Son yılların popüler depresyonu: Tükenmişlik sendromunun belirtisi ve nedenleri hakkında az bilinenler!
Uzun süreli stres, duygusal ya da fiziksel yorgunluk nedeniyle ortaya çıkıyor. İş ve sosyal yaşamında verimliliği önemli ölçüde düşüren bu ruhsal bozukluğun belirtisi ve nedenleri hakkında az bilinen gerçekler…
Tükenmişlik sendromu, yoğun ve uzun süreli stres, duygusal veya fiziksel yorgunluk sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Kişinin iş, okul veya sosyal yaşamında yeterli verimliliği sağlamakta zorlandığı, motivasyon kaybı, duygusal tükenmişlik ve azalmış performans gibi belirtilerle kendini gösterir.
TÜKENMİŞLİK SENDROMUNUN NEDENLERİ NELERDİR?
Tükenmişlik sendromunun nedenleri çok çeşitlidir. Genellikle iş stresi, yoğun iş yükü, iş yeri huzursuzluğu, çalışma ortamı faktörleri, iş-yaşam dengesizliği, sürekli çalışma saatleri, yetersiz ödül ve destek, düşük motivasyon, yetersiz kaynaklar, yönetim sorunları ve çalışanların sosyal hayatları ile ilgili faktörler nedeniyle ortaya çıkabilir. Bunların yanı sıra, kişisel özellikler, aile ve çevresel faktörler de tükenmişlik sendromuna neden olabilir.
Özellikle sağlık çalışanları, öğretmenler, sosyal hizmet çalışanları, danışmanlar ve diğer hizmet sektörü çalışanları gibi insanlar yoğun bir iş yükü altında çalıştıkları için tükenmişlik sendromu riski daha yüksektir. Bununla birlikte, herhangi bir sektörde çalışan herkes bu sendromu yaşayabilir. Tükenmişlik sendromunun nedenleri tam olarak anlaşılamasa da çalışma ortamının etkileri, kişisel özellikler ve yaşam olayları gibi farklı faktörlerin birleşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir.
TÜKENMİŞLİK SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tükenmişlik sendromunun belirtileri başlıca şunlardır:
Tükenmişlik sendromu olan kişiler sıklıkla duygusal semptomlar yaşarlar. Bunlar arasında depresif duygular, umutsuzluk, yalnızlık, öfke, çaresizlik ve umutsuzluk hissetmek gibi duygusal değişimler yer alır.
Tükenmişlik sendromu olan kişiler, davranışsal semptomlar sergileyebilirler. Bu semptomlar arasında işe gitmekte güçlük çekme, işe geç kalma, işi ötelemek, motivasyon kaybı, sosyal etkileşimden kaçınma, alkol veya uyuşturucu kullanımı gibi davranışlar yer alabilir.
Tükenmişlik sendromu olan kişiler, bilişsel semptomlar yaşayabilirler. Bu semptomlar arasında dikkat eksikliği, konsantrasyon zorluğu, karar vermekte güçlük çekme, unutkanlık, hafıza sorunları ve zihinsel yorgunluk yer alabilir.
TÜKENMİŞLİK SENDROMU TESTİ NASIL YAPILIR?
Tükenmişlik sendromunun testi psikologlar tarafından farklı analiz yöntemleri ile yapılabilir. Öncelikle, psikolog, kişinin yaşadığı semptomları ve hissettiklerini anlamak için detaylı bir görüşme yapar. Bu görüşme, kişinin duygusal durumu, iş veya yaşam stresi, sosyal hayatı ve diğer kişisel konular hakkında konuşmaları içerebilir. Ayrıca, psikologlar, tükenmişlik sendromunun semptomlarından bazılarını ölçmek için standart testler kullanabilirler. Bu testler, depresyon, anksiyete, stres ve duygusal tükenmişlik gibi diğer durumları elemek için yapılır.
TÜKENMİŞLİK SENDROMU TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Tükenmişlik sendromunun tedavisi semptomların şiddetine, kişinin yaşam tarzına ve nedenlerine bağlı olarak değişebilir. Tedavi, genellikle bir dizi psikolojik müdahale ve yaşam tarzı değişikliklerini içerir.
Birincil tedavi, semptomların şiddetini azaltmaya yardımcı olacak yöntemleri içerir. Bu, stresi azaltacak, ruh halini yükseltecek ve kişinin kendisini daha iyi hissetmesine yardımcı olacak yöntemleri kapsar. Bunlar arasında yoga, meditasyon, derin nefes egzersizleri, yeterli uyku, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, hobiler ve aktiviteler gibi aktiviteler yer alır. Terapi, tükenmişlik sendromu semptomlarının tedavisinde de kullanılır. Kognitif davranış terapisi (KDT), tükenmişlik sendromu tedavisinde en yaygın kullanılan terapi türüdür. Bu terapi, düşünce kalıplarını değiştirerek stresle başa çıkmayı ve kişinin duygusal durumunu iyileştirmeyi hedefler.
Davranışsal terapi, kişinin stresle başa çıkma becerilerini geliştirmek ve olumlu davranışları öğrenmek için kullanılır. Ayrıca, psikodinamik terapi de kullanılabilir. Bu terapi, kişinin tükenmişlik sendromuna neden olan kök nedenleri ve çözümleri keşfetmesine yardımcı olur. İlaç tedavisi, semptomların şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu, antidepresanlar, anksiyolitikler veya uyku ilaçları gibi ilaçları içerebilir. Ancak, ilaç tedavisi semptomların temel nedenini tedavi etmez. Bu nedenle ilaç tedavisi genellikle diğer tedaviler ile birlikte kullanılır.
