Dilimizde bazı kalıpları kullanırken yazım hataları yapmamız olağan olur; ancak “art arda” gibi sık kullanılan ifadeler bunların başında gelebilir. Kimi zaman “ardarda” biçiminde, kimi zamansa “art arda” şeklinde yazılarak ikilem yaratır. “Art arda nasıl yazılır?” sorusunu merak edenler için, bu ifadenin kökeni ve doğru yazılış biçimi hakkında detaylı bilgi sunmak, metinlerinizdeki bütünlüğü ve doğruluğu korumanızı sağlar.
Her bir kelimenin anlamını koruyarak yeni bir kavram oluşturup oluşturmadığını gözetmek, Türkçe yazım kurallarının önemli bir parçası. “Art” ve “arda” sözcüklerinin tek bir kelimeye dönüşüp dönüşmediğini anlamak, ayrı mı yoksa birleşik mi kullanmamız gerektiğine açıklık kazandırır. Bu içerikte, hem TDK’nin görüşüne hem de “art arda” ifadesine dair dilbilgisi mantığına değinecek, ayrıca yazarken dikkat etmeniz gereken püf noktalara göz atacağız.
Bu ifade, “arka arkaya, peş peşe” benzeri bir kavramı karşılar. TDK’ye göre, “art arda” şeklinde ayrı yazılması gereken sözcüklerden biridir. Çünkü “art” ve “arda” kelimeleri, bütünleşerek yeni bir anlam oluşturmaz; buna karşılık “ardarda” biçimi dildeki ses uyumuyla kulağa hoş gelse de, yazım kılavuzunda geçerli kabul edilmez. Dolayısıyla, resmi metinlerden gündelik yazıya dek “art arda” şeklinde ayrı biçimde kullanılması önerilir.
Öte yandan, “art arda” bazen “ardı sıra” ile de karıştırılabilir. Her iki kullanım da benzer anlamlar taşır, ancak yazım kuralları açısından birbirinden bağımsız şekilde değerlendirilir. “Ardı sıra” yine ayrı yazılır. Bu tür ifadelere hakim olmak, dilin zenginliğini ortaya koyarken sık yapılan hataların önüne geçmenizi sağlar.
• “art arda” ifadesini her zaman ayrı yazın.
• “ardarda” biçimi TDK sözlüğünde yanlış sayılır.
• “ardı sıra” gibi diğer benzer kalıpları da ayrı kullanmalısınız.
Bu listede yer alan maddeler, “art arda” yazımında sıkça düşülen hataları minimuma indirmenin bir yolunu gösterir. Metin hazırlarken veya mesajlaşma sırasında, hızlıca kendi yazdıklarınızı gözden geçirerek doğru biçimde kullandığınızdan emin olabilirsiniz.
Türkçe yazım kuralları, bir sözcüğün veya sözcük grubunun nasıl şekillendiğine dair uzun süreçli bir birikime dayanır. “Art arda” durumunda, “art” kelimesi “gerideki, sonradan gelen” gibi anlamlarıyla varlığını korur, “arda” ise “peşinden, ardından” kavramıyla ilişkilendirilir. Eğer iki kelime bir araya gelerek yepyeni bir anlam kazanmış olsaydı, birleşik yazımdan söz edilebilirdi. Fakat “art” ve “arda” bu bağlamda bağımsızlıklarını sürdürür.
Örneğin bir cümlede “Art arda üç kez zil çaldı” diye belirtmek istediğinizde, anlatmak istediğiniz şey “peş peşe zilin çaldığı” durumudur. “Ardarda” biçiminde yazıldığında hem metin akıcılığını bozmuş olursunuz hem de yazım kılavuzuna uymayan bir kullanım tercih edersiniz. Aynı mantık “arda kalan” veya “art niyet” gibi farklı sözcük öbeklerine de yansıdığından, her birinde kelimelerin ne ölçüde bütünleştiğini ayrıştırmak mühimdir.