajansı Editör Masası'nda yaptığı açıklamada, elektrik faturalarında kayıp-kaçak bedeli ile ilgili sütunun ortaya çıkmasının ardından konuyla ilgili tartışmaların başladığını anımsatarak, "Vatandaş haklı olarak diyor ki 'başkasının ödemediği elektriği ben niye ödeyeyim?' Faturada bilgi o şekilde yer aldığında insanların otomatik refleksi o şekilde ortaya çıkıyor" diye konuştu.
Faturalardaki kayıp-kaçak bedelinin başka bölgelerde kaçak olarak tüketilen, ödenmeyen elektriğin diğer bölgelere yansıtılmasından ibaret gibi gözüktüğünü ancak işin aslının böyle olmadığını anlatan Canikli, şöyle konuştu:

"Bu kararı alan ilgili bakanlığımız, elektrik faturasında maliyet unsuru olacak tüm kategorileri ayrıntılı saymış. Bunlar elektrik maliyetinin bir unsuru. Toplam üretilen elektriğin maliyeti var. Bu maliyete hatların nakli sırasında oluşan ve insanların ödemediği kayıp kaçak dahil. Üretim maliyeti var, bir de satış hasılatı var. Alacağınız var ama tahsil edemiyorsunuz. Bunu hasılata dahil etmiyorsunuz, dolayısıyla elektriğin birim satış maliyetini hesaplarken bütün bunları hesaba katıyorsunuz. Doğrudan kilovatsaatin maliyetine dahil edilmiş olsaydı böyle bir sorun çıkmazdı. O maliyetin unsudur ama şeffaflık gereği bu, ayrı kalem olarak yazıldı ve sorun olarak ortaya çıktı."

Tüm dünyada hesaplamaların bu şekilde yapıldığına dikkati çeken Canikli, "Zarar edilen rakam, birim maliyete yansıtıldı. Burada tüketicinin aleyhine olacak bir durum yok, ama böyle yazıldığı için mahkemeler bu yönde karar verdi, yapacak bir şey yok. Onlar da maliyetin bir unsuru" diye konuştu.

Söz konusu bedelin 1 kilovatsaat elektriğin fiyatında görüleceğini dile getiren Canikli, "Mecburi, bu iş böyle başka çaresi yok. Başka türlü ayakta kalamazsınız, bu işle ilgili firmalar ayakta kalamaz ki... 'Devlet oradaki parayı tahsil etsin, bize ne' deyip o başka bir şey diğer tarafta bir üretim var, ticari faaliyet var. Onun değerlendirmesi, hesabı ayrı bir iş" ifadesini kullandı.

Başka sektörlerde de durumun böyle olduğunu anlatan Canikli, tahsil edilemeyen alacağın gider olarak yazıldığını, vergi matrahından düşüldüğünü, elektrik faturalarındaki kayıp kaçak bedelinde de aynı mantığın uygulandığını söyledi.

Canikli, "Maliyetin içinde neler var, mümkün olduğu kadar ayrıntılandıralım gibi iyi niyetli yaklaşımın neticesinde böyle bir tablo ortaya çıktı. Bundan sonra kayıp kaçak rakamları yine olacak ama bu sefer elektrik maliyetinin içinde olacak eskiden olduğu gibi, diğer ülkelerde olduğu gibi" diye konuştu.

Tüketici hakem heyetleri

Bakan Canikli, tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurulara ilişkin de değerlendirmelerde bulundu. Tüketici hakem heyetlerine yapılan başvuruların son dönemde arttığını anlatan Canikli, bu nedenle karar verme süreçlerinin uzadığını kaydetti. Hakem heyetlerine 500'ün üzerinde profesyonel raportör kadrosu tahsis edeceklerini ifade eden Canikli, "Bunlar memur olacak, şu anda hakem heyetlerinde böyle bir mekanizma yok, amatörce yapılıyor" dedi.

Hakem heyetlerine yapılan başvuru sayısının 2013'te 833 bin 854; 2014'ün 8 ayında ise 825 bin 788 olduğunu belirten Canikli, bu yıl yapılan başvuruların yüzde 86'sının bankacılık sektörüyle ilgili olduğunu kaydetti.