Gece uyurken beyinde gerçekleşen şaşırtıcı olay! Hafızayı doğrudan etkiliyor
Uyumak, çok yorgun olduğumuzda vücudumuzu dinlendirmek için başvurduğumuz bir yöntem olsa da aslında çok daha büyük bir etkisi ortaya çıktı. Araştırmalara göre derin bir uyku, beyindeki hafızadan sorumlu bölge olan hipokampusu sıfırlayarak sürekli öğrenmeyi sağlıyor.
ABD'nin Ithaca şehrinde bulunan Cornell Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, uykunun beynin hafıza merkezi olarak bilinen hipokampus bölgesini sıfırlayarak sürekli öğrenmeyi sağladığını ve hafızayla ilgili bozuklukların tedavisi için yeni stratejiler sunduğunu gösterdi.
UYUMAK, HAFIZAYI SIFIRLIYOR
İyi bir gece uykusunun enerjiyi geri kazandırmaya yardımcı olduğu bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış bir gerçek. Bununla birlikte Cornell Üniversitesi'nin araştırmasına göre uyku bir başka hayati işlevi daha sıfırlıyor: hafıza.
Yeni şeyler öğrenmek veya deneyimlemek, beynin hafıza için hayati önem taşıyan bir bölgesi olan hipokampustaki nöronları harekete geçirir. Daha sonra uyurken, aynı nöronlar aynı aktivite modelini tekrarlar, bu da beynin daha sonra korteks adı verilen geniş bir alanda depolanan bu anıları nasıl pekiştirdiğini gösterir.
Peki nasıl oluyor da tüm nöronlarımızı kullanmadan bir ömür boyu yeni şeyler öğrenmeye devam edebiliyoruz?
İNSAN BEYNİNDEKİ HİPOKAMPUS BÖLGESİ
Science dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, derin uyku sırasında belirli zamanlarda hipokampustaki belirli bölümlerinin sessizleştiğini ve bu nöronların sıfırlanmasına izin verdiğini ortaya koyuyor. Nörobiyoloji ve davranış profesörü ve makalenin sorumlu yazarı Azahara Oliva, "Bu mekanizma beynin ertesi gün yeni öğrenme için aynı kaynakları, aynı nöronları yeniden kullanmasına izin verebilir." dedi.
Hipokampus üç bölgeye ayrılır: CA1, CA2 ve CA3. CA1 ve CA3, zaman ve mekanla ilgili anıların kodlanmasında rol oynuyor. Mevcut çalışmanın uyku sırasında hipokampusun bu susturulmasını ve sıfırlanmasını ürettiğini bulduğu CA2 hakkında ise az şey biliniyor.
Araştırmacılar farelerin hipokampisine elektrotlar yerleştirerek öğrenme ve uyku sırasında nöronal aktiviteyi kaydetmelerini sağladı.
Bu şekilde, uyku sırasında CA1 ve CA3 bölgelerindeki nöronların gün içinde öğrenme sırasında gelişen aynı nöronal kalıpları yeniden ürettiğini gözlemleyebildiler. Ancak araştırmacılar, beynin aşırı yüklenmeden ya da nöronları tükenmeden her gün öğrenmeye nasıl devam ettiğini bilmek istiyorlardı.
Oliva, uyku sırasında her şeyin sessizleştiği başka hipokampal durumlar olduğunu fark ettiklerini belirterek, "Çok aktif olan CA1 ve CA3 bölgeleri aniden sessizleşti. Bu hafızanın sıfırlanmasıdır ve bu durum orta bölge olan CA2 tarafından üretilir." ifadesini kullandı.
Piramidal nöronlar olarak adlandırılan hücrelerin, öğrenme gibi işlevsel amaçlar için önemli olan aktif nöronlar olduğu düşünülüyor. İnternöron adı verilen başka bir hücre türünün ise farklı alt tipleri var. Araştırmacılar, beynin bu iki tip internöron tarafından düzenlenen paralel devrelere sahip olduğunu keşfetti; biri hafızayı düzenleyen, diğeri ise anıların sıfırlanmasını sağlayan.
Sonuç, tüm hayvanların neden sadece anıları düzeltmek için değil, aynı zamanda beyni sıfırlamak ve uyanık saatlerde çalışmasını sağlamak için uykuya ihtiyaç duyduğunu açıklamaya yardımcı oluyor. Oliva, "Hafızanın dinamik bir süreç olduğunu gösteriyoruz." dedi.
