Seneye damga vuran 5 buluş
Prof. Dr. Ural Akbulut, uluslararası dergiler Science ve Nature ile önemli bilimsel konferanslar gibi kaynaklardan 2019’da bilim dünyasında yaşanan en önemli gelişmeleri derledi.
İşte bunlardan beşi:
Kansere karşı foto dinamik terapi
2019’un en etkileyici buluşları arasında kanser hücresinin çekirdeğine girip parçalayan foto dinamik terapi yer aldı. İngiltere’de Warwick Üniversitesi Kimya Bölümü araştırmacıları, iridyum atomlarını albümin moleküllerine bağlayarak ışığa duyarlı hâle getirdi. Bu moleküllerin kanser hücrelerinin çekirdeğine girebildiklerini vurgulayan araştırmacılar, fotodinamik tedavi tekniğiyle o noktaları ışınla aktive ederek kanser hücrelerini parçaladıklarını duyurdu. Tekniğin hastalarda denenmediği ancak gelecekte kemoterapi alan hastaların yan etkiler sebebiyle olumsuzluk yaşamalarının önlenebileceği belirtildi.
3D yazıcıları 100 kat hızlandıran teknoloji
ABD’deki Michigan Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. T. Scott, günümüzdeki 3D yazıcılardan 100 kat daha hızlı üretim yapan yeni bir yazıcı geliştirdiklerini bildirdi. Mevcut teknolojilerde, küçük bir objenin üç boyutlu modelinin üretimi, her ince katman soğuyup sertleşmeden bir sonraki katman oluşturulamadığı için saatler sürüyor. Scott ve ekibi ise bu sistem yerine sertleştirilebilen sıvı haldeki plastiği cam bir kaba yerleştirerek yeni bir teknoloji geliştirdi. Yeni yazıcıyla ilgili üç patent başvurusu yapıldı ve çalışmayla ilgili bilimsel veriler, Science Advances dergisinde yayımlandı.
Zihin gücüyle çalışan kol protezi
ABD’de Carnegie Mellon ve Minnesota üniversitelerinin ortak çalışmasıyla, beyne elektrotlar takmadan kol protezinin zihin gücüyle hareket ettirilmesinin önünü açan yeni bir teknoloji geliştirildi. Biyomedikal Mühendisliğinde öğretim üyesi Prof. Dr. B. He, noninvaziv bir beyin-bilgisayar arayüzü kullanarak zihin kontrollü robotik kolun bilgisayar imlecinin hareketini mükemmel şekilde takip etmesini sağladıklarını açıkladı. Bu amaçla EEG tekniğini kullandıklarını vurgulayan araştırmacılar, çalışmanın bilimsel sonuçlarını Science Robotics dergisinde anlattı.
Aşırı tuzlu suları arıtacak teknoloji
ABD’de Columbia Üniversitesi Çevre Mühendisliği bölümünde öğretim üyesi N.Y. Yip, aşırı derecede tuzlanmış suları arıtmak için yeni bir teknik geliştirdi. Aşırı tuzlu suyu önce diizopropilamin ile karıştırdıklarını açıklayan Dr. Yip, daha sonra karışımı 15 santigrat derecede bekleterek çözücünün suyu absorbe etmesini (soğurmasını) sağladıklarını belirtti. Bu teknolojinin çok ucuz olduğunu ve çok kısa sürede suyu arıttığını vurgulayan Yip, çalışmasını Environmental Science & Technology Letters Dergisi’nde yayımladı.
İki atom kalınlığında altın folyo üretimi
İngiltere’de Leeds Üniversitesinde nano boyuttaki malzemeler alanında araştırma yapan Prof. Dr. S. Evans ve ekibi, dünyanın en ince altın folyosunu üretti. Araştırmacılar, folyonun sadece iki atom kalınlığında olduğunu ve ilk defa başka bir destekleyici malzeme üzerine yapışık olmadan üretilen en ince folyo olduğunu belirtti. Evans ve ekibi tarafından altın folyonun kalınlığı ölçüldü ve 0,47 nanometre (insan tırnağının milyonda biri) olduğu belirlendi. Çalışmanın bilimsel verileri Advanced Science dergisinde yayımlandı. Bu altın folyonun, bükülebilen ve akım iletebilen ekranlarda kullanılabileceği, ayrıca çok verimli kimyasal katalizör olarak değerlendirilebileceği kaydedildi.