Türkiye son yıllarda uluslararası derecelendirme kuruluşları tarafından, eğitimde yaşanan olumlu artışlarla gündemde. Özellikle PISA testlerinde ortaya çıkan olumlu tablo, eğitimde atılan yapısal reformların sonucu olarak değerlendirildi. 2003 yılında dezavantajlı sosyoekonomik altyapıdan gelip yüksek akademik başarı gösteren öğrenci oranı %3 oranındayken 2022 yılında %11.7 olarak ölçüldü. Eğitimde yaşanan gelişmeleri Tgrthaber.com'a değerlendiren uzman eğitimci Besim Türkoğlu; 'Türkiye, PISA 2022’de geçmiş yıllara göre önemli bir yükseliş kaydetti. Bu başarı, eğitimde fırsat eşitliğine yönelik politikalar, fiziksel altyapı iyileştirmeleri ve dijital öğrenme alanındaki yatırımlarla desteklendi.' İfadelerini kullandı.
Türkiye’de özellikle son 20 yılda eğitimin yaygınlaştırılması, kalitenin yükselmesi ve farklı durumda olan öğrencilerin eşit haklara sahip olması gibi tarihi adımlar atıldı. Öğrencilerin nitelikli bir eğitim sürecinden geçirilmesi hedefiyle atılan adımlar meyvelerini de vermeye başladı. Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) testlerinde de oldukça büyük bir artış gösteren öğrencilerin, aldıkları eğitime olumlu bir karşılık verdiğinin göstergesi oldu.
Konuyla ilgili Tgrthaber.com Özel Haberler Şefi Emir Yücel’e konuşan uzman eğitimci Besim Türkoğlu; ‘Bulunduğumuz sıralamalar geçmiş yıllara göre geliştiğimizi göstermektedir ancak hala yeterli değildir. Bu sıralamalarla yetinmeyip çok daha üst sıralara çıkmak için tüm paydaşlar, tüm kaynaklarıyla çaba göstermeye devam etmelidir.’ İfadesini kullanarak gelecekte de başarılar elde etmek için neler yapılabileceğini sıraladı.
İşte röportajın detayları:
Eğitimde tüm vatandaşlar paydaştır. Ülkemizdeki her vatandaşın okul ile doğrudan veya dolaylı bir ilişkisi olmuştur. Bu yönüyle eğitim eleştirilebilir bir nitelik taşır, hak olarak görülür ve daima eleştirilir. Bu yalnızca ülkemizde de böyle değildir, dünyanın farklı coğrafyalarında durum benzerlik taşır. Nitelikli sistem eleştirileri gelişimin önemli bir parçasıdır ancak gelişimin görüldüğü durumlarda da bunu görmek ve takdir etmek gerekir. Gelişmeye yapılan bu övgü, nitelikli sistem eleştirileri kadar önemli ve gereklidir.
Bu doğrultuda 2015, 2018 ve 2022 PISA sıralamalarını inceleyelim:
PISA testlerinde Türkiye’nin yükselmesi söz konusu. Siz bu artışı neye bağlıyorsunuz?
2003’ten itibaren uygulanan yapısal reformlarla, dezavantajlı bölgelerdeki okulların altyapısı iyileştirildi. Öğrencilere yönelik destek mekanizmaları artırıldı. Akademik dirençli (dezavantajlı sosyoekonomik altyapıdan gelip yüksek akademik başarı gösteren) öğrenci oranı 2003 yılında %3, 2012 yılında %7,2 , 2022 yılında ise %11,7 olarak görüldü. Bu artış özellikle fırsat eşitliğinin sağlanmasına yönelik atılan adımların olumlu sonuç verdiğini gösterir, sonuçların yükselmesinin parametrelerinden birisidir.
Dünyada yaşanan dönüşümlerle birlikte öğrenme ortamları dijital süreçleri de içine almıştır. Bu kapsamda ülkemiz dijital öğrenmeye hızla uyum sağlamıştır. Türkiye’nin Dijital Öğrenmeye hazırlık indeksi 0,37 olarak görülmüştür. OECD ortalaması ise 0,02’dir. Yani ülkemiz dijital öğrenmeye hazırlık indeksinde OECD ülkelerinden daha elverişli durumdadır.
PISA 2018’de OECD ülkeleri genelinde okul müdürlerinin %56’sı etkili bir çevrim içi öğrenme destek platformu olduğunu bildirirken 2022’de bu oran %26 artarak %78 olmuştur. Türkiye’de ise 2018’de okul müdürlerinin %66’sı etkili bir çevrim içi öğrenme destek platformu olduğunu bildirirken 2022’de bu oran %91’e çıkmıştır. Başka bir deyişle 2022 yılına gelindiğinde çevrim içi öğrenme destek platformunun varlığına ilişkin OECD ortalaması %78 iken Türkiye’de bu oran %91’dir.
Türkiye'deki öğrenciler, okullarını OECD ortalamasına göre daha güvenli ve destekleyici olarak algılıyor. Öğrencilerin %93'ü okulda kendini güvende hissediyor (OECD ort.: %83 civarı). Öğrenciler okulun kendileri için bir “gelecek yatırım alanı” olduğunu düşünüyor. Fiziksel güvenlik ve psikolojik aidiyet duygusu öğrenme verimliliğini etkiliyor. Türkiye'nin eğitimdeki yükselişini sadece öğretim değil, kendini iyi hissetme hali de besliyor. Eğitim, artık sadece ne öğretiyoruz sorusuyla değil, öğrenci kendini nasıl hissediyor sorusuyla da ilerliyor.
Türkiye’de 2018’e göre öğrencilerin zorbalığa uğrama oranı raporlara göre azalmıştır. En az ayda birkaç kez zorbalığa maruz kaldığını söyleyen öğrenci oranı, 2022’de %4-5 azaldı. Bu da öğrencinin sınıf içinde daha huzurlu bir psikolojik ortamda bulunması anlamına gelmektedir. Türkiye’de sınıf iklimi daha destekleyici bir yapıya dönüşüyor. Bu da başarıyı doğrudan etki ediyor.
Derslik başına düşen öğrenci sayısının azalması ve okulların fiziki altyapısının iyileştirilmesi gibi gelişmeler, OECD ülkeleri arasında Türkiye’yi öne çıkardı. Bu değişimlerin eğitim kalitesine katkısını nasıl görüyorsunuz?
Türkiye’de okul müdürleri, OECD ortalamasına göre daha az fiziksel altyapı eksikliği bildirdi. PISA 2022 raporuna göre Türkiye'de okulların altyapısı öğrenme ortamını engellemeyecek düzeyde yapılandırılmıştır. OECD genelinde, fiziksel altyapı eksiklikleri daha düşük matematik puanlarıyla ilişkilendirilirken, Türkiye bu olumsuz etkiden daha az etkilenen ülkelerden biri olarak öne çıkmıştır. Son 10 yılda Türkiye’de yüz binlerce yeni derslik açıldı. Bu sayede sınıf mevcutları azaldı, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı düştü. Bu, özellikle dezavantajlı bölgelerde birebir öğretmen-öğrenci etkileşimini artırdı. Etkileşimin artması ise akademik dirençli öğrenci sayısını artırmıştır.
Bundan sonra neler eğitimde neler yapılmalı?
Türkiye, PISA 2022’de geçmiş yıllara göre önemli bir yükseliş kaydetti. Bu başarı, eğitimde fırsat eşitliğine yönelik politikalar, fiziksel altyapı iyileştirmeleri ve dijital öğrenme alanındaki yatırımlarla desteklendi. Dezavantajlı öğrencilerin üst başarı gruplarına ulaşması, okul ortamlarında güvenlik ve aidiyet duygusunun artması, öğrencilerin öz yönetimli öğrenme becerilerindeki gelişim ve zorbalığın azalması bu başarının sosyal yönlerini de ortaya koydu.
Kalıcı bir kalite için; düşünmeye ve anlamaya dayalı bir öğretim modeli, öğretmen niteliğinin artırılması, okul türleri ve bölgeler arası başarı farklarının azaltılması, yeni nesil ölçme-değerlendirme sistemlerinin yaygınlaştırılması ve aile katılımının sistematik olarak güçlendirilmesi gerekiyor. Bununla birlikte üst düzey düşünme becerilerinin de sistem içine entegrasyonu önem arz ediyor. Bulunduğumuz sıralamalar geçmiş yıllara göre geliştiğimizi göstermektedir ancak hala yeterli değildir. Bu sıralamalarla yetinmeyip çok daha üst sıralara çıkmak için tüm paydaşlar, tüm kaynaklarıyla çaba göstermeye devam etmelidir.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
09:56
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ