Samanyolu dışında bir yıldız ilk kez bu kadar net görüntülendi! Güneş'ten 2 bin kat daha büyük

Avrupa Güney Gözlemevi'nden astronomlar, başka bir galaksideki bir yıldızın yakın çekim görüntüsünü ilk kez yakaladıklarını açıkladı. Daha önce de Samanyolu​ dışındaki yıldızların görüntüleri elde edilmişti, ancak bu kadar netlikte olmamıştı. Yeni yakalanan yıldızın adı ise G64.

DÜNYA'DAN 160 BİN IŞIK YILI UZAKLIKTA

Yıldız​, Samanyolu'nun uydu galaksisi olan Büyük Macellan Bulutu'nda, Dünya'dan 160 bin ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Astronomlar görüntüdeki büyük oval şeklin, yıldızın tozlu kozası olduğunu düşünüyor. Bunun, yıldızın yaşamının son evreleri olduğuna ve bir süpernova​ olarak patlamadan önceki süreci izlediklerine inanıyorlar.

Astronomlar, bulgularını Astronomy and Astrophysics adlı hakemli dergide 21 Kasım 2024 tarihinde yayımladı. Çalışmanın başyazarı, Şili'deki Andrés Bello Ulusal Üniversitesi'nden Keiichi Ohnaka, yıldızın yakınında bir yumurta şeklinde koza keşfettiklerini belirterek, "Heyecanlıyız çünkü bu durum, ölmekte olan bir yıldızın süpernova patlamasından önceki materyal fırlatmasıyla ilgili olabilir" dedi.

BOYUTU GÜNEŞ'TEN İKİ KAT DAHA BÜYÜK

Aslına bakarsanız, gökbilimciler bu yıldızdan onlarca yıldır haberdardı ve ona dev yıldız lakabını takmışlardı. Bunun nedeniyse Güneş'in yaklaşık 2 bin katı büyüklüğünde kırmızı bir "süperdev" olmasından kaynaklanıyor.

Görüntüyü elde edebilmek için ekip, Şili'nin Atacama Çölü'ndeki Avrupa Güney Gözlemevi'nin Çok Büyük Teleskop İnterferometresi (Very Large Telescope Interferometer) üzerinde bulunan GRAVITY adlı bir cihazı kullandı. İkinci nesil cihaz, dört teleskobun ışığını birleştirerek yıldızın yüksek çözünürlükte görüntülenmesini sağladı.

Öte yandan yeni yakın çekim görüntüyü önceki gözlemlerle karşılaştıran astronomlar, yıldızın sönükleştiğini gördüler. Çalışmanın ortak yazarlarından, Almanya'daki Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Gerd Weigelt, "Yıldızın son 10 yıl içinde önemli bir değişim yaşadığını gördük. Bu, bir yıldızın yaşamını gerçek zamanlı olarak gözlemlemek için nadir bir fırsat sunuyor" ifadelerini kullandı.

Ayrıca görüntüler, yıldızın tozlu halkasını ve kozasını dışarı attığını ortaya koyuyor. Çalışmanın bir diğer ortak yazarı, İngiltere'deki Keele Üniversitesi'nden Jacco van Loon, "Bu yıldız, türünün en uç örneklerinden biri ve yaşadığı her dramatik değişim, onu patlayıcı sonuna bir adım daha yaklaştırabilir" bilgisini paylaştı.

DAHA FAZLA GÖZLEM YAPILACAK

Ekip, yıldızda neler olduğunu daha iyi anlamak için daha fazla gözlem yapacak. Yıldızın uzamış koza şeklini şaşırtıcı bulan araştırmacılar, bunun ya yıldızın kendi materyalini fırlatması ya da henüz keşfedilmemiş bir eş yıldızın etkisiyle açıklanabileceğini ifade ettiler.