11 soruda ‘Maymun Çiçeği’ virüsü: Semptomlar, yayılma yolları ve korunma yöntemleri

Sağlık Bakanlığı’nın sosyal medya hesaplarından Orthopoxvirus cinsindeki zoonotik bir virüsün neden olduğu maymun çiçeği hastalığı hakkında merak edilen soruların cevapları yayımlandı.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?

Semptomları 1976’lı yıllardaki çiçek hastalığına benzeyen Orthopoxvirus cinsindeki zoonotik bir virüsün neden olduğu maymun çiçeği hastalığı, Orta ve Batı Afrika’da insandan insana bulaşabilen MPox virüsünün sebep olduğu viral bir hastalıktır.

MAYMUN ÇİÇEĞİ İÇİN NE ZAMAN TEST YAPILMALIDIR?

M-Çiçeği olduğunu düşünen ve enfekte kişilerle temas halinde olan vatandaşların bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekmekte.

MAYMUN ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ NELER?

Orta ve Batı Afrika’yı etkisi altına alan Maymun çiçeği hastalığının semptomları arasında; ateş, baş ağrısı, kas ağrıları ve sırt ağrısı, büyümüş lenf bezleri, solunum sistemi semptomları, burun tıkanıklığı, öksürük ve cilt döküntüleri yer alıyor.

BELİRTİLERİM VARSA NE YAPMALIYIM?

Maymun çiçeği belirtilerinin fark edildiği anda en yakın sağlık kuruluşuna başvuru yapılması gerekir. Sağlık kuruluşuna başvurana kadar başkalarıyla, evcil hayvanlar veya diğer hayvanlarla yakın temastan kaçınılmalıdır. Test sonuçları bekleniyorsa aynı önlemlere uymaya devam edilmeli. Test sonucunuz pozitifse, cilt döküntülerinde sağlam bir cilt görünümü oluşana kadar önlemlere uymaya devam edilmelidir.

MAYMUN ÇİÇEĞİ NASIL BULAŞIR?

Maymun çiçeği virüsü, enfekte olmuş kişilerle temasta ve kullanılan giysi ve çarşaflar üzerinden bulaşıcı etki gösterir.

Maymun çiçeği virüsü şu durumlarda bulaşır;
-Yüz yüze konuşma esnasında nefes alıp verme
-Ten teması
-Uzun süreli yakın temas ile birlikte solunum damlacıklarının yayılması
-Yatak örtüleri gibi kontamine eşyalarla temas
-Anneden bebeğe bulaşma, gebelik ve doğum sırasında ve sonrası yakın temasla çocuğa bulaşabilir.
-Hayvanların salyaları, tırmalaması, ısırması ve enfekte hayvanın etinin yenmesi de hayvandan insana bulaşma yoludur.

MAYMUN ÇİÇEĞİ CİNSEL YOLLA BULAŞAN BİR HASTALIK MIDIR?

Maymun çiçeği temasla bulaşabilen bir hastalık olmasının yanı sıra cinsel yolla da bulaşabilmekte. Geçmişte M-Çiçeği salgınları enfekte hayvanlarla ve hayvan ürünleriyle doğrudan temas sonucu ortaya çıkmıştır, ancak kişiden kişiye bulaşma sınırlı olmuştur. Günümüzdeki salgında, virüs esas olarak yakın temas yoluyla bulaşmaktadır. Cinsel temas sırasında lezyonlarla temas veya solunum sekresyonları ile yakın temas ile bulaşma olabilir. 

MAYMUN ÇİÇEĞİ NASIL ÖNLENİR?

Eller sık sık yıkanmalı, M-Çiçeği olduğundan şüphelenilen bir cilt döküntüsüne sahip kişilerle yakın cilt temasından ve M-Çiçeği hastasını kullanmış olduğu eşyaları kullanmaktan kaçınılmalıdır.

KALABALIK ETKİNLİKLERE GİTME KONUSUNDA ENDİŞELENMELİ MİYİM?

İlk bulgular insanların yakın, devamlı cilt teması yaşadığı etkinliklerin M-Çiçeği vakalarına yol açtığını göstermektedir. Kalabalık etkinliklere katılımda diğer kişilerle yakın temasta bulunulacağı göz önünde bulundurulmalıdır.

MAYMUN ÇİÇEĞİNDE HANGİ TEDAVİLER MEVCUTTUR?

MPox virüsünün sebep olduğu M-Çiçeği hastalığı için özel olarak geliştirilen bir tedavi bulunmamakta. Ancak, virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan antiviral ilaçlar M-Çiçeği tedavisinde kullanılabilse de etkinliği tam olarak kanıtlanmış değildir.

EVCİL HAYVANIMA MAYMUN ÇİÇEĞİ BULAŞABİLİR Mİ?

Zoonotik bir hastalık olan Maymun Çiçeği virüsü, hayvanlar ve insanlar arasında bulaşabilir.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ SU YOLUYLA HAVUZDAN, SICAK KÜVETTEN VEYA SU PARKINDAN BULAŞABİLİR Mİ?

M-Çiçeği’nin havuzdan, sıcak küvetten veya su parkındaki sulardan bulaşabileceği konusunda net bağlantı olduğunu gösteren bir çalışma yoktur. Ancak virüsün insandan insana yakın temas, cilt teması yoluyla bulaşması mümkündür. M-Çiçeği hastasının havlusu, yüzme tahtası, havuz oyuncağı veya giysisi gibi eşyalarının bir başkası tarafından kullanılmasıyla hastalık bu eşyaları kullanan sağlıklı kişiye de bulaşabilir. Eğlence amaçlı su mekânlarında dezenfeksiyon yapılması ve havuzların uygun şekilde klorlanmasıyla M-Çiçeği virüsünün bulaşma riski ortadan kaldırılmış olur.