ABD yönetimi, yapay zeka, kuantum hesaplama ve askeri alanlarda Çin'in ilerlemesini engellemek amacıyla onlarca Çinli teknoloji şirketini daha kara listeye ekledi. Çin ise gelişimini sürdüreceğinde ısrarlı.
Son dönemde ABD ile Çin arasında teknoloji alanında tırmanan rekabette tansiyon yükselmeye devam ediyor. ABD Ticaret Bakanlığı, aralarında 70'ten fazla Çinli firmanın da olduğu 80 şirketi ihracat kara listesine aldığını duyurdu. Bu karar, Çin'in özellikle yapay zeka çipleri, yüksek performanslı bilgisayar sistemleri ve kuantum teknolojileri geliştirme çalışmalarını frenlemek için atılan son adım olarak yorumlanıyor.
ABD'nin kara listeye aldığı şirketler arasında Çin'in yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri, Güney Afrika, İran ve Tayvan merkezli firmalar da var. Bu şirketlerle ticaret yapmak isteyen ABD'li kuruluşlar, öncelikle lisans almak zorunda. Ancak lisans başvurularının büyük çoğunluğu reddediliyor. Hatırlanacağı gibi, 2019 yılında Donald Trump yönetimi Huawei'yi kara listeye almış, ardından gelen dönemde bu liste giderek genişlemişti.
Yeni açıklanan listede, bulut bilişim devi Inspur Group'un altı iştiraki dikkat çekiyor. Inspur zaten 2023'ten bu yana çeşitli yaptırımlara hedef olmuştu. ABD yetkilileri, şirketin Çin ordusunun süper bilgisayar projeleri için Amerikan menşeli ürünleri temin etmeye çalıştığını ve askeri amaçlı yapay zeka teknolojileri geliştirdiğini ileri sürüyor.
Listeye eklenen diğer önemli firmalar arasında sunucu üreticisi Nettrix Information Industry, teknoloji şirketleri Suma Technology ve Suma-USI Electronics yer alıyor. Ayrıca, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak tanınan Pekin Yapay Zeka Akademisi de yaptırımlar kapsamına dahil edildi.
ABD, kara listeye alınan 27 şirketin Çin'in askeri modernizasyonunu desteklemek için çalıştığını, 7 şirketin ise Çin Komünist Partisi'nin kuantum teknoloji kapasitesini artırmak amacıyla faaliyet yürüttüğünü belirtti. Ayrıca daha önce yaptırımlara maruz kalan Huawei ve onun yan kuruluşu HiSilicon'a ürün temin eden iki Çinli şirket de listeye dahil edildi.
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, yaptırımlarla ilgili yaptığı açıklamada, "Amerikan teknolojisinin düşmanlarımız tarafından kendi ordularını güçlendirmek ve Amerikalıların hayatını tehdit etmek için kullanılmasına asla izin vermeyeceğiz" dedi.
Çin Dışişleri Bakanlığı, yaptırımların duyurulmasının ardından sert bir açıklama yaptı. Bakanlık sözcüsü, "ABD, ulusal güvenlik kavramını genelleştirmekten vazgeçmeli" diyerek Washington'u eleştirdi ve bu tür yaptırımların Çin'in teknolojik yükselişini durduramayacağını vurguladı.