Tıraş nasıl yazılır? TDK’ya göre doğru yazılışı traş mı tıraş mı?

Günlük konuşmada “traş olmak” ifadesini sıklıkla duyarız. Ancak yazılı metinlerde bu kelimeyi doğru biçimde kullanma gereksinimi ortaya çıkar ve "tıraş" ile "traş" arasında bir ikilem yaşanır. Toplumda, “traş” yazımının kulağa daha yerleşik geldiğini düşünerek bu biçimin doğru olduğunu savunanlar olsa da TDK, “tıraş” şeklinde kullanılmasını önerir. Bazen "tırpan" veya “tırnak” benzeri kelimelerle benzerlik kurma eğilimi, “tıraş” kelimesinin baş harfine dair kararsızlık yaratabilir. Oysa dil kuralları, uzun süredir “tır-aş” şeklindeki heceleme yerine “tı-raş” formunu benimsetmiş durumda.

TDK’YA GÖRE TIRAŞ NASIL YAZILIR?

“Tıraş” sözcüğü, saç, sakal veya benzeri kılların kesilmesi anlamını taşır. TDK’ye göre doğru yazımı “tıraş” olup, ilk hecedeki “ı” harfi özellikle vurgulanır. Buna karşın, yazıda “traş” şeklinde görebildiğimiz kullanımlar ise dildeki yaygın yanılgılardan biridir. Kökeni Türkçe olmayan bu kelime, zamanla imlaya dair karmaşa yaratmıştır.

Dilin yaşayan bir öğe olduğu düşünülürse, “traş” biçiminin konuşma diline daha yakın olduğu öne sürülebilir. Ancak resmî yazım kılavuzlarında “tıraş” yazımı tercih edilmiştir. İmla hatalarının önüne geçmek ve metinleri tutarlı kılmak adına, TDK’nin bu yöndeki kararına uymak önemlidir. Aynı şekilde kelimenin türevleri de aynı kurala göre düzenlenir (tıraş etmek, tıraş makinesi gibi).

TIRAŞ DOĞRU YAZIMI VE YAYGIN HATALAR

Yazılı metinlerde, kimi zaman kulağa hoş gelen veya pratik sanılan biçimlerin tercih edilmesi, dil kurallarıyla çelişkiye yol açabilir. “Traş” yazımı da bu tür bir hatadır. Resmî belgeler, akademik metinler ve yayınlarda “tıraş” kullanımı zorunlu sayılır. Alışveriş sitelerinde veya iş yerleri tabelalarında “Traş Makinesi” şeklinde hatalı yazımlar görebiliriz, ancak doğru form “Tıraş Makinesi”dir.

Yaygın imla hatalarına baktığımızda, dilde birbirine benzer seslerle başlayan kelimeleri sıklıkla karıştırdığımızı görürüz. “Tıraş” yerine “traş” yazarak benzer bir yanılgıya düşmek, öğrenildikten sonra kolayca düzeltilebilir. Bu karmaşa içinde dikkatli olmak, metinlerinizin daha düzgün görünmesini sağladığı gibi, yazarlık becerilerinizi de profesyonel bir düzeye taşır.

DİL KURALLARI VE KULLANIM ÖRNEKLERİ

Bazen “traş makinesi nasıl yazılır?” diye sorulduğunda, “traş” yerine “tıraş” olması gerektiği cevabı verilir. Bu durum, kelimenin gündelik hayatta konuşma dilindeki söylemiyle, yazı dilinde TDK’nin belirlediği biçim arasındaki farkı gözler önüne serer. Dilbilgisi açısından “tıraş” biçimi, kelimenin kökeni ve ses yapısı nedeniyle kabul görür.

Aynı şekilde “Egzoz nasıl yazılır?” veya “kalem traş nasıl yazılır?” gibi sorular da imlada benzer bir özeni gerektirir. Örneğin “kalem tıraşı” ifadesi de kulakta garip duyulabilse de, TDK’ye göre “tıraş”ın ilk hecesinde “ı” kullanılması standardı tüm türevler için geçerlidir. Yani “kalem tıraşı” veya “tıraş bıçağı” gibi birleşik tabirlerde “tıraş” esas alınır.