Ateşli çocuğa sakın bunu yapmayın! Uzmanından kritik uyarı

Ateş​, kuşkusuz her anne-babanın sıklıkla karşılaştığı bir durumdur. Özellikle havaların soğuması ve okulların açılmasının ardından hastalıklar da hızla yayılmaya başladı. Hal böyle olunca çocuğunun ateşi yükselen ebeveynler de hemen ilaca sarılıyor. Çocuk​ Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Okan Yapar, ateş ile ilgili merak edilenleri tgrthaber.com’a anlattı. Hemen her ateşte ilaç verilmemesi gerektiğini dile getiren Uzman Doktor​ Okan Yapar, ateşli çocuğa ılık uygulama yaparken soğuk veya buzlu su ya da sirke kullanılmaması konusunda ebeveynleri uyardı. İşte detaylar... 

ATEŞ NEDİR?, YÜKSEK ATEŞ KAÇ DERECEDEN BAŞLAR?

Ateş hiç kuşkusuz hepimizin hayatımızda karşılaştığı önemli yakınmalardan biridir. Özellikle de anne baba olduğumuzda çocuğumuz ateşlendiğinde ne yapacağını bilememek anne babalar için yorucu ve stresli olabilmektedir. Öncelikle ateş nedir buradan başlayalım. Ateşi genel olarak vücut ısısının normalin üstüne çıkması olarak tanımlayabiliriz. Ancak ateş olarak kabul ettiğimiz vücut ısısı bebeğin yaşına ve ateşin ölçüldüğü yere göre değişmektedir. Yenidoğan bir bebekte koltuk altı ve kulaktan ölçülen  37.5 derece ve üzeri,  popodan  ölçülen 37.8 derece ve üzeri vücut ısısı ateş olarak kabul edilmektedir.  1 aydan büyük bebeklerde ve çocuklarda ise koltuk altı 37.8 derece ve üzeri popodan ise 38 derece ve üzeri ateş olarak kabul edilmektedir.  Emzirirken bebeğin vücut ısısı hafif artabileceğinden emzirdikten hemen sonra ya da emzirirken ateşi ölçülmemelidir. Emzirdikten en az 20 dakika sonra ateşi ölçülmelidir.

NE ZAMAN ATEŞ DÜŞÜRÜCÜ KULLANALIM?

“Azalan bir seyir gösteriyor ise ilaç kullanmamalı”

Ateş vücudumuza bir mikrobik ajan girdiğinde immün sistemimizin verdiği bir yanıttır. Mikroplarla olan savaşımızda yer alan bazı immünolojik mekanizmalar vücut ısısı 38 derecenin üzerinde iken daha iyi yanıt verirken bazı immünolojik mekanizmalar vücut ısısı 38 derecenin altında iken daha iyi yanıt vermektedir. Bu nedenle çocuğumuzun vücut ısısı 38 derecenin üzerine çıktığında yani ateşi olduğunda hemen ateşini düşürmeye çalışmamalı, ateş düşürücü ilaçlar kullanmamalıyız. Bağışıklık sistemimize zaman tanımalıyız. Bir süre ateşini takip etmeli sık aralarla vücut ısısını ölçmeli ve ateşi giderek artan bir seyir gösteriyor ise o zaman ateş düşürücü ilaçlar kullanmalıyız. Buna karşın ateşi azalan bir seyir gösteriyor ise ilaç kullanmamalı, ortam ısısını düşürmeye çalışmalı, üzerindeki giysileri çıkarmalı (çıplak bırakılmamalı) ve bol sıvı almasını sağlamalıyız.

HANGİ ATEŞ DÜŞÜRÜCÜLERİ KULLANABİLİRİZ?

Çocuklarda ateş durumunda ilk seçenek olarak verilebilecek en güvenilir ilaç parasetamol dür. Dozu kilo başına 10-15mg’dır. Gerekirse 6 saat aralarla tekrarlanabilir.

İkinci sırada gelen ilaç ise ibuprofendir. Dozu ise kilo başına 5-10mg’ dır. Gerekirse 8 saat ara ile tekrarlanabilir. 6 aydan büyük çocuklara verilebilir.

ATEŞİ ÇOCUKTA NASIL BİR YOL İZLEMELİYİZ? 

Ateşli çocuğa yaklaşımda öncelikle çocuğun yaşı önemlidir. Eğer yenidoğan bir bebek ise ateşi olan hemen bir pediatri uzmanına başvurmalıdır, kan ve idrar tahlili örnekleri alınarak gerekirse yenidoğan yoğun bakım ünitesine yatışı yapılarak takip edilmelidir.
1-3 ay arası bebeklerde ateşi olması durumunda yine pediatri uzmanına başvurmalı, muayenesi neticesinde kan ve idrar tahlili yapılarak gerekli tedavisi düzenlenmelidir.

3 ay-3 yaş arasında ateşi olması durumunda önce ateşin seyri takip edilmeli, gerekirse ateş düşürücü parasetamol verilmeli, beraberinde emmede azalma, çevreye ilgide azalma, huysuzluk, öksürük, kusma, döküntü gibi semptomların varlığı sorgulanmalıdır. Eğer ateşi var ancak emmede / beslenmede azalma yoksa etrafla ilgili ise parasetamol ile ateşi düşüyorsa ek başka bir yakınma yoksa beklenmeli gerekirse ateş düşürücülere devam etmeli buna rağmen ateşin devam etmesi durumunda pediatri uzmanına başvurmalıdır. Ancak ateşi var beraberinde emmesi /beslenmesi bozuldu ise etrafla ilgisi yok ve ateş düşürücülere rağmen ateşi 38 derecenin altına indirilemiyorsa ya da ateşi giderek yükseliyorsa o zaman vakit kaybetmeden ateşin ilk günü dahi olsa bir pediatri uzmanına başvurmalıdır.

ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

“Soğuk veya buzlu su ya da sirke kullanılmamalıdır”

Ateşin tedavisinde amacımız çocuğun rahatlatılması ve rahatsız edilmemesidir. Ateşin ilaç ya da ılık uygulama ile normale dönmüş olması ateşe neden olan hastalığın tedavi edildiği anlamına gelmemektedir.

Hafif ateş durumunda çocuğun giysileri soyulur. (asla çıplak bırakılmamalıdır) Bol sıvı alımı sağlanır, ortam ısısının çok yüksek ya da çok soğuk olmamasına özen gösterilir. Ateş düşürücü ilaç gerekli değildir. Yüksek ateş durumunda (koltuk altı ya da timpanik 39derece) yukarıdaki önlemlere ek olarak ateş düşürücü ilaçlar da verilebilir.

Ilık su uygulaması, ılık su ile ıslatılmış bez parçası ya da pamukların boyuna, koltuk altlarına kasıklara ve diz arkasına koyularak çocuğun soğultulması şeklinde veya 15-20 dk ılık duş şeklinde yapılabilir. Ilık uygulamaya başlangıçtaki vücut ısısından 1 derecelik düşüş sağlayana kadar devam edilmelidir.  Ilık uygulama için soğuk veya buzlu su ya da sirke kullanılmamalıdır. Soğuk uygulama vücuttan ısı kaybını artırarak rebound ısı artışına neden olacaktır.