Türk cerrahtan Alzheimer’ın şifresini çözecek çalışma

Türkiye Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Akdemir’in yaptığı ve beynin kendi kendini temizlemesi mekanizmasını açıklayan çalışma, dünyanın önde gelen bilim dergilerinden “Journal of General Physiology” de kapak konusu oldu. Beynin karanlık noktalarından birine ışık tutan çalışma, Alzheimer, demans gibi hastalıkların sebeplerinin daha iyi anlaşılması için önemli bilgiler içeriyor. Bütün vücudumuzda hücrelerin metabolizması sonucunda ortaya çıkan artıklar, lenfatik sistem denilen bir dolaşımla hücreler arası boşluktan alınarak dolaşıma katılıyor. Beyindeki artıkların nasıl uzaklaştırıldığı ise henüz bilinmiyor.

BEYİN TEMİZLİĞİ

Çalışma hakkında bilgi veren Prof. Dr. Gökhan Akdemir şunları söyledi: Beyinde oluşan artıkların sinir hücrelerinin etrafındaki bir su kanalı üzerinden temizlendiği ile ilgili görüşler vardı. Bu hipoteze göre özellikle gece iyi bir uyku sırasında beyin omurilik sıvısı hücreler arası çöpleri birlikte sürükleyerek bu su kanallardan geçirip kan dolaşımına kattığı ileri sürülüyor. Bu sisteme de glimfatik sistem adı veriliyor. Yaklaşık 10 yıldır San Francisco’daki Kaliforniya Üniversitesinde yaptığımız ortak çalışmaların sonuçlarını yayınladık. Bizim sonuçlarımıza göre beyin omurilik sıvısının bu su kanallarından geçerek temizlemesi pek olası gözükmemektedir. Daha çok kan damarlarının nabızlarının oluşturduğu dalgalanmadan etkilenmektedir.” Bu yazıyla birlikte yeni bir bilimsel tartışmanın başlayacağını ifade eden Prof. Dr. Akdemir,“Çalışmamız şu ana kadar savunulan “Glymphatic System” hipotezine karşı deney hayvanları üzerinde yapılmış özgün bir çalışma olması, sonuçların ikna edici olması sebebiyle yüz yıllık “Journal of General Physiology”e kapak oldu. Teşhis ve tedavide henüz kullanılamayacak. Ancak beyni, Alzheimer, demans gibi hastalıkların sebeplerini daha iyi anlayacağız” dedi