HSYK yasa teklifi komisyonda kabul edildi

Yargıtay Birinci Başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı seçilebilmek için gerekli olan 4 yıllık Yargıtay üyeliği şartı 8 yıla çıkarılıyor. Yargıtay Daire Başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili olabilmek için gereken üyelik süresi ise 3 yıldan 6 yıla yükseltiliyor. Meslekleriyle ilgili staj ve araştırma yapacak, kurs, eğitim ve öğrenim görecek, iç veya dış burstan yararlanan hakim ve savcılar, Adalet Bakanlığı tarafından yurtdışına gönderilecek. HSYK'nın, Adalet Bakanlığı'nın merkez ve taşra teşkilatında, bağlı ve ilgili kuruluşlarında, uluslararası kuruluş veya mahkemelerde ya da geçici yetki veya görevlendirmeyle başka kurum, kurul veya kuruluşlarda görev yapanlar dışındaki hakim ve savcıları yutdışına gönderme yetkisi de kaldırılacak. HSYK'nın, yurtdışına gitmek için şahsi olarak özel burs sağlayan hakim ve savcılara aylıksız izin verme yetkisi olmayacak.  
Hakim ve savcıların, dış temsilciliklerde, uluslararası mahkeme veya kuruluşlarda muvafakatleri alınarak görevlendirilmesi Adalet Bakanlığı tarafından yapılacak. Hakim ve savcıların hak ve ödevi olan meslek içi eğitimleri de bundan böyle HSYK yerine, Türkiye Adalet Akademisi'nce yaptırılacak. Bu eğitimin usul ve esasları, HSYK'nın görüşü alınarak Türkiye Adalet Akademisi'nce hazırlanan yönetmelikte belirlenecek. Türkiye Adalet Akademisi'nde Genel Sekreterlik pozisyonu kaldırılacak. Adalet Akademisi Başkanlığı, başkan ile üç başkan yardımcısından oluşacak. Adalet Akademisi Başkanı ile başkan yardımcılarının seçiminde ayrı esaslar uygulanacak. Başkanlık için 3 adayı Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulu yerine Adalet Bakanı gösterecek. Başkan, yürürlükteki kanunda olduğu gibi Bakanlar Kurulu tarafından görevlendirilecek ya da atanacak. Yürürlükteki kanun uyarınca başkanla aynı kriterlerin geçerli olduğu başkan yardımcıları ise Adalet Bakanı tarafından görevlendirilecek ya da atanacak. Süresi biten başkan ve yardımcılarının 2 dönem daha göreve devam etme imkanı bir dönemle sınırlandırılacak. Türkiye Adalet Akademisi'nde kaldırılacak genel sekreterlik yerine çeşitli daire başkanlıkları kurularak hizmet birimleri oluşturulacak. Daire başkanlıklarına Adalet Bakanı tarafından atama yapılacak. Akademi Başkanlığına bağlı yeni hizmet birimleri oluşturuluyor. Mali hizmetlere ilişkin görevler, insan kaynakları ile ilgili görevleri yerine getiren birimden ayrılarak, "Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı" tarafından yürütülecek. Genel Kurul'a Askeri Yargıtay Başkanlar Kurulu, Askeri Yargıtay üyeleri arasından bir üye; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin hakim sınıfından olan üyeleri arasından bir üye; HSYK, kurul üyeleri arasından bir üye seçecek. Adalet Bakanı birinci sınıf olan ve birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hakim ve savcıları arasından 4, idari yargı hakim ve savcıları arasından 2 üye görevlendirecek. Yükseköğretim Kurulu, hukuk fakültelerinin öğretim üyeleri arasından 2 üye, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu en az 15 yıl fiilen mesleği icra etmiş avukatlar arasından 1 üye, Türkiye Noterler Birliği Yönetim Kurulu birinci sınıf noterler arasından bir üye seçecek. Adalet Akademisi Başkanı ve yardımcıları Genel Kurul'un tabii üyesi olacak. Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulul sadece Nisan ayında toplanacak. Akademide verilen hizmetler karşılığında alınacak ücretlerin onaylanması, Adalet Akademisi Genel Kurul'un görevleri arasından çıkarılıyor. Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulu'nun beş asıl, üç yedek üyesi; Genel Kurul üyeleri arasından seçilecek. Adalet Akademisi Denetim Kurulu, Genel Kurulun kendi üyeleri arasından seçtiği üç asıl iki yedek üyeden oluşacak. Türkiye Adalet Akademisi'nde ders vermekle görevlendirilecek adli ve idari yargı hakim ve savcılarını, muvafakatları alınarak, Adalet Akademisi Başkanı'nın talebiyle Adalet Bakanı görevlendirecek. Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyesi ile askeri yargı hakim ve savcıları ve noterlerin ders vermesi için kendi kurumlarının uygun görüşü gerekecek. Adalet Akademisi için yapılacak görevlendirmelerde bir yıllık süre şartı aranmayacak. Görevlendirmeler Başkan'ın talebi üzerine Adalet Bakanı tarafından yapılacak. Hakim ve savcıların görevlendirilmesinde HSYK'nın, Adalet Bakanlığı'ndaki hakimler hakkında Bakan'ın uygun görme kararı şartı yürürlükten kaldırılacak. Başkan'ın talebi üzerine Bakan tarafından, adalet uzman yardımcıları ve uzmanları da Akademide görevlendirilebilecek. Akademinin idari personeli, naklen veya memuriyet sınavını kazananlar arasından Başkan tarafından atanacak. Teklifle, Türkiye Adalet Akademisi Kanunu'nun, Ankara'da Akademi bünyesinde Eğitim Merkezi kurulmasına ilişkin maddesi yürürlükten kaldırılıyor. Teklif kanunlaşarak yürürlüğe girdiğinde, Türkiye Adalet Akademisi'nin başkan, başkan yardımcıları, genel kurul, yönetim kurulu, denetim kurulu üyeleri; yeni usule göre atama, seçim ya da görevlendirme yapılması için, mevcut görevleri sona erecek. Eğitim Merkezi Müdürü ve müdür yardımcıları, HSYK tarafından; kadrosu Akademide bulunan diğer personel ise Adalet Bakanlığı tarafından görevlerinin sona erdiği tarihten itibaren 15 gün içinde başka bir göreve atanacaklar. Akademide geçici olarak görevlendirilen hakim ve savcılar ile diğer personel, kadrolarının bulunduğu yerlerde göreve başlayacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 15 gün içinde Adalet Bakanı tarafından başkan yardımcıları ve daire başkanları atanacak. 15 gün içinde Bakan tarafından üç başkan adayı belirlenerek Bakanlar Kurulu'na sunulacak. İlk Bakanlar Kurulu toplantısında başkanın atama ya da görevlendirmesi yapılacak. Başkan atanıncaya ya da görevlendirilinceye kadar başkan tarafından yapılması gereken görev ve hizmetler, Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürü tarafından yürütülecek. Düzenlemenin girdiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan Başkanlık, Yönetim Kurulu ve Genel Kurul karar ve yönetmelikleri, bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam ettirilecek. Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, bir yıl içinde hazırlanarak yürürlüğe konulacak. Kurul müfettişi tanımından, teftiş kurulu başkan ve yardımcıları çıkarılacak. "Yargı yetkisinin kullanımına ilişkin hususlar hariç olmak üzere, hakimlerin idari görevleri ile delilleri değerlendirme ve suçu niteleme yetkisi hariç olmak üzere savcıların adli görevlerine ilişkin konularda genelge düzenleme" hükmü, HSYK'nın görevleri arasından çıkarılıyor.
Teklifle, HSYK Başkanı'nın görev ve yetkilerinde de değişiklik yapılıyor. Buna göre, HSYK Başkanı, Teftiş Kurulu Başkanı'nı, Teftiş Kurulu başkan yardımcılarını ve genel sekreter yardımcılarını atayacak, ilgili dairenin teklifi üzerine hakim ve savcılar hakkında denetim, araştırma, inceleme, soruşturma yapılması işlemleri ile araştırma, inceleme ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin işlemlere olur verecek, Kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerine ilişkin kanunla verilen görevleri yerine getirecek. HSYK'nın "Dairelerin kararlarına karşı yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak" ile "Dairelerden birine gelen ve olağan çalışmalar ile karşılanamayacak oranda artan işlerden bir kısmını diğer bir daireye vermek" görevleri, kendisinden alınıyor. HSYK Genel Kurulu, kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerine ilişkin bu kanunla verilen görevleri yerine getirecek.  HSYK Genel Kurulu; adli ve idari yargı hakim ve savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, görevden uzaklaştırma ile hakim ve savcılar hakkında denetim, araştırma, inceleme ve soruşturma yapılması konularına münhasır olmak üzere yönetmelik çıkarma ve genelge düzenleme yetkisine sahip olacak. HSYK Genel Kurulu, mevcut durumda yetkisi dahilinde bulunan "Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş Kurulu başkan yardımcıları, genel sekreter yardımcıları" atama kararlarını veremeyecek. HSYK'da dairelerin oluşumu, daire başkanlarının seçimi ile görev ve yetkileri de değişiyor. Teklife göre, Kurulun birinci ve ikinci dairesi 5, üçüncü dairesi 11 üyeden oluşacak. Başkan, üyelerin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağını belirleyecek. Mevcut kanunda, üyelerin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağını HSYK Genel Kurulu belirliyor. Daire başkanları, her dairenin kendi üyeleri içinden üye tamsayısının salt çoğunluğuyla belirlenecek iki aday arasından genel kurulca seçilecek. Genel kurulun ilk toplantısında toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde üç gün içinde yapılacak ikinci toplantıda, katılanların en çok oyunu alan kişi daire başkanı seçilecek. Teklifte, HSYK İkinci Daire'nin görevlerinde değişiklik yapılıyor. Buna göre; İkinci Daire, hakim ve savcıların görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini, hal ve eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadığını Kurul müfettişleri veya müfettiş yetkilerini haiz kıdemli hakim veya savcı eliyle araştırma ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma işlemleri ile inceleme ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin işlemler için teklifte bulunacak. HSYK'nın, idari ve mali işleri ile sekreterya hizmetlerini yerine getirmek üzere kurulan Genel Sekreterlikteki genel sekreter yardımcıları arasına, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilecek bir kişi de eklenecek. HSYK'da  Genel sekreter yardımcıları, birinci sınıfa ayrılmış hakim ve savcılar arasından Genel Kurul yerine Başkan tarafından atanacak. Genel Sekreter adaylarının belirleneceği toplantıya Başkan katılamayacak ve yapılacak seçimde her bir Kurul üyesi ancak bir adaya oy verebilecek. Seçime ilişkin ilk toplantıda toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde üç gün içinde ikinci toplantı yapılacak Bu toplantıya katılanların en çok oyunu alan üç aday teklif edilmiş sayılacak. Genel sekreter yardımcıları, Genel Sekreterce hazırlanıp Başkan tarafından onaylanan iş bölümüne göre çalışacak. Mevcut kanuna göre, Genel sekreter yardımcıları, Genel Sekreter tarafından belirlenen iş bölümüne göre çalışıyor.
Tetkik hakimliğine, hakimlik ve savcılık mesleğinde fiilen en az 5 yıl görev yapmış ve üstün başarısı ile Kurul hizmetlerinde yararlı olacağı anlaşılmış bulunanlar arasından ihtiyaç duyulan her bir boş kadro için Başkan tarafından teklif edilen iki katı aday içinden, Genel Kurulca geçici veya sürekli çalıştırılmak üzere atama yapılacak. İlk toplantıda toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde üç gün içinde yapılacak ikinci toplantıda, katılanların en yüksek oyunu alan kişinin ataması yapılacak. Ayrıca bu düzenlemedeki şartları taşıyan hakim ve savcılar arasından Başkan tarafından geçici görevlendirme yapılabilecek. HSYK personeli, naklen veya açıktan atama yoluyla atanabilecek. Naklen atamalar Başkan tarafından yapılacak. Açıktan ilk defa devlet memurluğuna atanacaklar, devlet memurluğuna giriş için yapılan merkezi sınavda başarılı sayılanlar arasından, Başkan tarafından oluşturulan 3 kişilik komisyonca yapılacak sözlü ve gerektiğinde uygulamalı sınav sonucuna göre Başkan tarafından atanacaklar. Yarışma sınavına, ilan edilecek kadro sayısının 5 katına kadar aday çağrılacak. Teftiş Kurulu, "Üçüncü Daire Başkanının gözetimi" yerine, "Başkanın gözetimi"nde de Kurul adına görev yapacak. Teftiş Kurulu Başkanı, mevcut kanundaki Kurul yerine Başkana karşı sorumlu olacak. Teftiş Kurulu'nda görev yapacak olan Teftiş Kurulu Başkanı ve başkan yardımcıları, birinci sınıf hakim ve savcılar arasından Başkan tarafından; Kurul başmüfettişleri, Teftiş Kurulu'nda fiilen 5 yılını doldurmuş, birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini yitirmemiş olan müfettişler arasından Genel Kurul tarafından atanacak. Kurul müfettişleri, hakimlik ve savcılık mesleğinde fiilen en az 5 yıl görev yapmış ve üstün başarısı ile Kurul müfettişliği hizmetinde yararlı olacağı anlaşılmış bulunanlar arasından ihtiyaç duyulan her bir boş kadro için İkinci Daire tarafından teklif edilen iki katı aday içinden muvafakatleri alınarak Genel Kurulca atanacak.
Adalet müfettişliğinden Kurul müfettişliğine ya da Bakanlık iç denetçiliğine, Kurul müfettişliğinden adalet müfettişliğine ya da Bakanlık iç denetçiliğine, Bakanlık iç denetçiliğinden Adalet müfettişliğine ya da Kurul müfettişliğine atama yapılabilecek.