Her şey nasıl yazılır? TDK herşey ayrı mı yazılır, birleşik mi olur?

Türkçede günlük ifadelere yönelik yazım kuralları, dilin işleyişi ve kavramların gerçek anlamıyla ilişkili. Her şey ayrı mı yazılır sorusuna doğru yanıt verebilmek için “her” ve “şey” sözcüklerinin dildeki konumunu, yeni bir anlama kavuşup kavuşmadıklarını sorgulamak gerekir. TDK, genellikle “her” ifadesinin ardından gelen sözcükle yeni bir anlam oluşmadığı sürece ayrı yazılmasını önerir.

HER ŞEY NASIL YAZILIR?

Bu ifadede, “her” kendi anlamını korurken “şey” de bağımsız bir kavram olarak kaldığından dolayı ikisi bitişik biçimde bir “yeni kelime” oluşturmaz. Dolayısıyla yazım kılavuzlarında “her şey” ifadesine rastlar, “herşey” şeklindeki kullanımın dil bilgisi açısından yanlış olduğu vurgulanır. Aynı mantık, “her gün” veya “her yer” gibi sık kullanılan yapılar için de geçerlidir. Yeni bir anlam yaratmayan, sadece “her” ifadesiyle genişleyen bu sözcük grupları ayrı yazılması gereken örneklerdir.

Kimi dil kullanıcıları, “herkes” ve “herbiri” gibi kelimelerin bitişik yazılmasından yola çıkarak, “her şey”in de bitişik olabileceğini düşünür. Ancak “herkes” ve “herbiri” eski Türkçe metinlerde bütünleşerek yeni kelimeler hâline gelmişlerdir. “Her şey” ise böyle bir bütünleşme sürecinden geçmemiştir. Bu nedenle dilbilgisi kuralı, “her şey”in bağımsız iki sözcük olarak kalmasını zorunlu kılar.

DİL KURALLARI VE “HERŞEY” KARIŞIKLIĞI

Yazılı metinlerde en çok rastlanan hatalardan biri “herşey” şeklinde birleşik bir kullanım tercih etmek. Bu hatanın temelinde, bazı ifadelerin birleşik yazılmasının oluşturduğu yanılgı yatar. Oysa TDK sözlüklerinde “her şey” daima ayrı yazılır ve “herşey” biçiminin doğru olmadığı belirtilir. Kişisel notlar veya sosyal medya paylaşımlarında görebildiğimiz bu hatalı biçim, resmi veya akademik metinlerde yanlış anlaşılmalara sebep olabilir.

Halk arasında “herşeyden nasıl yazılır?” ya da “herşeyde” gibi formlarda da benzer yanılgılar söz konusudur. İlk bakışta kulağa hoş gelebilse de, sözcüklerin ayrı yazılması dilin akıcılığı ve anlam bütünlüğü açısından önemlidir. “Her şeyden” ifadesinde de aynı mantık geçerlidir: “Her” farklı, “şey” farklı bir anlama sahip olduğundan “her şeyden” ayrı yazılmalıdır.

BENZER ÖRNEKLERDEKİ DURUM

Benzer durum “her gün” ifadesinde de ortaya çıkar. “Hergün” yazımı, hatalı bir kullanım olup, TDK sözlüklerinde “her gün” diye ayrı biçimde kabul edilir. Burada “her”in “tüm” anlamını koruması, “gün” sözcüğünün de bağımsız bir kavram oluşu, ayrım yapılmasını zorunlu kılar. “Her şey” de bununla benzer bir mantığa sahip.

Dilimizde “her” sözcüğü, farklı kalıplara dâhil olduğunda yeni bir kelime oluşmuşsa birleşik, oluşmamışsa ayrı yazım tercih edilir. “Herkes,” “herbiri,” “herhangi” gibi örneklerde kelime tek başına farklı bir anlama yükselirken, “her şey,” “her gün,” “her yer” gibi ifadelerde böylesi bir bütünleşme gerçekleşmez. Bu nedenle yazım kılavuzu, her iki sözcüğün arasına boşluk konmasını söyler.