Çin artık çok önde... ABD'de büyük şok! Ay'da keşif projesi iptal
Çin, Ay'ın "karanlık" yüzünden numune toplayan ilk ülke olarak tarihe adını yazdırırken ABD'nin uzay ajansı NASA, artan maliyetleri gerekçe göstererek Ay keşif projesi VIPER'ı iptal etti.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), 450 milyon dolar maliyetle geliştirmeyi hedeflediği VIPER Ay keşif aracı programını iptal ettiğini duyurdu.
Volatiles Investigating Polar Exploration Rover'ın kısaltması olan VIPER, Ay'ın güney kutbuna yakın bir yere inmeyi ve 100 gün boyunca Ay'daki buz yataklarını araştırmayı amaçlayan robotik bir görev olarak planlanmıştı.
Gezginin 2025'te NASA'nın Ticari Ay Yükü Hizmetleri girişiminin (CLPS) bir parçası olarak Astrobotic Griffin iniş aracıyla Ay'a fırlatılması planlanıyordu. VIPER, maliyet aşımı ve projede yaşanan gecikmeler nedeniyle iptal edildi ve aracın parçaları hurdaya çıkarılacak.
NASA, VIPER İÇİN 450 MİLYON DOLAR HARCAMIŞTI
VIPER görevinin sonlandırılması kararı 17 Temmuz'da bir telekonferansla duyuruldu. Science Alert'in aktardığına göre NASA, fırlatma maliyetleri hariç olmak üzere program için bugüne kadar yaklaşık 450 milyon dolar harcadı.
İptal kararına rağmen NASA yönetimi programın şimdiye kadar başarılı olduğunu ve fesih kararının sadece bütçe yetersizliği nedeniyle alındığını vurguladı.
"BÜTÇE ÇOK KISITLI"
NASA'nın Washington'daki merkezinde keşiften sorumlu yönetici yardımcısı olarak görev yapan Joel Kearns, "Bu gerçekten de maliyet ve ABD'deki çok kısıtlı bütçe ortamıyla ilgili. VIPER ekibine çok güveniyorduk." ifadesini kullandı.
NASA Bilim Misyonu Direktörlüğü yönetici yardımcısı Nicola Fox, çok zor aldıkları bu kararının "bütçe kaygılarına dayalı bir karar" olduğunu belirtti ve ekledi:
"Öncelikle ve en önemlisi, bu hiçbir şekilde bu gezgini inşa etmek için çalışan görev ekibinin çalışmalarının kalitesinin bir yansıması değildir. Ay'da su aramak üzere bu keşif aracını inşa edebilmek için pandemi dönemi de dahil olmak üzere büyük bir gayretle çalıştılar."
İptal edildiği sırada, araba büyüklüğündeki VIPER tamamen monte edilmişti ve gezginin fırlatmanın fiziksel streslerini ve uzayın zorlu ortamını kaldırabilmesini sağlamak için çevresel testlerden geçiyordu.
Kearns yaptığı açıklamada NASA'nın "VIPER bilimsel araçlarını ve bileşenlerini gelecekteki Ay görevleri için potansiyel olarak parçalara ayırıp yeniden kullanmayı" düşündüğünü, ancak öncelikle hem ABD'li hem de uluslararası endüstri ortaklarına gezgini olduğu gibi kullanmaya ilgi duyup duymadıklarını soracağını söyledi.
ÇİN, AY'IN "KARANLIK" YÜZÜNE İNMİŞTİ
NASA, maliyet nedeniyle Ay keşif programını iptal ederen ABD'nin en büyük rakibi Çin, kendi Ay Keşif Programı Ay'ın "karanlık" yüzüne inerek buradan topladığı numuneleri Dünya'ya getiren ilk olarak olarak tarihe geçti.
Çin "Çang'ı 6" isimli keşif aracını mayıs ayında fırlatmıştı ve haziran ayının başında Ay'ın karanlık yüzüne iniş yapmıştı. İlk kez Ay'ın karanlık yüzünden kaya ve toprak numuneleri toplayan "Çang'ı 6" görevini haziran sonunda tamamladı.
