Kayıp, yıkım, korku! Yakınlarını kaybedenler ne yapmalı? Klinik psikolog Gökhan Ergür, ilk bir aya dikkat çekti

Kahramanmaraş​'ta meydana gelen 7,7 ve 7,6'lık depremler 10 ilde büyük yıkıma neden oldu. Depremde 35 bin 418 kişi hayatını kaybetti, on binlerce kişi kişiyse kurtarıldı. Binlerce kişi ailesini, yakınlarını, işini, evini, anılarını, komşularını, yaşadığı şehri yitirdi. Yaşamlarında büyük yıkım yaşayan binlerce insan bu süreci nasıl atlatacak? TGRT Haber’de Cem Küçük ile Günaydın Türkiye​ Programında klinik psikolog Gökhan Ergür, ilk bir ayın çok önemli olduğuna dikkat çekerek “Depremzedeler için yeniden güvenli bir ortam ve hayatla bağ kuracakları şartlar oluşturmamız gerekiyor” dedi. 

İLK BİR AY BUNLAR NORMAL 

Gökhan Ergür, bir insanın başına gelebilecek en kötü şeyin sevdiklerini, evini, işini, geçmişini ve geleceğini kaybetmesi olduğunu söyledi.  İlk bir ayın önemli olduğunu belirten Ergür, kişilerde meydana gelecek durumların şunlar olduğunu söyledi: “Kabus, uykusuzluk, depremi yeniden hissetme hali. Bu normal. Sonrasında bu durumların yavaş yavaş azalması gerekir. Yapılan araştırmalara göre bunların yüzde 90 oranı ortadan kalkıyor. Ancak bu kişini yeniden kendini güvende hissetmesi ve dünya ile yeninden bağ kurması gerekiyor. Yeniden rutinlerini oluşturması, sevdikleri ile bağ kurması, okul gitmesi, kişisel bakımını yapması gerekiyor. Ailesinde büyük kayıplar yaşayanların bu bağı kurması zordur ve kişilerin tek başına çözmesi zor.”

ONLARA BU CÜMLEYİ KURMAYIN 

Yakınlarını kaybedenlerin ilk önce anlamak gerektiğini belirterek Ergür, “Dünya devam ediyor, sen kurtuldun demek işe yaramaz.Çünkü ailelerini kaybettiler, hayatta zaten olmak istemiyorlar. Onların yanında olduğunu ve onları anladığımızı hissettirmek lazım. Onu bağlayan maddi şeyler yoktur, bu yüzden manevi ve inançları üzerinden mesafe almak gerekir” dedi. 

NEFES VE KAS EGZERSİZLERİ ÖNEMLİ 

Deprem​ korkusunu için Ergür, şunları söyledi: “Beynin amigdala diye bir bölümü var. Bu afet durumlarında tetiklenir. Kişi sürekli tetikte olur. İlk 30 gün boyunca bu tepkiler normal, bu sorun devam ediyorsa nefes egzersizleri, kas egzersizleri önemlidir. Tüm gün deprem haberlerini takip etmemesi ve hayata karışması önemlidir. Ancak tetikte olma hali istem dışıdır.”

1999 DEPREMİNDEN DAHA AĞIR 

1999 sonrasında yapılan bir araştırmaya değinen Ergür, şunları söyledi: “1999 depreminden 4 ila 12 ay sonra depremi yaşayan kişilerin yüzde 43’ünde travma sonrası stres bozukluğu ortaya çıkıyor, bir ila 30 gün arasında akut stres bozukluğu olur. Ancak bu durum ortadan kalmazsa travma sonrası stres bozukluğu ortadan kalmazsa ankisiyete, depresyon, yeme bozukluğu gibi sorunlar ortaya çıkar. Şu an yaşadığımız durum 1999 depreminden daha fazla ağır. Çünkü artçı şoklar yaşanıyor, her artçı şok kişinin bu konuya geri dönmesi, aynı anları yeniden yaşamasıdır. Artçı depremler bir an önce bitmeli, bitmezse kişi ben güvendeyim diyemeyecek.” 

DEPREM BÖLGELERİNE GÖÇ EDENLER DİKKAT! 

“Kişilere İstanbul gibi deprem açısından riskli bölgelere gitmemesini tavsiye ederim” diyen Ergür,  “Ancak mecburiyetleri varsa devletin Yeşilay gibi ücretsiz psiko destek veren kurumlar var.  Ayrıca hastanelerin psikiyatri bölümleri var. Mutlaka destek almalarını öneririm” dedi.