1 hafta gittikleri uzayda mahsur kalan astronotlar tehlikede: Vücutları bozulabilir
NASA astronotları, Boeing'in Starliner aracındaki teknik sorunlar nedeniyle Uluslararası Uzay İstasyonu'nda planlanandan daha uzun süre kalmak zorunda kaldı ve bu durum, uzayda uzun süre kalmanın neden olduğu ciddi sağlık risklerini artırdı. Uzmanlar, kemik yoğunluğu kaybı, kas atrofisi ve diğer fizyolojik sorunlar nedeniyle astronotların yaşamlarının tehlikede olabileceğini belirtiyor.
Uzmanlar, uzayda mahsur kalan NASA astronotlarının Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki (UUİ) kalış sürelerinin 2025 yılına kadar uzatılması halinde 'hayatlarını değiştirecek' risklerle karşı karşıya kalacakları uyarısında bulunuyor.
Boeing'in arızalı Starliner'ı, Barry 'Butch' Wilmore ve Sunita Williams'ı haziran ayında birkaç günlüğüne UUİ'ye götürdü. Ancak mürettebat bu hafta, gelecek yıla kadar eve dönemeyebileceklerine dair haber aldı.
Birçok araştırma uzayda uzun süre kalmanın kemik yoğunluğu kaybına, kas atrofisine, yoğun radyasyona maruz kalmaya, görme sorunlarına ve diğer önemli sağlık sorunlarına neden olabileceğini ortaya koydu.
Astronotlar, görevin uzunluğuna bağlı olarak, Wilmore ve Williams'ın önlerindeki yollara hazırlıklı olmadıklarını gösteren sağlık testleri de dahil olmak üzere farklı seviyelerde eğitim alıyorlar.
Boeing'in Starliner uçağındaki teknik sorunlar, 14 Haziran'da dönmeleri planlanan astronotların iki aydan fazla bir süredir UUİ'de mahsur kalmasına neden oldu. Starliner'daki itici arızaları ve helyum sızıntıları, NASA ve Boeing'i uzay aracıyla yapılacak bir geri dönüş yolculuğunun felaketle sonuçlanabileceği endişesiyle iki astronotu yörüngede daha uzun süre tutmaya zorladı.
UZAYDA MAHSUR KALAN ASTRONOTLARIN VÜCUTLARI BOZULABİLİR
Florida Üniversitesi'nde Uygulamalı Fizyoloji ve Kinesiyoloji profesörü olan Rachael Seidler, DailyMail.com'a yaptığı açıklamada, "Genel olarak, fizyoloji açısından insan uzay uçuşunda gördüğümüz değişikliklerin neredeyse tamamı doza bağlı gibi görünüyor." dedi.
Seidler, "Uzayda ne kadar uzun süre kalırsanız, en azından bir noktaya kadar değişim o kadar büyük olur." diyerek durumu anlattı.
UUİ, Dünya'da deneyimlediğimiz yerçekiminin yalnızca yaklaşık yüzde 90'ına sahip. Azaltılmış yerçekiminde yaşamak, vücudun kemiklerinin ve kaslarının olması gerektiği kadar sıkı çalışmadığı anlamına geliyor ve bu da önemli kemik yoğunluğu kaybına ve kas atrofisine neden oluyor.
Kemik Sağlığı Kliniği'nin kurucusu ve CEO'su Kyle Zagrodzky Newsweek'e verdiği demeçte, "Astronotlar, Dünya'daki şiddetli osteoporozdan yaklaşık 12 kat daha hızlı, endişe verici bir oranda hızlandırılmış kemik kaybı yaşarlar." diye konuştu.
Osteoporozun kırık riskini artırdığını ve çoğu zaman yaşamı değiştiren yaralanmalara yol açtığına dikkati çeken Zagrodzky, "Kalça kırıkları, bağımsızlığı ortadan kaldırabildiği ve ölüm riskini artırabildiği için ciddi bir endişe kaynağı." dedi.
Buna ek olarak Avrupa Uzay Ajansı'na göre, uzun süreli uzay görevlerinde bulunan astronotlar kas kütlelerinin yüzde 50'sine kadarını kaybedebiliyor. Bu da hem görev sırasında hem de sonrasında fiziksel olarak zorlayıcı aktiviteleri yapma becerilerini tehlikeye atabiliyor ve ağrı ve rahatsızlığa neden olabiliyor.
Düşük yerçekimi, astronotların kalplerinin şeklini ve işlevini bile değiştiriyor. NASA'ya göre, uzayda kalp ovalden (dolu bir su balonu gibi) yuvarlak bir topa (hava dolu bir balon gibi) dönüşebiliyor.
