Uzmanlar uyardı! Bayramda bu hastalığa dikkat
Uzmanlar, Kurban Bayramı’nda kist hidatik hastalığı konusunda uyarıda bulundular.
Mersin Halk Sağlığı Müdür Dr. Aytekin Kemik, "Kesilen veya ölen hayvanların kist bulunduran organları köpeklerin ve diğer etçil hayvanların ulaşamayacağı şekilde derin çukurlara gömülerek bertaraf edilmeli veya yakılmalıdır. Köpek ve kedilere mümkün olduğu kadar çiğ et verilmemelidir" dedi.Dr. Aytekin Kemik, halk arasında kist hastalığı olarak bilinen kist hidatik hastalığının etkeninin ’echinococcusgranulosus’ denilen bir parazit olduğunu söyledi.
Bu parazitin yaşam döngüsünde kesin konak başta köpekler olmak üzere tilki, çakal, kurt ve diğer et yiyicileri olduğunu belirten Kemik, "Kist hidatik hastalığı parazit larvalarının memeli hayvanlar ve insanların başlıca karaciğer ve akciğer gibi iç organlarında yerleşmesi sonucu oluşan kronik seyirli zoonotik bir hastalıktır.
Ülkemizde parazitin esas kaynağı başta köpeklerdir. Kist hidatik hastalığının ülkemizdeki yayılımında köpekler aktif rol almaktadır. Parazit köpek, tilki, çakal gibi etçil hayvanların ince bağırsaklarında yaşar ve parazit çoğalmak için yumurtlar.
Enfekte hayvanın dışkısı ile atılan yumurtalar toprakta ve soğukta bir yıl kadar canlı kalabilirler. Dışkıyla atılan yumurtalar hayvanların ayakları, arazi eğimi, rüzgar ve yağmur etkisi ile yayılırlar. Enfekte hayvanın dışkısıyla etrafa saçılan bu yumurtaları insanlar çiğ tüketilen ve iyi yıkanmamış meyve ve sebzelerden, kirli içme sularından alırlar.
Ağız yoluyla sindirim sistemine alınan yumurtalardan çıkan parazit larvaları kan ve lenf yolu ile başta karaciğer ve akciğer olmak üzere beyin, böbrek, kemik, kalp gibi diğer organlara da yerleşebilirler. Yerleştiği yerde larva bir kese haline geçer ve çok yavaş büyür. Sığır, koyun, keçi gibi hayvanların su kesesi şeklindeki kistleri bulunduran organ ve etlerini çiğ olarak köpek gibi konak hayvanlar tarafından yenildiğinde kese köpeğin bağırsağında parçalanır ve bağırsak mukozasına yapışan kurtçuk yaklaşık 7 haftada erişkin hale gelir ve tekrar yumurta üretmeye başlar" diye konuştu.
KİST HİDATİK HASTALIĞINDAN KORUNMA YOLLARI
Kist hidatik hastalığından korunmanın yollarını da açıklayan Kemik, "Kesilen veya ölen hayvanların kist bulunduran organları köpeklerin ve diğer etçil hayvanların ulaşamayacağı şekilde derin çukura gömülerek bertaraf edilme veya yakılmalıdır. Özellikle kurban bayramlarında bu hususlara daha çok dikkat edilmelidir. Köpek ve kedilere mümkün olduğu kadar çiğ et verilmemelidir.
Çiğ yenen sebze ve meyvelerin bol su ile iyice yıkandıktan sonra tüketilmesi, kişisel temizlik kurallarına dikkat edilmesi, içme ve kullanma sularının temiz olmasına özen gösterilmelidir. Köpekler yılda en az dört kez iç parazitlere karşı ilaçlanmalıdır. Köpek sahipleri tarafından gezdirilirken etrafa dışkılamaları halinde dışkıları alınarak poşete konup, ağzı bağlanarak çöpe atılmalıdır.
Parazit mücadelesi yapılmadan serbest dolaşan köpeklerin okşanması ve sevilmesi sırasında parazit yumurtaları ellere geçebilir. Bu şekilde kirlenen ellerin yıkanmadan ağza götürülmesi ile parazitin yumurtası alınabilmektedir. Bu nedenle özellikle çocukların köpeklerle temasından sonra ellerini bol su ve sabunla yıkamaları sağlanmalıdır" şeklinde konuştu.
Kaynak: İHA
