Çin'in keşif aracı tarih yazdı! Ay'ın karanlık yüzünden toplanan numuneler Dünya'ya döndü
Çin, "Çang'ı 6" keşif aracı ile Ay'ın karanlık yüzünden ilk kez kaya ve toprak örnekleri toplamayı başardı. Dönüş mekiğinin örneklerle birlikte Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'ne başarıyla indiği açıklandı.
Çin Halk Cumhuriyeti, Ay Keşif Programı kapsamında Dünya'nın uydusunun karanlık yüzünden kaya ve toprak örnekleri toplayacak olan "Çang'ı 6" isimli keşif aracını mayıs ayında fırlatmıştı. Araç, haziran ayının başında Ay'ın karanlık yüzüne başarıyla iniş yapmıştı.
İlk kez Ay'ın karanlık yüzünden kaya ve toprak numuneleri toplayan "Çang'ı 6" görevini tamamladı. Çin Ulusal Uzay İdaresi, örnekleri taşıyan dönüş mekiğinin bu sabah saatlerinde Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'ndeki planlanan alana indiğini açıkladı.
AY'IN KARANLIK YÜZÜNDEN DAHA ÖNCE NUMUNE TOPLANMAMIŞTI
Çang'ı 6, bugüne dek Ay'ın karanlık yüzeyinden kaya ve toprak örneği toplayan ilk keşif görevi olurken Çin de bunu yapan ilk ülkeoldu. Uydu, sonda, iniş ve yükseltme araçları ile dönüş mekiğinden oluşan keşif aracı, 3 Mayıs'ta Çin'in Haynan Adası'ndaki Vınçang Uzay Merkezi'nden fırlatılmıştı.
Keşif aracı, 2 Haziran'da Ay'ın Güney Kutbu-Aitken Çanağı içindeki bir krater olan Apollo Çanağı'na yumuşak iniş yapmış, toprak ve kaya örnekleri toplama işlemlerini 4 Haziran'da tamamlamıştı.
AY'IN KARANLIK YÜZÜ NE DEMEK?
Ay'ın karanlık yüzü aslında "Ay'ın uzak yüzü" olarak bilinmekte. "Karanlık" ifadesi zannedilenin aksine ışık yokluğunu değil, Ay'ın Dünya'dan görülemeyen kısmını tanımlamak için kullanılıyor.
NASA'nın internet sitesinden alınan bilgiye göre Ay, Dünya etrafında dönerken aynı zamanda kendi ekseni etrafında da dönüyor ve bu dönme süreleri eşit olduğundan dolayı her zaman aynı yüzü Dünya'ya dönük kalıyor. Bu yüzden Ay'ın uzak yüzü, Dünya'dan direkt olarak gözlemlenemiyor.
ÇİN'İN "ÇANG'I" KEŞİF GÖREVLERİ
Çin'in "Çang'ı" keşif görevleri keşif görevleri, 2007 ve 2010 yıllarında Ay yörüngesine yollanan "Çang'ı 1" ve "Çang'ı 2" uydularıyla başlamıştı. Ay'ın haritalandırılmasının hedeflendiği keşif görevleri, yüzeye yumuşak iniş için hazırlık amacı taşıyordu.
"Çang'ı 3" görevinde "Yütu" (Yeşim Tavşanı) adı verilen gezgin keşif aracı, Aralık 2023'te Ay'ın yüzeyine indirilmişti. Çin, "Çang'ı 4" görevinde "Yütu-2" gezgin keşif aracını Ocak 2019'da Ay'ın karanlık yüzüne indirerek ilke imza atmıştı.
"Çang'ı 5" görevinde Çin, Ay yüzeyinden kaya ve toprak örnekleri toplamayı amaçlayan ilk keşif aracını göndermişti. Keşif aracı, Kasım 2020'de fırlatıldıktan sonra topladığı 1,73 kilogram kaya ve toprak örneğiyle Aralık 2020'de Dünya'ya dönmüştü.
Çin, Ay'daki keşif faaliyetini gelecek yıllarda yeni görevlerle sürdürmeyi planlıyor. Bu kapsamda "Çang'ı 6"nın ardından, 2026'da Ay'ın güney kutbunda keşif yapmak üzere "Çang'ı 7" ve 2027'de doğal kaynak kapasitesini ve kullanılabilirliğini doğrulamak ve Ay yüzeyindeki uzay üssü inşası için testler yapmak üzere "Çang'ı 8" görevleri planlanıyor.
Ülke, 2030'dan itibaren Ay'a insanlı seferler düzenlemeyi, Uluslararası Ay Araştırma Üssü kurarak daha ileri keşif faaliyetlerine zemin hazırlamayı hedefliyor.
