ABD Başkanı Donald Trump'ın Kanada, Meksika ve Çin'den yapılan ithalata getirdiği yeni gümrük vergilerinin ardından ilk zamlanacak ürünler belli oldu. Uzmanlara göre, gıdadan otomobile, petrolden elektroniğe kadar birçok sektörde fiyatlar hızla yükselebilir.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin’den yapılan ithalata getirdiği yeni gümrük vergileri, gündelik hayatta sık kullanılan ürünlerin fiyatlarını ciddi oranda artırabilir. Uzmanlara göre, bu yeni karar ABD'de gıdadan otomobile, petrolden elektronik eşyalara kadar birçok sektörde fiyatları yukarı çekecek.
Meksika'dan ithal edilen meyve ve sebzeler yeni vergilerle birlikte daha pahalı hale gelebilir. Target CEO’su Brian Cornell, özellikle çilek ve muz fiyatlarında hızlı bir artış beklediklerini belirtti. 2023 yılında ABD, Meksika'dan 228 milyar dolar değerinde muz ithal etti. Çilek ithalatı ise 1 milyar dolara ulaştı.
Ancak en büyük fiyat artışı avokadoda olabilir. ABD, tükettiği avokadonun %90'ını Meksika'dan ithal ediyor. Alternatif olarak Peru, Kolombiya ve Dominik Cumhuriyeti'nden avokado getirmek mümkün olsa da Meksika bu konuda rakipsiz. ABD'de avokado yetiştiriciliği yapan Kaliforniya'daki ekili alanların ve verimin son yıllarda düştüğü biliniyor.
Kanada ise ABD'nin en büyük akçaağaç şurubu tedarikçisi. 2023'te Kanada'dan ABD'ye 376 milyon dolar değerinde akçaağaç şurubu ithal edildi. Yeni vergilerle bu tatlı ürün de zamlanabilir.
ABD'li otomobil üreticileri, yıllardır parça ve montaj üretiminin bir kısmını Meksika'ya kaydırmıştı. Ancak yeni vergi kararıyla otomobil fiyatlarının binlerce dolar artabileceği belirtiliyor. Anderson Economic Group'un analizine göre, yeni bir aracın fiyatı 12 bin dolara kadar artabilir. Özellikle, Meksika'dan gelen parçaların yoğun kullanıldığı SUV modellerinin fiyatı 9 bin dolar, pick-up kamyonetlerin fiyatı ise 8 bin dolar artabilir.
ABD'li otomobil devleri de bu durumdan etkilenecek. Ford, Meksika'da Maverick model kamyonetini, Bronco Sport SUV’unu ve elektrikli Mustang Mach-e modelini üretiyor. General Motors da Chevrolet Silverado kamyonetlerinin bazılarını Meksika'da montajlıyor.
Kanada'dan gelen enerji ürünleri de yeni vergi artışından etkilenecek. Uzmanlar, bu durumun ABD'de benzin fiyatlarını yukarı çekebileceğini söylüyor. Kanada, ABD'ye en fazla petrol satan ülke konumunda.
Kanada'dan gelen petrol, ABD’de çıkarılan petrolden daha yoğun ve rafineriler için daha uygun. 2024 itibariyle Kanada'dan ABD'ye günlük 4.2 milyon varil ham petrol ithal ediliyor.
Trump’ın Çin'e getirdiği ek %10’luk vergi de özellikle elektronik ve oyuncak fiyatlarında artışa neden olabilir. Goldman Sachs'a göre, bu vergi artışı Trump'ın ilk döneminde getirdiği zamların iki katını buluyor.
ABD’de kullanılan akıllı telefonların büyük bir kısmı Çin'de üretiliyor. 2020'de ABD'deki her 10 akıllı telefonun 7'si Çin menşeliydi. Apple son yıllarda Çin'deki üretimini azaltmaya çalışsa da, iPhone'ların çoğu hâlâ burada üretiliyor.
Ayrıca, ABD'ye gelen oyuncakların %80'den fazlası da Çin'den ithal ediliyor. Oyuncak sektörünün önde gelen isimlerinden Jay Foreman, Washington Post'a verdiği demeçte, popüler bir oyuncak olan Tonka kamyonetlerin fiyatının 29.99 dolardan 39.99 dolara çıkabileceğini söyledi.